48 twórców z Ukrainy, Białorusi i Rosji odebrało dyplomy programu „Gaude Polonia”

Wręczenie dyplomów odbyło się w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie. Stypendyści reprezentują następujące dziedziny twórczości: sztuki wizualne (17), konserwacja dzieł sztuki (6), muzyka (9), muzealnictwo (4), literatura/przekład (3), fotografia (3), historia i krytyka sztuki (2), teatr (2) oraz film i reżyseria dźwięku (po 1 osobie).

Podczas stypendium realizowali projekty w 22 polskich uczelniach artystycznych i instytucjach kultury, zlokalizowanych w Warszawie, Krakowie, Katowicach, Łodzi, Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie, Białymstoku, Gdańsku oraz Arkadii i Nieborowie.

"To już 18 lat, 18 lat, kiedy kontynuujemy projekt, dzięki któremu wielu ludzi, (...) może realizować swoje prace, swoje marzenia w Polsce pod okiem polskich tutorów. To stypendium już na stałe zakorzeniło się w naszej siatce stypendialnej, w naszych możliwościach wspierania młodych artystów" - powiedział wiceminister kultury.

Przypomniał, że program jest przede wszystkim kierowany do mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza Ukrainy i Białorusi. "Cieszę się, że młodzi artyści, młodzi twórcy stamtąd, przyjeżdżają tu na pół roku i mogą poznać Polskę, mogą zobaczyć, jak w Polsce się pracuje. Mają nowe znajomości i mogą te znajomości potem kontynuować i tworzyć nowe sieci społeczne w swoich krajach, mogą promować polską kulturę, pokazywać co w Polsce jest piękne. A jednocześnie tutaj przyjeżdżają ze swoimi przemyśleniami, doświadczeniami, które zdobyli u siebie i ta dyfuzja kultur następuje, bo ona zawsze następowała między naszymi krajami" - podkreślił Lewandowski.

Dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski wskazał, że Biblioteka Narodowa jest "miejscem, w którym składuje się efekty pracy talentów". "Mamy poczucie, że uroczystość coroczna stypendium +Gaude Polonia+ jest właśnie początkiem tej drogi, która się kończy w magazynach Biblioteki Narodowej, w postaci książek, nagrań radiowych, telewizyjnych, również filmów. Na wszystko to, co składa się na naszą pamięć, na wszystko to, co w naszej historii, naszej kulturze, najgodniejsze" - podkreślił Makowski. "Życzę państwu, żeby jak najwięcej, takich godnych zachowania w pamięci dzieł, państwo pozostawili" - dodał.

Dyrektor Narodowego Centrum Kultury prof. Rafał Wiśniewski podkreślił, że program stypendialny "Gaude Polonia" "cieszy się wyjątkowym prestiżem, szacunkiem i uznaniem w Europie i na świecie". "Nie tylko w Polsce, na Ukrainie, na Białorusi, i innych państwach Europy Środkowo-Wschodniej, ale często dostajemy informacje ze Stanów Zjednoczonych, z Kanady, Wielkiej Brytanii, jak ważny jest ten program i jak ważna jest państwa praca" - dodał. Ocenił, że "twórczość w ramach tego programu jest swoistym kapitałem".

Ambasador Ukrainy Andrij Deszczyca pogratulował stypendystom tego, że "poznali nowych ludzi, nową kulturę, zaprzyjaźnili się z nią i będą ją rozwijać". "Będziecie rozwijać swoje prace, swoją twórczość i jestem przekonany, mam nadzieję, że będziecie to robić wspólnie dla tego, żeby rozwijać tę twórczość tak, żeby z niej skorzystali i na Ukrainie, i na Białorusi, w Polsce i na świecie" - mówił Deszczyca, zwracając się do stypendystów.

