Teatr Powszechny w Łodzi wydał książkę „Krystian Lupa. Artysta. Wizjoner”

"Związki Krystiana Lupy z naszym Teatrem i Łodzią dotyczą Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych, który jest jednym z filarów Teatru Powszechnego w Łodzi. Festiwal ma swoją historię, przez 29 odsłon zmieniał się i rozwijał, przechodził artystyczną ewolucję. Wiedziałam, że gdy się umocni, będę chciała prezentować w Łodzi teatr Lupy, moim zdaniem jednego z najwybitniejszych reżyserów" - wyjaśniła Pilawska.

Pilawska nie ukrywa swojej fascynacji twórczością Lupy. W ramach kolejnych Festiwali łódzkiej publiczności udało się pokazać dziewięć jego spektakli - w tym "Wymazywanie", a także projekcje spektakli z Litwy i Chin.

"Zderzaliśmy się z twórczością Lupy podczas wystaw, spotykaliśmy się na panelach dyskusyjnych. Wszystkie te zdarzenia były kamieniami milowymi na drodze Festiwalu; pokazywały, dokąd zmierzamy. Mam poczucie, że Krystian znalazł na naszym Festiwalu swoje miejsce, że Lupa w naturalny sposób był i jest dobrym duchem Festiwalu" - dodała.

Jak wspomina Pilawska, zwieńczeniem wieloletniej, wspólnej drogi było "Imagine", przygotowane w koprodukcji z Teatrem Powszechnym w Warszawie; kolejna - po "Podróży zimowej" w reżyserii Mai Kleczewskiej współpraca z dyrektorem Pawłem Łysakiem, którą dyrektorka łódzkiej sceny uważa za wzorcową. Po światowej prapremierze w Łodzi, na 28. Festiwalu w Powszechnym, "Imagine" prezentowane było we Włoszech, w Hiszpanii, Belgii.

"W mojej głowie pojawił się pomysł wydania książki, aby pozostawić trwały ślad, który zachowa dla przyszłych pokoleń choć część fenomenu teatru Krystiana. Zaprosiłam do współpracy krytyków teatralnych i osoby, które współpracowały z Lupą - Jacka Cieślaka, Jacka Wakara, Grzegorza Niziołka, Anetę Kyzioł, Łukasza Drewniaka, Tomasza Domagałę, Jana Bończę-Szabłowskiego, Łukasza Maciejewskiego i Pawła Sztarbowskiego. Zależało mi, aby to wydawnictwo było ujęciem przekrojowym z różnych perspektyw - aby mówiło o wielu aspektach twórczej osobowości" - wyjaśniła Pilawska.

W kolejnych rozdziałach książki, wydanej przez Teatr Powszechny i będącej zbiorem esejów o sztuce Lupy, można znaleźć także wywiad z artystą oraz wypowiedzi ekspertów zajmujących się teatrem w różnych jego aspektach. Czytelnik ma okazję dowiedzieć się więcej nie tylko o etapach twórczości teatralnej reżysera - w tym o jego spektaklach zrealizowanych poza Polską, ale także o inspiracjach filmowych czy o twórczości plastycznej Lupy. Książka jest dwujęzyczna, polsko-angielska, więc jako zapis drogi Lupy ma szczególną wartość także dla widzów spoza Polski.

Krystian Lupa (1943) uznawany jest za jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów teatralnych; jest także scenografem, grafikiem, dramaturgiem, tłumaczem i pedagogiem. Po studiach na łódzkiej PWST oraz reżyserii teatralnej w Krakowie, Lupa związał się z Teatrem im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze oraz ze Starym Teatrem w Krakowie.

W swojej pracy chętnie sięgał po utwory Dostojewskiego, Witkiewicza i Musila. Najsilniej związany jest jednak z twórczością austriackiego prozaika Thomasa Bernharda. Lupa wystawił m.in. jego "Wycinkę", "Kalkwerk", "Immanuela Kanta", "Wymazywanie" czy "Plac Bohaterów". Od 1983 r. pracował w krakowskiej Wyższej Szkole Teatralnej; między 1990 a 1996 r. pełnił funkcję dziekana Wydziału Reżyserii. Posiada tytuł profesora sztuk teatralnych o specjalizacji reżyseria i scenografia.

Lupa jest laureatem najważniejszych polskich nagród teatralnych oraz wielu nagród na festiwalach krajowych i zagranicznych. W 2005 został odznaczony Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", rok później otrzymał prestiżową Europejską Nagrodę Teatralną. Został odznaczony francuskim Orderem Sztuki i Literatury w rangach Kawalera (2002) i Komandora (2017). Od 2017 roku jest członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności.(PAP)Autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska

agm/ pat/