Irena Veisaite, litewska badaczka i krytyk teatralny, została Człowiekiem Pogranicza 2019, przyznawanym przez Ośrodek Pogranicze – Sztuk, Kultur i Narodów w Sejnach (Podlaskie). Tytuł zostanie jej nadany 31 maja.
Ośrodek Pogranicze przyznaje swoje wyróżnienie wybitnym Europejczykom, którzy przez swoją postawę i działalność artystyczną popularyzują idee pogranicza, przełamują uprzedzenia, są otwarci na odmienne kultury, także religijne i etniczne.
91-letnia Irena Veisaite swoje życie poświęciła krytyce teatralnej, nauczaniu zarówno studentów, jak i nauczycieli oraz budowaniu społeczeństwa obywatelskiego w niepodległej Litwie i Europie Środkowo-Wschodniej. Przez wiele lat prowadziła Fundację Otwartego Społeczeństwa w Wilnie, a także Centrum Kultury Tomasa Manna w Nidzie.
"Z piekła dwudziestego wieku wyszła twarzą ku przyszłości, z pragnieniem naprawiania świata. Jej odwaga intelektualna i zaangażowanie w życie publiczne sprawiły, że w Litwie i Europie stała się prawdziwym autorytetem moralnym" – powiedział PAP dyrektor Ośrodka Pogranicze Krzysztof Czyżewski.
Veisaite jest Żydówką, przeżyła Holokaust. W 1963 r. uzyskała doktorat w Leningradzie. W latach 1953-1997 była wykładowcą w Kolegium Nauczycielskim w Wilnie.
Uroczystość nadania tytułu Człowieka Pogranicza odbędzie się 31 maja 2019 r. w Sejnach w Białej Synagodze z udziałem gości z Litwy i z Polski. Wydarzeniu będzie towarzyszyła promocja książki "O godne życie" – Irena Veisaite w rozmowie z Aurimasem Svedasem.
Tytuł Człowieka Pogranicza jest symbolicznym wyróżnieniem i nie jest związany z finansową gratyfikacją. Ośrodek Pogranicze zwykle nagradza jednak bohatera swego wyróżnienia jakimś upominkiem. Są to zwykle rzeźby, obrazy lub przedmioty wykonane specjalnie na tę okazję przez znanych artystów.
Pierwszy, w 1999 r., wyróżnienie Człowiek Pogranicza otrzymał Jerzy Ficowski, znawca twórczości Brunona Schulza i problematyki cygańskiej. Dwa lata później dostał je Tomas Venclova, wybitny pisarz litewski. Trzecie wyróżnienie otrzymał w 2004 r. Arvo Part, estoński kompozytor nowoczesnej muzyki religijnej. W 2006 r. nagrodę dostał Bohdan Osadczuk, ukraiński publicysta. Trzy lata później Pogranicze wyróżniło także Claudio Magrisa – wybitnego włoskiego pisarza i felietonistę. (PAP)
Autor: Jacek Buraczewski
bur/ joz/
