Podczas 38. kwesty "Ratujmy zabytki Powązek", która odbywała się od 1 listopada na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, zebrano ponad 210 tys. zł. W 2013 r. planowana jest renowacja ok. 12 zabytkowych nagrobków, m.in. grobowiec rodziny Cypriana Norwida.
"W tym roku podczas czterodniowej kwesty udało nam się zebrać ponad 210 tys. zł" - poinformował w niedzielę wieczorem PAP przewodniczący Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami Marcin Święcicki.
Na rzecz powązkowskich zabytków w dniach od 1 do 4 listopada kwestowało ok. 250 osób, głównie przedstawicieli świata teatru i filmu. Wśród kwestujących można było spotkać m.in. Maję Komorowską, Wojciecha Młynarskiego, Kazimierza Kaczora, Magdalenę Zawadzką, Olgierda Łukaszewicza. Z puszką na datki pojawiła się również prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Tradycyjnie kwestę wspierał zespół "Mazowsze" oraz członkowie Towarzystwa i Miłośników Kolejnictwa.
W ubiegłym roku podczas trzydniowej kwesty zaduszkowej "Ratujmy zabytki Powązek" zebrano rekordowe 257,8 tys. zł. W ciągu 38 lat działalności komitet zadbał o renowację ok. 1300 z ok. 2000 najcenniejszych grobów.
Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami organizuje kwesty od 1974 r. Jego założycielem i wieloletnim przewodniczącym był pisarz i krytyk muzyczny Jerzy Waldorff. Ten zasłużony nie tylko dla Starych Powązek, lecz również nekropolii na wileńskiej Rossie i lwowskiego Cmentarza Łyczakowskiego działacz zmarł w 1999 r. Został pochowany na Starych Powązkach.
"Gdy się chodzi po cmentarzu na Starych Powązkach, to chciałoby się odrestaurować wszystko, co ma więcej niż 50 lat. Ale komisję konserwatorską obowiązują kryteria; z jednej strony jest to wartość artystyczna, piękno grobu, a z drugiej strony liczą się zasługi dla Polski tej osoby lub osób, które w tym grobie leżą" - powiedział wiceprzewodniczący komitetu Jerzy Kisielewski. Podkreślił też, że o niezwykłym uroku Starych Powązek może przekonać się każdy, kto spróbuje na nich "zabłądzić i odkrywać ślady historii i piękna".
Z powodu obecnego stanu finansów w 2013 r. i prawdopodobnie w roku następnym, komitet zmniejszy liczbę prac konserwatorskich. Wpływy z 38. kwesty mają zostać przeznaczone w większości na pokrycie obecnych zobowiązań z tytułu wykonywanych konserwacji. Zakres przyszłych prac konserwatorskich zależeć będzie także od pozyskanych środków z innych niż kwesta źródeł i z dofinansowania ze środków publicznych. W 2011 r. na remont powązkowskich zabytków władze Warszawy przekazały 126 tys. zł, a Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego 60 tys. zł. Ponadto ok. 86 tys. zł pochodziło od osób prawnych i fizycznych.
W 2013 r. konserwatorzy wytypowali do renowacji dwanaście nagrobków średniej wielkości powązkowskiej nekropolii, m.in. nagrobków rodzin Norwid, Błeszyńskich i Pałuskich. Rozpocznie się również odbudowa i renowacja muru cmentarnego oddzielającego Cmentarz Powązkowski od cmentarza żydowskiego wzdłuż dawnej ul. Smętnej. Pod adresem www.komitetpowazkowski.home.pl można zapoznać się ze szczegółowym opisem wyglądu i prac renowacyjnych oraz obejrzeć fotografie pomników.
Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami organizuje kwesty od 1974 r. Jego założycielem i wieloletnim przewodniczącym był pisarz i krytyk muzyczny Jerzy Waldorff. Ten zasłużony nie tylko dla Starych Powązek, lecz również nekropolii na wileńskiej Rossie i lwowskiego Cmentarza Łyczakowskiego działacz zmarł w 1999 r. Został pochowany na Starych Powązkach. Do skarbonki ustawionej przy jego grobie, który znajduje się przy Alei Katakumbowej, zazwyczaj trafia najwięcej pieniędzy. W ubiegłym roku było to ponad 12,1 tys. zł.
Wśród najcenniejszych odnowionych w 2012 r. obiektów jest m.in. pomnik nagrobny Napoleona Łubieńskiego herbu Pomian, działacza kulturalnego. Nagrobek zdobi piaskowcowa rzeźba postaci Łubieńskiego, autorstwa Władysława Olszynki, oraz dwa zachowane medaliony portretowe z brązu, siostry zmarłego Adeli Łubieńskiej i ojca generała Tomasza Łubieńskiego, działacza społecznego i przedsiębiorcy. Inne odrestaurowane zabytki to m.in.: nagrobki Stanisława Wysockiego, rodzin Tafiłowskich, Potockich, Tańskich, kaplica Kazimierza Brzezińskiego, nagrobki rodziny Dembińskich, rodziny Wentzl, Piotra Szyllera, Alojzy Trauguttówny, Montwid Białłozorów i Marii Koblewskiej.
Cmentarz Powązkowski powstał dzięki Melchiorowi Szymanowskiemu, który w 1750 r. ofiarował 2,4 ha gruntu (obecnie to już ok. 43 ha - PAP) z przeznaczeniem na cmentarz katolicki. Pierwszym pochowanym na Powązkach był ksiądz Wincenty Bartłomiej Skrzetuski, którego pogrzeb odbył się w 1791 r. Na cmentarzu pochowano wielu wybitnych Polaków, m.in. Władysława Reymonta, Leopolda Staffa, Marię Dąbrowską, Stanisława Moniuszkę, Henryka Wieniawskiego i Jana Kiepurę. (PAP)
nno/ malk/
