Polonia, przedstawiciele władz polskich na czele z ambasadorem RP Piotrem Wilczkiem, przedstawiciele Kongresu USA i władz lokalnych uczcili w niedzielę przed Narodowym Pomnikiem Katyńskim w Baltimore – największym mieście stanu Maryland – pamięć ofiar zbrodni katyńskiej.
Ambasador Piotr Wilczek występując pod Narodowym Pomnikiem Katyńskim w Baltimore podziękował Polonii za działania zmierzające do zapewnienia, aby świat nigdy nie zapomniał o tragedii polskich jeńców wymordowanych z polecenia Stalina wiosną 1940 r.
Podczas uroczystości wystąpił także senator Chris Van Hollen, wpływowy demokrata ze stanu Maryland. Przypominając o tragedii Polski zaatakowanej w roku 1939 przez równocześnie dwa systemy totalitarne, senator podkreślił że członkostwo w NATO jest obecnie jedną z gwarancji polskiego bezpieczeństwa.
W rozmowie z PAP Van Hollen podkreślił, wagę podtrzymywania pamięci o Katyniu w społeczeństwie amerykańskim. „Jest szalenie istotne abyśmy nigdy za zapomnieli prawdy o masakrach katyńskich – mówię +masakrach+ - bo Katyń jest symbolem wielu mordów, dziesiątków tysięcy obywateli polskich. Po prostu utrzymywanie pamięci o Katyniu jest potrzebne abyśmy byli czujni i nie dopuścili aby zdarzyło się to ponownie. Dlatego w swoim wystąpieniu podkreśliłem znaczenie NATO, wagę silnego Sojuszu Atlantyckiego i silnej Polski w ramach NATO” – powiedział senator.
Uroczystości pod Pomnikiem Katyńskim, poprzedziła msza święta w kościele katolickim pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej mieszczącym się w Fells Point, dawnej polskiej dzielnicy Baltimore. Fells Point na przełomie wieków XIX i XX była jednym z największych skupisk polskiej imigracji na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych.
Tegoroczna ceremonia u stóp Narodowego Pomnika Katyńskiego została zorganizowana przez Narodową Fundację Katyńską wspólnie z ambasadą RP w Waszyngtonie po raz 19.
Uroczystości w Baltimore są organizowane corocznie od roku 2000, kiedy został odsłonięty monumentalny pomnik katyński dłuta Andrzeja Pityńskiego, polskiego rzeźbiarza tworzącego w Stanach Zjednoczonych.
Pomnik, w kształcie gigantycznego płonącego znicza z sylwetkami polskich oficerów z rękoma skrępowanymi na plecach wspinającymi się do nieba, znajduje się w Inner Harbor w Baltimore, na Rondzie Katyńskim w pobliżu ekskluzywnych hoteli i licznych atrakcji turystycznych jak np. Narodowe Akwarium i ośrodek im. Jana Pawła II.
Narodowa Fundacja Katyńska, dzięki której zabiegom doszło do ufundowania Pomnika Katyńskiego, prowadzi także akcje edukacyjną wśród mieszkańców Baltimore w celu utrwalenia prawdy o historii Polski w czasie II wojny światowej.
Pomysłodawcą budowy pomnika upamiętniającego masakrę elity II Rzeczypospolitej w Katyniu, był Clement Knefel, major amerykańskiej piechoty polskiego pochodzenia, który dowiedział się o mordzie katyńskim kiedy po zakończeniu II wojny światowej stacjonował w okupowanych przez aliantów Niemczech.
W latach 70. tych ubiegłego wieku Knefel zaczął gromadzić fundusze na budowę pomnika katyńskiego z drobnych datków, na festiwalach polonijnych.
Inicjatywa została podjęta przez organizacje polonijne i uzyskała poparcie Barbary Mikulski, wpływowej senator polskiego pochodzenia, przedstawicielki Partii Demokratycznej ze stanu Maryland.
Senator Mikulski, pierwsza kobieta w historii amerykańskiego parlamentu, która została wybrana do Senatu, przyczyniła się do otrzymania przez Katyń Memorial Committee statusu zwolnionej od podatków organizacji wyższej użyteczności publicznej, pomocy władz miasta Baltimore oraz subwencji na budowę pomnika od federacji żydowskich organizacji charytatywnych.
Uroczystości upamiętniające 79. rocznicę zbrodni katyńskiej odbyły się w niedzielę także pod Pomnikiem Katyńskim ustawionym na brzegu rzeki Hudson w mieście Jersey City. Pomnik ten, tak jak pomnik w Baltimore dzieło Andrzeja Pityńskiego, był pierwszym Pomnikiem Katyńskim ustawionym na wolnym powietrzu w Stanach Zjednoczonych.
W ubiegłym roku dzięki fali protestów Polonii burmistrz miasta Jersey City wycofał się ze swojej decyzji o przeniesieniu pomnika w inne miejsce. Rada Miejska Jersey City w grudniu b.r. postanowiła pozostawić Pomnik Katyński w dotychczasowym miejscu, w parku miejskim na brzegu rzeki Hudson.
Z Baltimore Tadeusz Zachurski (PAP)
tzach/ jm/
