Prezes IPN Jarosław Szarek. Fot. PAP/A. Reszko
IPN podejmie współpracę z Archiwami Narodowymi USA – dowiedziała się PAP. Badacze rozpoczną prace w amerykańskich archiwach już w styczniu 2020 r. – podał PAP prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek. IPN interesuje się m.in. sprawą ucieczki z PRL ppłk. Józefa Światły.
W Stanach Zjednoczonych przebywa delegacja IPN na czele z prezesem Instytutu Jarosławem Szarkiem, która weźmie udział w obchodach Święta Niepodległości organizowanych przez amerykańską Polonię. Spotkania z Polakami odbędą się m.in. w Detroit, Chicago i Nowym Jorku.
Poza obchodami celem delegacji było podjęcie współpracy IPN z Archiwami Narodowymi USA (National Archives and Record Administration, NARA). W tej sprawie delegacja IPN spotkała się w Waszyngtonie z dyrektorem NARA Davidem S. Ferriero.
"Dyrektor NARA David Ferriero zapewnił, że Narodowe Archiwa Amerykańskie udzielą wsparcia pracownikom IPN, którzy już w styczniu 2020 roku przybędą do Waszyngtonu. Jesteśmy szczególnie zainteresowani dokumentami dotyczącymi drugiej wojny światowej, a wśród nich m.in. związanymi z obsadą niemieckich obozów koncentracyjnych oraz tych z czasów komunistycznego reżimu w Polsce, choćby tymi związanymi z ucieczką pułkownika Józefa Światły" - przekazał PAP Szarek.
65 lat temu Rozgłośnia Polska RWE i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły
Józef Światło, właściwie Izaak Fleischfarb, był działaczem komunistycznym, w latach 1951-1953 wicedyrektorem okrytego złą sławą X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który zajmował się sprawami partyjnymi. W grudniu 1953 r. na terenie Berlina Zachodniego zwrócił się do władz amerykańskich o azyl polityczny; od 1954 r. występował w cyklu audycji Radia Wolna Europa "Za kulisami partii i bezpieki", demaskując w nich stalinowski aparat władzy.
Po zakończeniu II wojny światowej - jak przypomniała w rozmowie z PAP dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk - wojska amerykańskie przejęły miliony dokumentów niemieckich. IPN jest zainteresowany pozyskaniem dokumentów, których nie ma w Polsce, w pierwszej kolejności akt osobowych oficerów SS oraz załóg niemieckich obozów koncentracyjnych. "Liczymy, że dzięki tej współpracy archiwum IPN poszerzy się o dokumenty nieznane dotychczas w Polsce, umożliwiając badaczom w kraju poszerzanie swojej wiedzy i dzielenie się nią z opinią publiczną" - podkreśliła dyrektor Archiwum Instytutu.
Podczas wizyty w Waszyngtonie delegacja IPN odwiedziła także Muzeum Holokaustu, gdzie spotkała się z jego kierownictwem, w tym z dyrektorką placówki Sarą Bloomfield. Podczas spotkania prezes IPN zwrócił uwagę, że w Polsce szczególnie rozumie się ból narodu żydowskiego, ponieważ od pierwszego dnia II wojny światowej Polacy byli ofiarami niemieckiego totalitaryzmu. Z delegacją IPN spotkał się również ambasador Polski w USA Piotr Wilczek.
IPN inauguruje akcję "Biało-czerwony szlak +Moja Niepodległa+"
W związku ze Świętem Niepodległości w sobotę w Detroit prezes IPN Jarosław Szarek otworzy wystawę IPN "Ojcowie Niepodległości", która przedstawia sześciu liderów walki o Polskę z 1918 r. - Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego oraz Ignacego Daszyńskiego. Ekspozycja przedstawia także mapę Polski z lat 1918-1923 prezentującą proces kształtowania się polskich granic, oś czasu ukazującą najważniejsze wydarzenia procesu odbudowy państwowości, a także przedruki pierwszych stron Monitora Polskiego z pierwszych dni niepodległości.
Dzień później delegacja IPN odwiedzi Chicago, gdzie uroczystości z okazji odzyskania przez Polskę niepodległości zaplanowano m.in. w parafii św. Stanisława Kostki. 11 listopada - w dniu Święta Niepodległości - prezes IPN wygłosi wykład w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku. Prezes IPN omówi w nim m.in. znaczenie marszałka Józefa Piłsudskiego oraz piłsudczyków dla działalności opozycji antykomunistycznej w PRL.
Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ itm/
