Pierre de Coubertin. Fot. Wikimedia Commons
W niedzielę 2 września minie 75 lat od śmierci barona Pierre'a de Coubertina, pomysłodawcy i realizatora idei nowożytnych igrzysk olimpijskich. Za swoje zasługi Francuz zyskał sobie miano "ojca współczesnego sportu". Pierre Fredi baron de Coubertin urodził się 1 stycznia 1863 roku w Paryżu. Po ukończeniu studiów na Sorbonie młody arystokrata nie chciał podążać drogą typową dla swoich sfer - zostać wojskowym lub zaangażować się w politykę. Całe dorosłe życie poświęcił jednej wielkiej idei - sportowi.
Lektury i wrażenia z podróży do greckiej Olimpii i do Anglii, gdzie poznał angielski system wychowawczy, sprawiły, że zainteresował się problemami wychowania młodzieży.
"Francuskie dzieci są faszerowane wiedzą. Przekształcają się w chodzące encyklopedie. Nawet gdy ich inteligencja jest nasycona, są jak przekarmione gęsi. Ich siła fizyczna jest podkopana, a energia moralna zużyta" - pisał Coubertin.
Jako demokrata i liberał doszedł do przekonania, że sport może być instrumentem wychowania. Jako pacyfista wierzył, że rywalizacja na stadionie powinna zastąpić konflikty zbrojne. Wychowanie i edukację uważał za klucz do ukształtowania człowieka przyszłości.
Przemyślenia te sprawiły, że w 1892 roku wystąpił oficjalnie - jako sekretarz generalny Unii Francuskich Towarzystw Sportów Atletycznych - z ideą wskrzeszenia antycznych igrzysk olimpijskich. Z początku pomysł nie spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem. Nie zniechęciło to de Coubertina, który z wielką energią i uporem doprowadził 23 czerwca 1894 roku do utworzenia Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.
Niejako w ukłonie dla "kolebki" antycznego sportu, pierwszym przewodniczącym MKOl został grecki entuzjasta igrzysk, Dimitrios Bikelas. Przekonał on de Coubertina, że pierwsza olimpiada powinna odbyć się właśnie w Helladzie, a nie - jak początkowo chciał baron - w stolicy Francji.
Dwa lata później, w kwietniu 1896 roku, Ateny gościły pierwsze nowożytne igrzyska, a de Coubertin został drugim przewodniczącym MKOl. Sprawował ten urząd do 1925 roku (z przerwą w latach 1916-1919). Ze względu na I wojnę światową, w 1915 roku siedzibę Komitetu przeniesiono do neutralnej Szwajcarii, do Lozanny, gdzie mieści się do dziś.
Francuski arystokrata był autorem regulaminów igrzysk oraz tekstu przysięgi, a także projektantem emblematu olimpijskiego - pięciu splecionych ze sobą kół, symbolizujących pięć kontynentów. W młodości sportowiec-amator (ćwiczył boks, szermierkę, jazdę konną, wioślarstwo), później został złotym medalistą "swoich" igrzysk - zdobył to trofeum w Konkursie Literatury i Sztuki w 1912 roku, za "Odę do Sportu".
Po 1925 roku de Coubertin wycofał się z działania w ruchu olimpijskim, a pracę tę nazwał "niedokończoną symfonią". Później poświęcił się dziedzinie, z której zdobył wykształcenie, czyli pedagogice. Pozostał jednak honorowym przewodniczącym MKOl.
Oto, sformułowane przez de Coubertina, cztery zasady olimpizmu (swoisty testament barona): olimpizm jako "religia sportu" stosująca się ściśle do ideałów lepszego życia, dążącego do perfekcji; olimpizm jako elita, której początki są całkowicie egalitarne, elita uznająca zasady kodeksu rycerskiego, z jego wartościami moralnymi; olimpizm jako zawieszenie broni, w czteroletnim cyklu święta sportu, "wiosny rodzaju ludzkiego"; olimpizm jako gloryfikacja piękna, poprzez włączenie sztuki do igrzysk.
Pierre de Coubertin zmarł nagle, na atak serca, 2 września 1937 roku w parku w Genewie. Nie dożył ceremonii wręczenia przyznanego mu w czerwcu honorowego obywatelstwa Lozanny. Zgodnie z jego ostatnią wolą został pochowany w tym mieście, a jego serce umieszczono wewnątrz marmurowej steli pomnika, wzniesionego ku jego czci, w greckiej Olimpii.
W tym roku w Londynie odbyły się igrzyska XXX olimpiady. Obecnie trwa XIV paraolimpiada, która stanowi rozwinięcie coubertinowskiej idei równego dostępu do sportu, także dla osób niepełnosprawnych.(PAP)
mm/ pc/ krys/
