„No i za co ten Nobel?” - pod takim tytułem w Wilnie, w siedzibie Związku Pisarzy Litwy odbyła się w środę rozmowa o Oldze Tokarczuk i jej twórczości. W dyskusji brali udział literaci, znajomi pisarki, tłumacz jej utworów na język litewski, poloniści.
"Twórczość Olgi Tokarczuk nie jest wystarczająco dobrze znana na Litwie" - ocenił w rozmowie z PAP Marcin Łapczyński, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie, inicjatora spotkania.
Na język litewski przetłumaczone są tylko trzy powieści laureatki Nagrody Nobla: "Prawiek i inne czasy", "Dom dzienny, dom nocny" i "Bieguni", która ukazała się przed kilkoma tygodniami. Tokarczuk na Litwie gościła kilka razy. W 1999 r. spotkanie z nią odbyło się na Uniwersytecie Wileńskim, zaś latem 2017 r. była gościem na Festiwalu im. Tomasza Manna w Nidzie.
"Mamy nadzieję, że dzięki tej dyskusji i temu, że otrzyma Nagrodę Nobla, Olga Tokarczuk zaistnieje w domach czytelników na Litwie" - mówi Łapczyński.
W dyskusji uczestniczyli tłumacz książek Tokarczuk - Vyturys Jarutis, prozaik, dramaturg i eseista Herkus Kunczius oraz historyk literatury i wykładowczyni Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego dr Teresa Dalecka.
Podczas spotkania, które poprowadził publicysta Donatas Puslys, wskazano, że twórczość Tokarczuk określana jest najczęściej jako magiczny realizm, czerpiący swoje natchnienie z psychoanalizy Carla Gustava Junga. Podkreślono, że pisarka ukończyła psychologię na Uniwersytecie Warszawskim, a swą wiedzę z dziedziny psychologii wykorzystuje w pracy twórczej. Wyrażono też opinię, że jest osobą bardzo pracowitą, odważną, która zachowuje wierność wobec samej siebie i że jeszcze nie raz nas pozytywnie zaskoczy.
"Tokarczuk jest osobą bardzo ciepłą, dostępną, umiejąca słuchać" - tak w rozmowie z PAP określił laureatkę Nagrody Nobla tłumacz jej twórczości na język litewki.
Jarutis powieść noblistki "Prawiek i inne czasy" przeczytał przed 20 laty. "Byłem zachwycony (...) i pomyślałem, że dobrze by było podzielić się tym z innymi" - mówił.
Zdaniem Jarutisa "twórczość Tokarczuk dla Litwinów jest zrozumiała, bardziej niż dla Niemców, Francuzów, nie mówiąc już o Anglikach czy Amerykanach", gdyż pochodzimy z tego samego regionu Europy. Podkreśla, że Litwini coraz częściej sięgają po powieści Tokarczuk.
Zainteresowanie Tokarczuk na Litwie znacznie wzrosło w 2018 r. po przyznaniu jej nagrody literackiej Man Booker International Prize za powieść "Bieguni". Po przyznaniu literackiej Nagrody Nobla z Litewskiej Biblioteki Narodowej im. Martynasa Mażvydasa zostały wypożyczone wszystkie książki Tokarczuk i ustawiła się kolejka na najbliższe pół roku.
Jarutis poinformował, że kończy już pracę nad przygotowaniem do druku kolejnego przekładu powieści Tokarczuk ("Prowadź swój pług przez kości umarłych") i już pracuje nad tłumaczeniem "Ksiąg Jakubowych".
Współorganizatorami środowej dyskusji był m.in. Instytut Polski w Wilnie, Związek Pisarzy Litwy i jego wydawnictwo oraz czasopismo "Literatura ir menas" (literatura i sztuka).
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ulb/ mal/
