Rzeszów, 11.12.2023. Prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek (P) i syn Freda Zinnemanna Tim Zinnemann (L) podczas odsłonięcia tablicy pamiątkowej Freda Zinnemanna, na fasadzie kamienicy przy ul. Rynek 3. Fot. PAP/D. Delmanowicz
W kamienicy nr 3 przy rzeszowskim Rynku mieszkał z rodzicami Fred Zinnemann, hollywoodzki reżyser i zdobywca czterech Oscarów. Przypomina o tym pamiątkowa tablica, którą w poniedziałek odsłonił jego syn Tim Zinnemann.
Fred Zinnemann wyreżyserował m.in oskarowy western "W samo południe". Dlatego uroczystość odsłonięcia tablicy rozpoczęła się o godz. 12. "Oddajemy hołd i wyrazy wielkiego uznania dla twórczości Freda Zinnemanna" – powiedział prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek. "To także wyraz pamięci dla całej społeczności rzeszowian pochodzenia żydowskiego, którzy żyli w tym mieście, tworzyli jego pomyślność gospodarczą, kulturalną i są ważną częścią naszego wspólnego życia i trwania w tym mieście" – dodał.
Na uroczystość przyleciał z Los Angeles Tim Zinnemann, jedyny syn reżysera, który nie znał rzeszowskich korzeni swojego ojca. "Jestem niezwykle zaszczycony, że mogę być tutaj podczas tej bardzo ważnej ceremonii i zrozumieć moje własne korzenie i poznać miejsce, w którym urodził się mój ojciec. Jego historia jest ważna także dla mnie" – powiedział 83-letni Tim Zinnemann.
Wykonana z patynowanego metalu tablica ma kształt klatki taśmy filmowej. W jej lewym górnym rogu jest stara kamera. Tablica znajduje się na fasadzie kamienicy nr 3. Rodzina Zinnemannów mieszkała na pierwszym piętrze, na parterze ojciec Freda prowadził praktykę lekarską.
Fred Zinnemann urodził się 29 kwietnia 1907 r. w Rzeszowie w rodzinie żydowskiej. Nigdy nie mówił o swoich polskich korzeniach. Jako miejsce urodzenia podawał Wiedeń. Tim odkrył pochodzenie ojca dopiero po jego śmierci, porządkując dokumenty. Mogło mieć to związek z faktem, że rodzice Freda zginęli w Holokauście na terenie Polski.
Historię Freda Zinnemanna i jego rzeszowskich korzeni obszernie opisała dr Grażyna Bochenek w książce "Fredek, Rzeszów, Hollywood. Opowieści o Fredzie Zinnemannie". Jej istotna część została oparta na listach, które w języku polskim pisali do reżysera w latach 30. ubiegłego wieku jego rodzice. Korespondencja urwała się w czasie wojny, a ostatnie listy zostały nadane do Hollywood ze Lwowa oraz z Rzeszowa.
Fred Zinnemann mieszkał w Rzeszowie do wybuchu I wojny światowej. Później Fred rozpoczął studia prawnicze w Wiedniu, ale ostatecznie zajął się swoją pasją, jaką było kino. W 1929 r. wyemigrował do USA.
Pierwszego Oscara otrzymał w 1952 roku za krótkometrażowy film dokumentalny "Benjy", kolejne statuetki przypadły mu za "Stąd do wieczności" (najlepszy film) oraz "Oto jest głowa zdrajcy" (najlepszy film oraz najlepsza reżyseria). W 1952 r. powstało najgłośniejsze dzieło Zinnemanna "W samo południe". Wyreżyserował także "Stąd do wieczności", czy "Dzień szakala". Zmarł 14 marca 1997 r. w Londynie, w wieku 89 lat.(PAP)
autorka: Agnieszka Lipska
al/ pat/
