Muzeum Getta Warszawskiego poszukuje historii związanych ze szpitalem Bersohnów i Baumanów, mieszczącym się przy ul. Siennej 60 w Warszawie, oraz zdjęć i świadków działalności szpitala: lekarzy, pacjentów, mieszkańców okolicznych budynków. Placówka planuje wydanie albumu o historii tego miejsca.
W 2023 roku, w 80. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim, w budynku szpitala zostanie otwarta wystawa stała Muzeum Getta Warszawskiego.
Placówka prosi o przesyłanie posiadanych informacji na adres mailowy zastępcy dyrektora Muzeum Getta Warszawskiego ds. naukowych i wystawienniczych dr Hanny Węgrzynek: hwegrzynek@1943.pl.
Od lat 90. ubiegłego wieku aż do chwili, gdy zaprzestał swojej działalności, szpital Bersohnów i Baumanów - docelowa siedziba Muzeum Getta Warszawskiego - nosił nazwę Szpitala im. Dzieci Warszawy.
Muzeum, w swojej informacji, przytacza wspomnienie o szpitalu lekarza pediatrii Zofii Konopielko (zofiakonopielko.pl), która leczyła w Szpitalu im. Dzieci Warszawy, a następnie w Centrum Zdrowia Dziecka: "Wiedziałam, że historia mojego pierwszego szpitala była niezwykła. Ale dopiero później dowiedziałam się o jej szczegółach. Chociaż do tej pory mam niedosyt wiedzy na ten temat. Szukam jakichś wspomnień, czy innych dawnych śladów, ale jak na razie bezskutecznie. Odeszli ci, którzy mogli powiedzieć najwięcej, dym ich ciał wchłonęły bezkresne międzygwiezdne przestrzenie, tamtych Żydów już nie ma...(...) Placówce nadano piękną, pełną wyrazu nazwę: Szpital im. Dzieci Warszawy. Byłam dumna, że mogę pracować w szpitalu tak pięknie refleksyjnie nazwanym. Byłam świadkiem uroczystych obchodów 100-lecia szpitala. Później, już po moim odejściu, 20 kwietnia 2001 roku na ścianie budynku ulokowano tablicę pamiątkową poświęconą pamięci Anny Braude-Hellerowej, lekarza i w latach 1930-1942 dyrektora szpitala".
Szpital dziecięcy pomiędzy ulicami Śliską a Sienną powstał w latach 1876–1878 dzięki dwóm zasłużonym dla Warszawy rodzinom żydowskich przemysłowców i filantropów Bersohnów i Baumanów. Piętrowy gmach projektu Artura Goebla, z wejściem od ulicy Śliskiej, wyróżniał się na tle pobliskich kamienic wyważoną formą.
Placówka, licząca początkowo 24 łóżka, przyjmowała chore dzieci bez względu na wyznanie. W latach 1927-30 szpital został rozbudowany według projektu Henryka Stifelmana, architekta związanego z Gminą Żydowską w Warszawie. Gmach podwyższono o jedno piętro, od strony ulicy Śliskiej dodano półkolisty ryzalit, a od Siennej – szeroki taras dla dzieci cierpiących na choroby płuc. Wówczas stał się jednym z najnowocześniejszych w Polsce.
W listopadzie 1940 roku szpital znalazł się na terenie tzw. małego getta i działał aż do tzw. Wielkiej Akcji Wysiedleńczej w 1942 r. W Powstaniu Warszawskim służył jako lazaret dla Zgrupowania AK Chrobry II.
W szpitalu pracowało wielu znanych lekarzy, wśród nich Henryk Goldszmit (Janusz Korczak), zatrudniony w tej placówce w latach 1905-1912. Lekarzami naczelnymi szpitala byli kolejno: Ludwik Chwat (1878-1881), Szymon Portner (1881-1910), Adolf Poznański (1911-1923), Anna Braude-Hellerowa (1930-1942). W czasie II wojny światowej ze szpitalem związany był także Marek Edelman, pracujący tu jako goniec.
Po wojnie budynek dalej służył jako szpital, jeszcze do niedawna, do 2015 roku, był czynnym dziecięcym odziałem zakaźnym. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ agz/
