Dyskusję duchownych różnych wyznań, wystawę plakatów, promocję książki ze wspomnieniami świadków dawnych relacji polsko-żydowskich i prezentację "Księgi pamięci jędrzejowskich Żydów" zaplanowano w środę z okazji Dnia Judaizmu w ośrodku "Świętokrzyski Sztetl" w Chmielniku.
Otwarty w 2013 r. w Chmielniku w powiecie kieleckim Ośrodek Edukacyjno-Muzealny "Świętokrzyski Sztetl" to instytucja dokumentująca i rozpowszechniająca kulturę oraz tradycję żydowską Kielecczyzny. Placówka funkcjonuje w odnowionej synagodze, której wnętrze zaaranżowano w nowatorski sposób, z wykorzystaniem multimediów. Misją placówki jest przypominanie wkładu Żydów z blisko stu miejscowości Kielecczyzny w historię regionu.
Jak zapowiedziała kierownik instytucji Agnieszka Dziarmaga, wśród gości Dnia Judaizmu mają być: reprezentant naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha – rabin Jehoshua Ellis, delegacje Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach i warszawskiej Fundacji Centrum Taubego Odnowy Życia Żydowskiego w Polsce, a także przedstawiciel Konferencji Episkopatu Polski.
Po części oficjalnej zaplanowano otwarcie wystawy plakatów Marka Osmana "Homo homini…", które odzwierciedlają spostrzeżenia twórcy na temat relacji międzyludzkich.
Następnie odbędzie się debata inspirowana hasłem, które towarzyszy tegorocznym głównym obchodom Dnia Judaizmu "Nie przychodzę, żeby zatracać", zaczerpniętym z Księgi Ozeasza. W dyskusji wezmą udział m.in. rektor klasztoru pallotynów na kieleckiej Karczówce ks. Jan Oleszko, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Radomiu i w Kielcach ks. Wojciech Rudkowski oraz przedstawiciel Stowarzyszenia Żydów Postępowych w Krakowie "Or Chadasz" rabin Samuel Rosenberg.
W kolejnym panelu konferencyjnym judaistka Klaudia Kwiecińska zaprezentuje "Księgę pamięci jędrzejowskich Żydów" – przybliży znaczenie tego rodzaju literatury wspomnieniowej.
Ogłoszona zostanie także VII edycja ogólnopolskiego konkursu dla szkół "Nasi sąsiedzi – Żydzi". Starsi uczniowie mogą w ramach przedsięwzięcia przygotowywać wywiady czy filmy, dokumentujące wspomnienia świadków relacji polsko-żydowskich, dotyczące m.in. sąsiedztwa i tego, jak wyglądała codzienność w miasteczkach zamieszkiwanych przez Polaków i Żydów. Młodsi – prace plastyczne prezentujące materialne ślady po społeczności żydowskiej w ich miejscowościach.
"Po raz drugi konkurs będzie miał ogólnopolski, a nie tylko wojewódzki charakter. Chcieliśmy to utrzymać, bo świadkowie tamtych wydarzeń umierają i rodzinne archiwa – jeśli chodzi o historię mówioną – pustoszeją" – zaznaczyła Dziarmaga.
Zaprezentowana będzie także publikacja wydana nakładem Instytutu Pamięci Narodowej "Nasi sąsiedzi – Żydzi. Z dziejów relacji polsko-żydowskich na Kielecczyźnie w XX wieku". Książka jest pokłosiem trzech pierwszych edycji konkursu – miał on wówczas wojewódzki charakter – w której relacje jego uczestników uzupełniono o artykuły naukowe.
Oprawę muzyczną wydarzenia przygotowali reprezentanci Chóru Ewangelickiego im. Oskara Kolberga z Radomia i uczennice Szkoły Podstawowej nr 4 z Jędrzejowa. Zaplanowano także degustację potraw z elementami kuchni żydowskiej.
Do II wojny światowej Chmielnik był jednym z większych sztetli (żydowskich miasteczek) regionu, zamieszkanym w większości (80 proc.) przez ludność żydowską. Miasto było zasiedlane przez Żydów od XVII w. Prawdopodobnie w drugiej połowie XVII w. istniała już w mieście synagoga – trzecia pod względem wielkości na Kielecczyźnie.
Dzień Judaizmu ustanowiła Konferencja Episkopatu Polski w 1997 r. Jego głównym celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Obchodzony jest co roku 17 stycznia, w przeddzień Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan.
Tegoroczne centralne obchody XXII Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce odbędą się w Łodzi. Ich organizatorem jest Komitet Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem i archidiecezja łódzka. (PAP)
Autor: Katarzyna Bańcer
ban/ joz/
