Warszawa, 08.10.2019. Przewodniczący Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki (L) przewodniczy mszy świętej z okazji obchodów 100-lecia ustanowienia Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, 8 bm. w Warszawie. Fot. PAP/P. Supernak
Od zarania polskiej państwowości kapelani wojskowi byli obecni. Duchowni odprawiali dla żołnierzy msze święte, spowiadali, udzielali komunii świętej, głosili kazania, podnosili na duchu, dodawali otuchy – powiedział przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki w czasie mszy z okazji obchodów 100-lecia ustanowienia ordynariatu polowego.
W uroczystej mszy św. odprawionej we wtorek w Katedrze Polowej Wojska Polskiego uczestniczyli m.in.: biskupi biorący udział 384. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski, a także Wojciech Kolarski z Kancelarii Prezydenta RP, gen. dyw. Andrzej Reudowicz z Biura Bezpieczeństwa Narodowego, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak i pierwszy zastępca szefa sztabu generalnego gen. broni Michał Sikora.
Podczas mszy biskup polowy gen. bryg. Józef Guzdek otrzymał przyznany mu przez prezydenta Andrzeja Dudę Złoty Krzyż Zasługi. Odznaczenie w imieniu prezydenta wręczył podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski. Z kolei biskup polowy wręczył abp. Gądeckiemu medal "W Służbie Bogu i Ojczyźnie", ustanowiony z okazji 100-lecia biskupstwa polowego.
Biskupstwo polowe, późniejszy ordynariat polowy, powołał 5 lutego 1919 r. papież Benedykt XV.
"Obchodząc 100-lecie powstania ordynariatu polowego, warto najpierw uświadomić sobie, iż duszpasterstwo tego rodzaju posiada swą niezwykle długą i bogatą historię. Od najdawniejszych bowiem czasów w wojskach żydowskich, greckich, rzymskich i innych znajdowały się osoby pełniące posługi religijne" – zaznaczył w homilii abp Gądecki.
Przypomniał jednocześnie o początkach duszpasterstwa wojskowego w Polsce, które sięga początków państwa polskiego.
"Wielu kapelanów wojskowych znakomicie wywiązało się z ich zadań. Do nich można zaliczyć błogosławionego ojca Stanisława Papczyńskiego. Kapelanem Armii Krajowej w Powstaniu Warszawskim był Sługa Boży kard. Stefan Wyszyński. Wielu kapelanów poległo na polach bitew, do końca towarzysząc polskiemu żołnierzowi" – podkreślił abp Gądecki.
W homilii przypomniał o historii powstawania ordynariatu polowego Wojska Polskiego, która zakończyła się powołaniem 4 listopada 1918 r. naczelnego kapelana Wojska Polskiego, którym został mianowany ks. Jan Pajkert. Szczególnie trudnym czasem dla służby kapelanów wojskowych była II wojna światowa i czasy powojenne, gdy po zerwaniu przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej w 1945 r. konkordatu kapelanów powoływano bez uprzedniego porozumienia z władzami kościelnymi.
"Na ponad 40 lat duszpasterstwo wojskowe zostało podporządkowane organizacyjnie i strukturalnie władzy państwowej" – podkreślił przewodniczący KEP. Dodał, że do przywrócenia ordynariatu polowego doszło 21 stycznia 1991 r.
"Papież Jan Paweł II wydał dekret przywracający diecezję wojskową i bullę nominacyjną dla ks. prał. Sławoja Leszka Głódzia, ustanawiającą go biskupem polowym. Kolejnymi biskupami polowymi byli Tadeusz Płoski i obecnie pełniący tę funkcję Józef Guzdek.
Abp Stanisław Gądecki homilię zakończył modlitwą o pokój. "Z Maryją, Matką Jezusa błagamy, przemów do serc ludzi odpowiedzialnych za losy narodów. Zniszcz logikę odwetu i zemsty, i pozwól – dzięki działaniu Ducha Świętego – aby ci, którzy oddani sprawie ojczyzny służą w wojsku, uważali siebie za sługi bezpieczeństwa i wolności narodów. Za tych, którzy przyczyniają się do utrwalenia pokoju".
Po zakończeniu mszy głos zabrał minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, który podkreślił, że dziś jest smutny dzień dla Wojska Polskiego, bo "w Unii Raciborskiej zginęło dwóch saperów, a trzech zostało ciężko rannych przy rozbrajaniu min i niewybuchów". Stąd też, jak zaznaczył minister, "istotna jest posługa kapelanów, a zwłaszcza ich posługa duchowa, ponieważ saperzy, którzy zginęli zostawili swoje żony i dzieci".
Szef MON zaznaczył też, że wojsko jest coraz liczniejsze, ponieważ "rząd bardzo poważnie traktuje bezpieczeństwo Polaków".
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. duszpasterstwo wojskowe decyzją papieża Benedykta XV przybrało formę biskupstwa polowego. Pierwszy raz w historii Polski na czele tego duszpasterstwa stanął biskup polowy Wojska Polskiego, którym został bp Stanisław Gall (1919-1933). Jego następcą został bp Józef Gawlina (1933-1947).
Biskupstwo polowe przestało funkcjonować w następstwie jednostronnego zerwania konkordatu w 1945 r. przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. W latach 1945-1991 duszpasterstwo wojskowe funkcjonowało w ramach Generalnego Dziekanatu Wojska Polskiego, kierowanego przez generalnych dziekanów. W 1991 r., po przemianach politycznych w Polsce, Ojciec Święty Jan Paweł II odnowił ordynariat polowy. Biskupami polowymi byli kolejno: abp gen. dyw. Sławoj Leszek Głódź (1991-2004), bp gen. broni Tadeusz Płoski (2004-2010), a od 2010 r. tę posługę pełni bp gen. bryg. Józef Guzdek.
W 2019 r. ordynariat polowy obchodzi setną rocznicę utworzenia biskupstwa polowego w Polsce. (PAP)
Autor: Stanisław Karnacewicz
skz/ joz/
