Dr hab. Mirosław A. Supruniuk, Fot. Mikołaj Kuras. Źródło: www.karta.org.pl
Mirosław A. Supruniuk – archiwista zajmujący się dziedzictwem emigracji polskiej XX w. – otrzymał Nagrodę KARTY im. Katarzyny Miernickiej. Nagroda, po raz pierwszy wręczona przez Ośrodek KARTA, przyznawana jest za działania na rzecz pamięci historycznej, służące wspólnocie obywatelskiej.
Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się w środę w Warszawie. KARTA, która od wielu lat gromadzi i udostępnia dokumentację ważną dla polskiej pamięci narodowej, będzie ją co roku przyznawać osobom, które "w swojej aktywności, dokonaniach, a także w postawie kierują się szeroko rozumianymi ideami i wartościami upowszechnianymi przez Fundację Ośrodka KARTA".
"W czasach, gdy historia dzieli, chcemy tą nagrodą honorować te osoby, które poprzez działania na rzecz pamięci historycznej łączą ludzi we wspólnotę" - powiedział PAP prezes Ośrodka KARTA Zbigniew Gluza tuż przed uroczystą galą w kinie "Iluzjon".
"Mam nadzieję, że tą nagrodą uda docenić się osoby, które działają w obszarze historii, ale działają na rzecz jednoczenia się w Polsce wspólnoty obywatelskiej. Tego bardzo dziś brakuje, a uważamy, że takie systematyczne działanie, które łączy, a nie dzieli, powinno być wzorcotwórcze, w ten sposób chcemy zapobiegać dalszej polaryzacji i konfliktom społecznym" - podkreślił Zbigniew Gluza.
Dr hab. Mirosław Adam Supruniuk jest archiwistą, historykiem nauki, kultury i sztuki XX w., który na co dzień pracuje na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1994 r. powołał Archiwum Emigracji - pracownię archiwalno-badawczą zajmującą się ochroną materialnego i duchowego dziedzictwa emigracji polskiej XX wieku, która posiada największy w Polsce zbiór archiwaliów, prasy, książek, druków ulotnych, fotografii i nagrań dźwiękowych.
Pisarz Gustaw Herling-Grudziński określił jego działania jako ocalanie resztek "emigracyjnej Atlantydy". "Od 25 lat odszukuje w rozsianych po świecie zbiorach prywatnych i sprowadza do Polski spuścizny i pamiątki polskich emigrantów związanych z kulturą i nauką. Ocalił ponad 400 zespołów archiwalnych. Od początku działalności prowadził działania wystawiennicze i edytorskie, promujące wiedzę o polskiej emigracji i jej dorobku" - poinformował Ośrodek KARTA, przypominając też, że w 2005 r. Mirosław A. Supruniuk utworzył Muzeum Uniwersyteckie, które opiekuje się kolekcją ponad 25 tys. dzieł sztuki emigrantów.
W konkursie wzięło udział 54 uczestników. W gronie finalistów znaleźli się Justyna Biernat - fundatorka i prezeska Fundacji Pasaże Pamięci, która - jak podkreśliła KARTA - buduje wspólnotę wokół historii i dziedzictwa Tomaszowa Mazowieckiego; Grażyna Patryn, która jest kustoszem Muzeum Regionalnego w Krokowej, a także prezes i założyciel Fundacji TRES Wojciech Olejniczak ze Zbąszynia - artysta plastyk, filmowiec, wydawca, niezależny producent filmowy.
Fundatorem Nagrody jest Janusz Miernicki - jak podaje Ośrodek KARTA - warszawski przedsiębiorca, od dzieciństwa związany z Mokotowem. "Od samego początku istnienia Fundacji, wraz z żoną Katarzyną, przyglądał się jej działalności, w której KARTA chroni i upowszechnia historię widzianą z perspektywy jednostki, działając na rzecz budowania porozumienia i wspólnoty obywatelskiej. W 2018 Janusz Miernicki zdecydował, że chce nagradzać osoby, które podobnie jak KARTA, działają na rzecz pamięci. Dla uczczenia zmarłej w 2007 Katarzyny Miernickiej, Nagroda KARTY nosi Jej imię" - podał Ośrodek KARTA.
Nagrodą KARTY im. Katarzyny Miernickiej, którą otrzymał Mirosław A. Supruniuk, jest 30 tys. zł oraz dyplom.
Wcześniej, przed uroczystą galą Nagrody KARTY im. Katarzyny Miernickiej, odbyła się uroczystość Dnia Darczyńcy Pamięci, który jest formą podziękowania tym, którzy ofiarowując własne prywatne zbiory dbają o pamięć swoich rodzin, środowisk i czasów, w których żyli.
Ośrodek KARTA prowadzi największe archiwum społeczne w Polsce. Od ponad 30 lat gromadzi zbiory dotyczące XX wieku, które nie tylko dotyczą konkretnych wydarzeń, ale też opowiadają o ludzkich postawach wobec okoliczności historycznych i losach pojedynczych osób. W sumie to ponad 1500 bieżących dokumentów, dzienników, wspomnień, ok. 6 tys. nagrań, 300 tys. fotografii, które pomagają poznać wiele wątków historii XX w. nieobecnych w innych archiwach.
"Ale to, co najważniejsze to nie te statystyki, ale to, że w każdym dokumencie, w każdej fotografii zawarte jest osobiste świadectwo" - podkreślił podczas już piątej edycji Dnia Darczyńcy Pamięci dyrektor Ośrodka KARTA Artur Jóźwik.
KARTA przypomina, że w jej archiwum znajdują się takie unikaty jak np. wpisana na listę UNESCO "Pamięć Świata" kolekcja "Solidarność - narodziny ruchu", która zawiera dokumenty przedstawiające działalność NSZZ "Solidarność". Kolekcję tę tworzą dokumenty dot. struktur i działalności związku, strajków i akcji protestacyjnych, zbiór wydawnictw periodycznych – obejmujący książki, druki i pisma branżowe, wydawane przez Solidarność oraz zbiór wycinków prasowych.
W archiwum znajduje się także jeden z największych zbiorów "bibuły", czyli wydawnictw podziemnych, które wychodziły poza cenzurą w latach 1976-90. Są także kolekcje słynnych artystów, jak np. fotografki Ireny Jarosińskiej i reżysera Macieja Drygasa oraz zbiory m.in. Stefana Kisielewskiego, Stanisława Cat-Mackiewicza i Jacka Kuronia. Archiwum KARTY to również dziesiątki tysięcy osobistych relacji m.in. o obu wojnach światowych, przedwojennym świecie Kresów, codzienności okresu PRL-u czy doświadczeniu emigracji. Dokumenty, wspomnienia, dzienniki, wydawnictwa drugiego obiegu znajdują się na stronie www.dlibra.karta.org.pl, fotografie na www.foto.karta.org.pl, a relacje historii mówionej na www.audiohistoria.pl.
Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ agz/
