Źródło: www.facebook.com/muzeumgdansk
W czasie prac konserwatorskich przy zabytkowej kracie z sieni Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku, pod warstwami czarnej farby, odkryto oryginalną wielobarwną polichromię z 1683 r. Usunięcie z pomocą lasera warstw farby zasłaniających oryginalne malowanie trwało pół roku.
Efekt prac konserwatorskich przy kracie i odkryte na niej polichromie zaprezentowano na konferencji prasowej, która została zorganizowana w sieni ratusza w środę. Dr Katarzyna Darecka z Muzeum Gdańska (ma ono swoją siedzibę w ratuszu) poinformowała, że od dawna podejrzewała, iż pod warstwami czarnej farby, która pokrywała kratę, mogą kryć się polichromie.
Wyjaśniła, że zlecone przed kilkoma miesiącami, a zakończone w ostatnim czasie prace konserwatorskie pokazały, że jej przypuszczenia okazały się trafne. Po zdjęciu dwóch warstw czarnej farby, wyłoniły się wielobarwne polichromie przedstawiające m.in. sylwetki chimer i jelenia, a także kwiaty i liście. Na kracie znaleziono też znak kowalski (monogram kowala - IS lub SI), a na jej zwieńczeniu - herb Gdańska oraz datę 1683 oznaczającą rok wykonania zdobnego elementu.
Konserwację kraty przeprowadziła historyk sztuki i konserwator zabytków dr Anna Kriegseisen. W czasie środowego spotkania wyjaśniła ona, że prace trwały pół roku. W tym czasie konserwator sukcesywnie oczyszczała zabytek z dwóch warstw farby. W ich stopniowym, misternym zdejmowaniu pomagał laser, którego wiązka rozdzielała i kruszyła kolejne warstwy farby na – łatwy do usunięcia, proszek.
Kriegseisen wyjaśniła, że oryginalna polichromia, którą w końcu XVII wieku ozdobiono kratę „wyróżnia się opracowaniem malarskim, które płaskim sylwetkom chimery i jelenia czy kwiatów i liści nadało iluzję przestrzenności – trzeciego wymiaru”. „To wielobarwne opracowanie i staranny modelunek, stawia ratuszowy zabytek obok najlepszych przykładów zabytków z południowych Niemiec i Austrii” – podkreśliła Kriegseisen.
Otwarto zmodernizowaną Galerię Malarstwa Polskiego w Muzeum Narodowym w Kielcach
Wyjątkowa krata znajduje się w sieni Ratusza Głównego Miasta. Pomieszczenie to stanowiło główne wejście do ratusza i – jako takie, było bardzo ozdobne. W wysokiej sieni zainstalowano m.in. drewnianą antresolę, na którą prowadziły – również drewniane, kręcone, bogato zdobione, schody. Wejście na nie zamykała krata. Niemal wszystkie zabytkowe elementy w sieni zostały zniszczone w efekcie pożaru i innych zniszczeń będących następstwem walk o miasto w 1945 roku. Żelazna krata była jednym z niewielu oryginalnych elementów w sieni, których nie zniszczył ogień.
Jak poinformowała Alicja Bittner z działu marketingu Muzeum Gdańska, krata o wymiarach 2 na 1,20 m, waży nieco ponad 30 kilogramów. Dodała, że została ona wykuta ręcznie. Wyjaśniła, że „najpewniej” w XIX wieku – zgodnie z ówczesnymi trendami, kratę pomalowano na czarno. Zdaniem konserwatorów zabytek mógł zostać pokryty kolejną warstwą czarnej farby w latach 70. ub. w., kiedy to w ratuszu prowadzono intensywne prace konserwatorskie.
Bittner wyjaśniła, że z myślą o wszystkich sympatykach historii w najbliższą sobotę, 19 października, o godz. 14:30 w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta Gdańska odbędzie się otwarte spotkanie poświęcone zabytkowej kracie. Wezmą w nim udział Darecka i Kriegseisen, które opowiedzą także o innych tajemnicach wystroju wnętrz Ratusza Głównego Miasta.
Historia gdańskiego Ratusza Głównego Miasta sięga XIV wieku, kiedy to powstał pierwszy – dwukondygnacyjny wówczas, budynek będący siedzibą władz - konkurencyjnego wówczas dla Starego Miasta, a z czasem najważniejszego obszaru Gdańska - Głównego Miasta. W ciągu wieków ratusz przechodził liczne przebudowy i rozbudowy: zyskał m.in. wieżę, która stopiono była podwyższana.
W połowie XVI wieku dużą część ratusza zniszczył pożar. Przy okazji odbudowy obiekt rozbudowano, już w stylu renesansowym. Wówczas zyskał on kształt, który zachował się do dziś. Na ratuszowej wieży postawiono nowy hełm, a na iglicy posadowiono pozłocony posąg panującego wówczas w Polsce króla Zygmunta II Augusta. Wewnątrz hełmu zainstalowano też zespół 14 grających dzwonów, zwany carillonem, który potem rozbudowywano (dziś carillon ma 37 dzwonów). W tym czasie wiele pomieszczeń, w tym Wielka Sala Rady, Wielka Sala Wety oraz Wielki Krzysztof zyskały nowy wystrój lub malowania.
W 1945 r. ratusz został bardzo poważnie uszkodzony. Zniszczona została m.in. wieża, a wyposażenie wiele wnętrz strawił ogień. Odbudowa ratusza rozpoczęła się tuż po wojnie: do początku lat 50. ubiegłego wieku udało się m.in. odtworzyć wieżę i wieńczącą ją figurę Zygmunta II Augusta. Ostatecznie prace nad rekonstrukcją ratusza trwały do 1970 r., kiedy to utworzono w nim miejskie muzeum. Rocznie Ratusz odwiedza około 80 tysięcy turystów. (PAP)
autor: Anna Kisicka
aks/ agz/
