Happening – tworzenie łańcucha złożonego z pięknych śląskich słów – zorganizowali na katowickim rynku w obchodzony 21 lutego pod patronatem UNESCO Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego przedstawiciele stowarzyszenia Ślonsko Ferajna i europoseł Marek Plura.
Każdy uczestnik czwartkowego wydarzenia – pod hasłem „Godkowy blicablajter” - mógł napisać na żółtych i niebieskich kartkach śląskie słówka, które dla niego są najpiękniejsze, najbardziej śląskie, albo po prostu te, które akurat przyszły mu do głowy. Następnie kartki mają zostać połączone w „blicablajter” (piorunochron – PAP).
Druga część wydarzenia ma nastąpić 7 marca br., gdy w regionie spodziewani są członkowie sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Wtedy „godkowy blicablajter” ma zostać wręczony parlamentarzystom komisji, z apelem, aby stworzyć piorunochron strzegący ślonskij godki przed zniszczeniem – czyli uznać ją za język regionalny.
Inicjatywy z tym związane nie znalazły dotąd poparcia w parlamencie. Złożenie kolejnych zmierzających w tym kierunku projektów nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym zapowiadała rok temu szefowa śląskich struktur Nowoczesnej Monika Rosa, a w ostatnich dniach – Robert Biedroń wraz z przedstawicielami partii Wiosna.
Ustawa obecnie wskazuje jako język regionalny kaszubski. Dopisanie do niego śląskiego umożliwiłoby publiczne wsparcie edukacji regionalnej czy działalności kulturalnej i artystycznej związanej z tym językiem. O taką regulację od wielu lat zabiegają środowiska odwołujące się do śląskiej tradycji. Jedną z takich organizacji jest Ślonsko Ferajna.
Jej przedstawiciele zapowiadają, że ci, którzy nie dotarli na czwartkowy happening, mogą przesyłać swoje śląskie słowa na żółtych lub niebieskich kartkach formatu A-5 pocztą, do mysłowickiej siedziby stowarzyszenia. Nadesłane kartki mają zostać dołączone do blicablajtera pod warunkiem, że nie będą wulgarne czy obraźliwe - szczególnie wobec polskiego rządu czy też posłów.
Jeden z ostatnich, wspierany m.in. przez Ruch Autonomii Śląska (RAŚ), obywatelski projekt nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, trafił do Sejmu w lipcu 2014 r. Ponieważ w poprzedniej kadencji nie wyczerpano związanej z nim procedury, w obecnej – jako projekt obywatelski - rozpatrywany był od nowa. W 2016 r. odrzuciły go dwie sejmowe komisje.
Z raportu UNESCO, które w 1999 r. ustanowiło Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego dla podkreślenia bogactwa różnorodności językowej świata, a także w celu zwrócenia uwagi na liczbę języków zagrożonych i ginących wynika, że połowa spośród ponad 6,5 tys. języków, którymi mówi się na świecie, jest zagrożona wyginięciem.
Czarny scenariusz przewiduje, że do końca XXI wieku przetrwa zaledwie jedna dziesiąta z obecnie używanych języków; optymiści szacują, że pod koniec obecnego stulecia będzie w użyciu jeszcze połowa z nich. Z ostatnich statystyk wynika, że co dwa tygodnie znika bezpowrotnie jeden język, a jednocześnie ogromna część związanego z nim bogactwa intelektualnego i kulturalnego.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/aszw/