Z programu "Gaude Polonia" korzystają twórcy, którzy wykażą się znaczącym, udokumentowanym dorobkiem w danej dziedzinie twórczości. Warunkami otrzymania stypendiów są ponadto interesująca koncepcja projektu stypendialnego, pozytywnie oceniona przez komisję, oraz przynajmniej komunikatywna znajomość języka polskiego. Półroczny pobyt w Polsce (od 1 lutego do 31 lipca) umożliwia zagranicznym twórcom poznanie współczesnej kultury polskiej oraz doskonalenie warsztatu twórczego pod opieką uznanych polskich artystów, pedagogów i tłumaczy oraz instytucji kultury w najważniejszych i największych ośrodkach kulturalnych w Polsce.

Andrej Chadanowicz, białoruski poeta i tłumacz powiedział PAP, że stypendium dało mu wiele możliwości. Wymieniał, że były to przede wszystkim "twórcze kontakty i wymiana doświadczeń, możliwość konsultacji z tutorami, profesorami, dyrektorami, możliwość podróży do każdego polskiego miasta, a także możliwość zakupu, prawie nieograniczonej ilości, książek związanych z jego dziedziną".

Kyryło Poliszczuk, ukraiński poeta i tłumacz z Kropywnyckiego (pierwszy stypendysta z tego miasta w dotychczasowej historii programu, powiedział PAP, że "dzięki stypendium mógł zrealizować projekt, który chciał zrobić jeszcze będąc na Ukrainie, ale nie miał na to możliwości i czasu". "Chodzi o tłumaczenie, moim zdaniem, jednego z najwspanialszych polskich poetów - Tadeusza Śliwiaka. Co więcej udało mi się przetłumaczyć tyle jego wierszy, że jest szansa na opublikowanie ich w formie książki na Ukrainie. Dodatkowo dzięki stypendium jeszcze lepiej zapoznałem się z polską kulturą i literaturą" - mówił Poliszczuk.

Walentyna Sizonenko, rosyjska artystka teatralna, która stypendium realizowała w Teatrze Polskim w Warszawie podkreśliła, że dzięki stypendium udało jej się przygotować spektakl teatralny według dramatu "W promieniach. Zupełnie nieznane listy Marii Skłodowskiej Curie" Artura Pałygi. Realizację spektaklu określiła jako "cud", ponieważ nie spodziewała się, że uda jej się doprowadzić do jego premiery.

"Gaude Polonia" to program stypendialny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który powołano do życia w 2003 r. Jest przeznaczony dla młodych twórców z Europy Środkowo-Wschodniej (do 40. roku życia, w wyjątkowych sytuacjach do 45), a w pierwszej kolejności dla artystów z Białorusi i Ukrainy, a jego celem jest promocja kultury polskiej oraz współpraca między środowiskami artystycznymi Polski i krajów naszego regionu Europy.

Mogą z niego skorzystać muzycy, artyści sztuk wizualnych, filmowcy, tłumacze literatury polskiej, konserwatorzy dzieł sztuki, muzealnicy, historycy i krytycy sztuki, teatru i filmu, którzy wykażą się znaczącym dorobkiem w danej dziedzinie twórczości. NCK podało, że "wartość świadczeń na sfinansowanie półrocznego pobytu jednego stypendysty to ponad 43 tys. zł, w tym są pieniądze na materiały do pracy twórczej, zapewnienie indywidualnego tutora, zakwaterowanie, utrzymanie i własne wydatki".

Zdobywcy stypendiów mają zagwarantowane zakwaterowanie i półroczny pobyt w Polsce (od 1 lutego do 31 lipca), a czas ten mają przeznaczyć na realizację autorskich projektów stypendialnych pod opieką uznanych polskich twórców i instytucji kultury. Program realizowany jest we współpracy z wyższymi szkołami artystycznymi.

Program MKiDN "Gaude Polonia" jest realizowany przez Narodowe Centrum Kultury.

Wnioski do kolejnej edycji programu, realizowanej w 2020 r. przyjmowane są do 15 października. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ wj/