Trzech profesorów odebrało nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

W zamierzeniu FNP nagrody fundacji przyznawane są za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze, wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju oraz zapewniają Polsce znaczące miejsce w podejmowaniu najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata. Wysokość nagrody wynosi 200 tys. zł.

Nagrody te mają opinię najważniejszego wyróżnienia naukowego w Polsce.

"Chcemy nagradzać tych, którzy przekroczyli granice poznania, tych, którzy dokonali wielkich odkryć naukowych. Chcielibyśmy także wyznaczać pewne standardy, nagradzać ludzi, którzy są prawdziwymi autorytetami w naszym społeczeństwie" - powiedział prezes FNP prof. Maciej Żylicz. Dodał, że tacy naukowcy przyciągają do pracy w Polsce innych wybitnych uczonych.

W uroczystości wziął też udział wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin. Pogratulował nagrodzonym wysiłku naukowego i nauczycielskiego.

Minister mówił też o swoich priorytetach na następne cztery lata. Pierwszym z nich jest monitorowanie wdrożenia ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Drugim - działania na rzecz pozyskania środków z programu Horyzont Europa. Trzecim z celów będzie nowa ustawa o PAN. Gowin powiedział, iż nie wie jeszcze, w którą stronę pójdą zmiany w akademii: zapowiedział, że podobnie jak Konstytucja dla Nauki, nowa ustawa o PAN będzie "wypracowana w dialogu". Czwartym celem ma być wypracowywanie systemowego wsparcia dla centrów doskonałości w Polsce. Podczas spotkania minister zaprosił uczestników "do namysłu nad tym, jak zapewnić im [centrom - PAP] trwałość działania".

W 28. edycji nagród uhonorowano trzech naukowców. Prof. Marcin Drąg z Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej jest autorem nowej platformy technologicznej, umożliwiającej otrzymywanie związków biologicznie aktywnych, w szczególności inhibitorów enzymów proteolitycznych. Nagrodę FNP przyznała mu w obszarze nauk chemicznych i o materiałach. W dalszej perspektywie wspomniana platforma może służyć do opracowywania nowych terapii, leków czy metod diagnostycznych.

"Nauka jest największą miłością mojego życia" - mówił prof. Drąg, dziękując m.in. mentorom, którzy pozwolili mu realizować własne pomysły naukowe.

Prof. Andrzej Kossakowski z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2019 w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich. Doceniono jego pracę związaną z rozwinięciem teorii kwantowych układów otwartych. Teoria ta stanowi podstawę intensywnie rozwijającej się obecnie dziedziny naukowej - kwantowej teorii informacji.

"Badania naukowe odczuwam jako przygodę" - powiedział prof. Kossakowski. Dodał, że nauka to droga w nieznane.

Nagrodę FNP 2019 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych - za opracowanie koncepcji inferencyjnej logiki pytań - otrzymał prof. Andrzej Wiśniewski z Wydziału Psychologii i Kognitywistyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Prof. Wiśniewski. Rozwiązania zaproponowane przez prof. Wiśniewskiego mogą znaleźć zastosowanie m.in. w uczeniu maszynowym, rozwijaniu sztucznej inteligencji, ulepszaniu internetowych wyszukiwarek czy skutecznej analizie baz danych.

Prof. Wiśniewski mówił, że Polska logika ma się znakomicie od ponad stu lat i żartował, że bycie polskim logikiem jest dosyć wygodne.

Nagrody w obszarze nauk o życiu i o Ziemi w tym roku nie przyznano.

Kandydatów do nagród zgłaszają wybitni przedstawiciele nauki, zaproszeni imiennie przez zarząd i radę fundacji. Rada FNP pełni rolę Kapituły konkursu i dokonuje wyboru laureatów na podstawie opinii niezależnych ekspertów i recenzentów – głównie z zagranicy - oceniających dorobek kandydatów.

Nagrody FNP są przyznawane od 1992 r. Grono laureatów, łącznie z tegorocznymi zdobywcami Nagrody, liczy już 102 osoby. (PAP)

Autorka: Ludwika Tomala

lt/ zan/