Edytę Stein - Teresa Benedykta od Krzyża. Źródło: Wikimedia Commons
Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata, którzy wraz z weteranami II wojny światowej i delegacją państwową biorą udział w pielgrzymce do Ziemi Świętej, dotarli w niedzielę wieczorem do Hajfy nad Morzem Śródziemnym. W Sanktuarium Stella Maris uczcili Edytę Stein.
Wizytę w Izraelu, która potrwa do piątku, organizuje Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w ramach IV Ogólnopolskiego Zjazdu Polaków ratujących Żydów. Poza Hajfą pielgrzymi odwiedzą m.in. Tyberiadę i Jerozolimę, gdzie znajduje się Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem.
Polscy Sprawiedliwi wraz z weteranami II wojny światowej z wizytą w Izraelu
Po podróży samolotem z Warszawy do Tel Awiwu uczestnicy pielgrzymki zagłosowali w wyborach parlamentarnych; głosowanie odbyło się w Ambasadzie Polski w Tel Awiwie. Następnie w drodze do Tyberiady odwiedzili Hajfę w północnej części Izraela. W Sanktuarium Stella Maris odbyła się msza św., po niej zaś hołd złożono Edycie Stein - uważanej za patronkę pojednania chrześcijańsko-żydowskiego. Pod znajdującą się w kościele tablicą, która ją upamiętnia, złożono wiązankę kwiatów.
"Droga do pojednania chrześcijańsko-żydowskiego czasami bywa trudna, ale Edyta Stein ukazała w swoim życiu, że potrafi łączyć te dwie tożsamości - bycie oddaną córką narodu Izraela i jednocześnie bycie wierną i gorliwą chrześcijanką. Wydaje się wielu, że takie połączenie jest niemożliwe, ale z tego połączenia wynika, że zbliżenie chrześcijan i wyznawców judaizmu jest możliwe. Oczywiście nie chodzi o to, żeby ono kończyło się nawróceniem albo przyjęciem innej religii przez jedną ze stron, bo przecież mamy również konwersję z chrześcijaństwa na judaizm, ale chodzi o to, żebyśmy pozostając sobą - chrześcijanami czy wyznawcami judaizmu - byli wiernymi świadkami Boga w świecie, który tego świadectwa bardzo potrzebuje" - powiedział PAP i IAR opiekun pielgrzymki ks. prof. Waldemar Chrostowski, biblista z UKSW w Warszawie, zaangażowany w dialog polsko-żydowski i międzyreligijny.
Edyta Stein - niemiecka filozofka - była pierwszą Żydówką, która przeszła na katolicyzm i została kanonizowana.
Żydówka, ateistka, święta - Edyta Stein
Urodziła się we Wrocławiu w pobożnej rodzinie żydowskiej w 1891 r. Po okresie zwątpienia i ateizmu, w wieku 30 lat przeszła na katolicyzm, następnie wstąpiła do zakonu karmelitanek. Przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. W wyniku narastających prześladowań Żydów pod koniec 1938 r. została przeniesiona do klasztoru Karmelitanek w Echt na terenie Holandii. 2 sierpnia 1942 r. zakonnica została aresztowana w klasztorze przez gestapo i osadzona w policyjnym obozie. Przeniesiona do obozu zbiorczego w Westerbork w okupowanej Holandii została stamtąd deportowana - wraz z blisko tysiącem Żydów - do Auschwitz. Została zabita w komorze gazowej w Auschwitz-Birkenau 9 sierpnia 1942 r. wraz z grupą więźniów, w której była też jej siostra Róża.
Edyta Stein została beatyfikowana w 1987 r. przez papieża Jana Pawła II, a 11 lat później kanonizowana. W 1999 r. Jan Paweł II ogłosił św. Teresę Benedyktę od Krzyża - obok św. Katarzyny ze Sieny i św. Brygidy Szwedzkiej - patronką Europy.
Instytut Yad Vashem pielgrzymi odwiedzą we wtorek. Wcześniej delegacja będzie w Tyberiadzie, gdzie pielgrzymi złożą hołd Armii Polskiej na Wschodzie. Ceremonia będzie miała miejsce na terenie kościoła św. Piotra przy monumencie obrazującym 1000-letnie dzieje Polski ufundowanym w 1945 r. przez polskich żołnierzy na pamiątkę ich pobytu nad Jeziorem Galilejskim. Planowane jest tam także wręczenie odznaczeń - medali "Pro Patria" i medali "Pro Bono Poloniae".
21 lipca 1943 r. utworzony został 2. Korpus Polski gen. Władysława Andersa
W Jerozolimie uroczystości odbędą się także w Nowym Domu Polskim, gdzie zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa; jedna z ceremonii poświęcona będzie gen. Kazimierzowi Sosnkowskiemu (przekazanie repliki zaginionego Orderu Virtuti Militari nadanego mu przez Józefa Piłsudskiego za męstwo w wojnie polsko-bolszewickiej). Polscy Sprawiedliwi i weterani odwiedzą w Jerozolimie również Górę Syjon, gdzie znajduje się cmentarz z grobami polskich żołnierzy z lat 1941-1947, a także trzecią stację Via Dolorosa, czyli jedną ze stacji drogi męki Chrystusa, której wystrój ufundowali żołnierze gen. Władysława Andersa.
Poza grupą polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w podróży do Izraela udział biorą weterani 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, a także kombatanci Armii Krajowej i innych formacji zbrojnych z okresu II wojny światowej. Obecni są także przedstawiciele rządu, Instytutu Pamięci Narodowej, Urzędu ds. Kombatantów, Wojska Polskiego, duchowieństwa. Uczestnikom podróży towarzyszy także ambasador Polski w Izraelu Marek Magierowski.
Instytut Yad Vashem, który od 1963 r. przyznaje medale Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, do 1 stycznia 2019 r. wyróżnił 27 362 bohaterów, w tym 6922 Polaków, którzy tworzą największą grupę osób na 51 krajów świata. Odznaczenie to wyraża hołd osobom, które bezinteresownie narażały życie dla ratowania swoich żydowskich przyjaciół, sąsiadów, znajomych, a często zupełnie obcych ludzi, zagrożonych eksterminacją przez niemieckich okupantów.
Z Hajfy Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ mark/
