Sto lat historii scenografii teatralnej i społecznej XX i XXI wieku przedstawia wystawa „Zmiana ustawienia”, dostępna w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie.
"+Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku" jest czwartą w historii Zachęty przeglądową wystawą poświęconą scenografii teatralnej. Jej koncepcja to autorska wizja Roberta Rumasa — cenionego artysty wizualnego i scenografa+" - poinformowała PAP Olga Gawerska, rzecznik Zachęty.
Na wystawie prezentowane są fragmenty przedstawień teatralnych i koncepcje scenograficzne ważne dla teatru polskiego, dla sztuki, dla polskiej kultury, ale też dla życia społeczno-politycznego od 1903 r. po rok 2000.
"Przywołujemy spektakle, które prowadzą przez całą wystawę wątek twórczości Stanisława Wyspiańskiego od jednego z pierwszych jego dramatów +Protesilas i Laoudamia+ po +Wyzwolenie+. Wyspiański to hasło wywoławcze, organizujące całą ekspozycję" - powiedział PAP Robert Rumas, kurator wystawy.
Odwołując się głównie do sztuk Leona Schillera, jako twórcy teatru ogromnego, pokazujemy dużą część teatru awangardowego, a następnie teatr współczesny, począwszy od lat powojennych - wyjaśnił kurator. "Przywołujemy spektakl +Elektra+ Edmunda Wiercińskiego z 1946 r., który zaczyna całą opowieść o powojennym teatrze, o powojennej scenografii, o powojennej sytuacji społeczno-politycznej" - dodał.
Tę opowieść o teatrze i scenografii kontynuuje na wystawie przypomnienie takich spektakli jak "Dziady" Jerzego Grotowskiego, "Dziady" Konrada Swinarskiego i - Jana Klaty - "H." ze Stoczni Gdańskiej.
Osobna przestrzeń poświęcona jest tzw. złotej erze polskiego teatru i polskiej scenografii lat 70; pojawiają się tam "Biesy" Andrzeja Wajdy, "Lot nad kukułczym gniazdem" Zygmunta Huebnera, "Ameryka" Jerzego Grzegorzewskiego i "Nadobnisie i koczkodany" Tadeusza Kantora.
Ekspozycję zamykają przedstawienia scenografów i reżyserów, których - według Rumasa - można też już nazwać klasycznymi; to ci, którzy zmienili oblicze polskiego teatru w latach 90. Są tu pokazane we fragmentach przedstawienia np. "Bzik tropikalny" Grzegorza Jarzyny ze scenografią Barbary Hanickiej oraz "Oczyszczeni" Krzysztofa Warlikowskiego ze scenografią Małgorzaty Szczęśniak.
"Scenografia jest istotnym elementem teatru, budującym go i towarzyszącym mu, pokazujemy tę istotę, esencje i funkcję scenografii; czysto teatralną, artystyczną, ale też w wypadku wydarzeń społecznych - polityczną" - zaznaczył kurator.
Na ekspozycji można obejrzeć scenograficzne oprawy takich wydarzeń społeczno-politycznych jak misteria religijne, pielgrzymki papieskie, obchody Millenium w 1966 r., a więc kościelne świętowanie 1000-lecia Chrztu Polski zestawione z rządową celebracją 1000-lecia Państwa Polskiego.
Są również scenografie takich wydarzeń, jak Dożynki, obchody 1-Maja, uroczyste pogrzeby.
"To jest duża wystawa, a jej główną ideą jest to, idąc za myślą Leona Schillera, który powiedział przed wojną, że teatr jest instytucją polityczną, aby tę +polityczność+ pokazać" - podsumował Rumas.
Wystawa będzie czynna w Zachęcie do 19 stycznia 2020 r. (PAP)
autor: Anna Bernat
abe/ pat/