Premier Mateusz Morawiecki (2P) oraz dyrektor działu edukacji Elke Gryglewski (P) podczas wizyty w Miejscu Pamięci i Edukacji Historycznej Domu Konferencji w Wannsee w Berlinie. Fot. PAP/P. Nowak
Premier Mateusz Morawiecki wraz z małżonką zwiedzili w poniedziałek Miejsce Pamięci i Edukacji Historycznej Domu Konferencji w berlińskiej dzielnicy Wannsee. Wieczorem wezmą udział w koncercie z okazji obchodów 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau.
W poniedziałek szef polskiego rządu, któremu towarzyszy m.in. małżonka, Iwona Morawiecka, rozpoczął dwudniową wizytę w Berlinie. Pierwszym punktem wizyty było odwiedzenie Miejsca Pamięci i Edukacji Historycznej Domu Konferencji w Wannsee.
20 stycznia 1942 roku w willi zbudowanej przez przemysłowca Ernsta Marliera w Wansee odbyła się narada piętnastu wysokich przedstawicieli NSDAP, służb bezpieczeństwa i administracji Trzeciej Rzeszy. Organizatorem spotkania był szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) Reinhard Heydrich. W zaproszeniach na konferencję poinformowano, że celem spotkania "połączonego ze śniadaniem" będzie omówienie "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej" w Europie.
20 stycznia 1942 roku w willi zbudowanej przez przemysłowca Ernsta Marliera w Wansee odbyła się narada piętnastu wysokich przedstawicieli NSDAP, służb bezpieczeństwa i administracji Trzeciej Rzeszy. Organizatorem spotkania był szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) Reinhard Heydrich. W zaproszeniach na konferencję poinformowano, że celem spotkania "połączonego ze śniadaniem" będzie omówienie "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej" w Europie.
Uczestnicy spotkania otwarcie mówili o ludobójstwie, eliminowaniu i zagładzie Żydów. Potwierdził to m.in. podczas swojego procesu Adolf Eichmann. Protokół z narady nad jeziorem Groesser Wannsee został napisany jednak w sposób eufemistyczny. Na określenie mordów zostały w nim użyte ogólnikowe terminy, jak "deportacja" bądź "przesiedlenie na Wschód". Protokolantem spotkania był właśnie Adolf Eichmann - wówczas szef biura do spraw Żydów w Gestapo Adolf Eichmann. Niedługo potem został on mianowany koordynatorem całej akcji.
Zgodnie z ustaleniami konferencji w Wannsee "ostateczne rozwiązanie" miało objąć 11 mln europejskich Żydów, nie tylko z Niemiec i okupowanych przez nie terytoriów, ale także ze Słowacji, Węgier, Hiszpanii, Szwajcarii, a nawet Wielkiej Brytanii.
Konferencja w Wannsee jest często uważana za moment podjęcia decyzji o anihilacji narodu żydowskiego. Część badaczy wskazuje jednak, że masowe mordy rozpoczęły się już wcześniej - bezpośrednio po ataku na Związek Sowiecki latem 1941 r.
Obecnie w willi, która w latach 1941-1945 służyła za hotel i miejsce obrad SS, jest muzeum poświęcone konferencji.
W poniedziałek wieczorem premier Morawiecki wraz z małżonką oraz kanclerz Niemiec Angelą Merkel wezmą udział w uroczystym koncercie charytatywnym organizowanym w Operze Państwowej w Berlinie z okazji obchodów 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Dochód z koncertu zasili konto Fundacji Auschwitz – Birkenau.
Misją założonej w 2009 r. Fundacji Auschwitz-Birkenau jest zabezpieczenie wszystkich autentycznych pozostałości po Auschwitz-Birkenau. Dzięki wsparciu 38 państw, a także osób prywatnych możliwe jest finansowanie prac konserwatorskich w Miejscu Pamięci. Twórcą i fundatorem Fundacji był prof. Władysław Bartoszewski. Jak podaje na swojej stronie Fundacja, na samym początku jej istnienia niemiecki rząd generalny oraz landy wsparły ją kwotą 60 milionów euro. Podczas swojej ubiegłorocznej wizyty w Miejscu Pamięci, z okazji 10-lecia organizacji niemiecka kanclerz Angela Merkel zadeklarowała wpłatę kolejnych 60 mln euro.
Ostatnie dni Auschwitz
„Przed rozpoczęciem koncertu upamiętniającego 75. rocznicę wyzwolenia byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz–Birkenau, premier Morawiecki wygłosi przemówienie”- mówił PAP przed wylotem rzecznik rządu Piotr Müller.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Od 1942 r. stał się on największym miejscem zagłady europejskich Żydów. W Auschwitz niemieccy naziści zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osoby innej narodowości. 27 stycznia 1945 r. obóz został oswobodzony przez żołnierzy Armii Czerwonej. 27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, ustanowiony w 2005 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
Z Berlina Rafał Białkowski i Artur Ciechanowicz (PAP)
rbk/ asc/ kar/
