Polsko-japoński duet Katarzyna Takao-Piastowska i Toru Takao zagra w piątek na carillonie z wieży kościoła św. Katarzyny w Gdańsku. Tradycja grania na tym instrumencie w stolicy woj. pomorskiego sięga XVI w. To jedyne miasto w Polsce mające czynne carillony.
Jak poinformował w czwartek rzecznik prasowy Muzeum Gdańska Andrzej Gierszewski w programie koncertu znajdą się utwory Fryderyka Chopina, twórców z Japonii Michio Miyagiego (1894-1956) i Rentaro Takiego (1879-1903) oraz kompozycja "Sakura Sakura", anonimowego autora.
Podczas godzinnego koncertu carilloniści wykonają m.in. "Księżyc nad ruinami zamku". To jeden z najbardziej rozpoznawalnych utworów japońskich przełomu XIX i XX wieku. Rentaro Taki napisał go w 1901 roku i początkowo był elementem nauczania muzyki w japońskich szkołach. W 1925 r. poza granicami Kraju Kwitnącej Wiśni utwór spopularyzował tenor Yoshie Fujiwara, a jeden z najbardziej znanych coverów wykonał w 1978 r. niemiecki zespół hardrockowy The Scorpions.
Małżeństwo Katarzyna Takao-Piastowska oraz Toru Takao są carillonistami miejskimi w Emmerich am Rhein w Niemczech. W tym mieście w 2012 r. przywrócili regularne koncerty carillonowe w kościele św. Adelgundy. Od sześciu lat wspólnie też organizują festiwal carillonowy "Emmericher Glocken Sommer". Oboje zajmują się też promocją muzyki carillonowej w Niemczech, Japonii i Polsce.
Katarzyna Takao-Piastowska jest absolwentką Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz Królewskiej Szkoły Carillonowej "Jef Denijn" w belgijskim Mechelen. Uczyła się również w Niderlandzkiej Szkole Carillonowej w Amersfoort. W latach 2006-08 studiowała carillon u Geerta D’hollandera w Akademii Roosevelta w Middelburgu (Holandia). Razem z mężem zostali zdobyli drugą nagrodę w konkursie duetów carillonowych w Zwolle.
Toru Takao ukończył Niderlandzką Szkołę Carillonową w Amersfoort. Jest laureatem wielu konkursów carillonowych m.in. drugiej nagrody na Konkursie im. Królowej Fabioli w Mechelen (Belgia). Od 2017 r. jest jednym z członków-założycieli Stowarzyszenia Sztuki Carillonowej w Japonii.
Koncertu polsko-japońskiego małżeństwa będzie można posłuchać w pobliżu kościoła św. Katarzyny, a także online na profilu Facebooka "Carillony gdańskie – Muzeum Gdańska".
Carillon to zespół co najmniej 23 dzwonów zestrojonych ze sobą w sposób umożliwiający wygrywanie na nich melodii. Umieszczany jest przeważnie na wieżach. Tradycja carillonów sięga XII w., a ich sztuka rozwinęła się między XIV a XVIII w., szczególnie we Francji i w Niderlandach.
Każdy dzwon połączony jest (najczęściej systemem linek) z pokaźną klawiaturą, na której muzyk gra, uderzając pięściami w drewniane klawisze w kształcie trzonków. Instrumenty, które mają mniej niż 23 dzwony lub nie mają klawiatury, to kuranty. Jedną oktawę dźwięków wykonuje się na pedałach uruchamianych nogą.
Pierwszy koncert carillonowy w Gdańsku został zagrany z wieży Ratusza Głównego Miasta 23 września 1561 r. z okazji zamontowania na iglicy pozłacanej figury króla Zygmunta II Augusta. Czternaście lat później podobny instrument zawisł także na wieży kościoła św. Katarzyny. Oba zestawy nie miały jednak klawiatury, wygrywały wyłącznie mechaniczne melodie zapisane wcześniej na tzw. bębnie. W XVIII w. na wieży kościoła św. Katarzyny pojawił się pierwszy w mieście carillon z klawiaturą.
Dźwięki dzwonów o wadze od kilku kilogramów do kilku ton przez wieki towarzyszyły najważniejszym wydarzeniom w Gdańsku.
Oba gdańskie carillony zostały zniszczone w czasie II wojny światowej. W ostatnich latach, dzięki zaangażowaniu pracowników gdańskiego Muzeum Zegarów Wieżowych (obecnie Muzeum Nauki Gdańskiej – PAP), udało się odtworzyć oba instrumenty. Carillon na ratuszu składa się z 37, a ten na kościele św. Katarzyny – z 50 dzwonów. Władze Gdańska kupiły także mobilny instrument składający się z 48 dzwonów umieszczonych w przeszklonej gablocie na podwoziu zabytkowej ciężarówki.(PAP)
Autor: Robert Pietrzak
rop/ pat/
