W Nadbałtyckim Centrum Kultury (NCK) w Gdańsku otwarta zostanie w piątek wystawa rysunków satyrycznych scenografa i plastyka Mariana Kołodzieja. 6 grudnia przypadła 100. rocznica urodzin wybitnego artysty.
Jak poinformowała PAP rzeczniczka NCK Marta Korga-Bistram na wystawę składają się rysunki satyryczne Kołodzieja, na których sportretował „swoich przyjaciół i znajomych z teatru i nie tylko, ludzi, których lubił, ale i tych, za którymi nie przepadał”.
Po raz pierwszy wystawa tych prac pt. „Kto jest kim w teatrze Mariana Kołodzieja” prezentowana była w Ratuszu Staromiejskim, siedzibie NCK, w maju i czerwcu 1997 r. i była wówczas prawdziwą sensacją towarzyską.
Na wystawie w NCK, oprócz rysunków satyrycznych, znajdą się także zdjęcia i sfilmowane fragmenty inscenizacji "Tragedii o Bogaczu i Łazarzu" w reżyserii Krzysztofa Babickiego z rolą główną Mirosława Baki. Spektakl ten był prezentowany w 2001 r. w Centrum św. Jana w Gdańsku.
Piątkowy wernisaż wystawy poprzedzi spotkanie wspomnieniowe o artyście z udziałem jego przyjaciół i współpracowników: prof. Józefa Borzyszkowskiego, Krzysztofa Gordona, Małgorzaty Abramowicz i ks. Krzysztofa Niedałtowskiego.
Wystawa prac Kołodzieja będzie czynna do 10 stycznia 2022 r.
Marian Kołodziej urodził się w Raszkowie (Wielkopolska) 6 grudnia 1921 r. Mieszkał i tworzył w Gdańsku od 1970 r. przy ulicy Mariackiej.
Ukończył gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim, aresztowany z kolegami za próbę ucieczki z okupowanego kraju do Francji. W latach 1940–1945 więzień obozów koncentracyjnych w Auschwitz (numer obozowy 432, wysłany pierwszym transportem z Tarnowa 14 czerwca 1940 r.), Gross-Rosen, Buchenwaldzie, Sachsenhausen i Mauthausen-Gusen. Skazany na śmierć „za szpiegostwo przeciwko Rzeszy” (rysował plany obozu, przemycane następnie na Zachód), ocalał dzięki pomocy współwięźnia.
Po wojnie ukończył Wydział Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1950 r. zaangażowany w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, gdzie pracował do przejścia na emeryturę.
Zrealizował ok. 200 scenografii w teatrach dramatycznych i operowych w Polsce (Gdańsk, Poznań, w Warszawie: w Teatrze Narodowym, Ateneum, Teatrze na Woli, w Teatrze Śląskim w Katowicach, w Teatrze Nowym w Łodzi) i za granicą (Sarajewo, Helsinki, Brno, Tampere, Praga, Oslo).
Współpracował m.in. z Adamem Hanuszkiewiczem, Kazimierzem Kutzem, Stanisławem Różewiczem.
W latach 1957–1970 zaprojektował kostiumy do 32 filmów m.in. „Wolne Miasto”, „Westerplatte”, „Krzyż Walecznych”, "Nikt nie woła", "Ludzie z pociągu".
Był twórcą ołtarzy papieskich w Gdańsku i Sopocie podczas pielgrzymek Jana Pawła II w latach 1987 i 1999.
W 1992 r. po udarze mózgu, który spowodował paraliż prawej części ciała, Kołodziej zaczął rysować dzieło swojego życia: „Klisze pamięci. Labirynty Mariana Kołodzieja” - cykl prac odwołujących się do obozowych przeżyć. Dzieła zaprezentowano po raz pierwszy w 1995 r. w Gdańsku w prezbiterium kościoła św. Trójcy, obecnie są na stałe w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach koło Oświęcimia, prowadzonym przez franciszkanów oraz Misjonarki Niepokalanej Ojca Kolbego.
Artysta był wielokrotnie nagradzany. W 1967 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1997 r. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski - odmówił jego przyjęcia z rąk prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. W 2006 r. otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. W 1969 r. został wyróżniony Orderem Stańczyka, przyznawanym przez miesięcznik „Litery”, za scenografię do spektaklu telewizyjnego „Panna Julia” Augusta Strindberga.
W 1997 r. otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Gdańska.
Marian Kołodziej zmarł 13 października 2009 r. w Gdańsku. Jego prochy zostały pochowane w krypcie w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ dki/
