Holokaust jest „blizną na twarzy” nie tylko Litwy, lecz także całej ludzkości – oświadczył we wtorek szef litewskiej dyplomacji Linas Linkeviczius w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu obchodzony jest 27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, ale litewskie obchody z udziałem szefa dyplomacji odbyły się dzień później.
„Holokaust to straszna blizna na twarzy ludzkości, na twarzy Litwy. To rana, która się nigdy nie zagoi” - powiedział minister Linkeviczius podczas obchodów zorganizowanych w ministerstwie spraw zagranicznych z udziałem ocalałych z Holokaustu, przedstawicieli wspólnoty żydowskiej na Litwie, litewskich posłów oraz ambasadorów rezydujących w tym kraju.
Linkeviczius wyraził wdzięczność przede wszystkim wobec tych osób obecnych na uroczystości, które przeżyły Holokaust, „za to, że są z nami”. Każdej z tych osób wręczył czerwoną różę, będącą - jak zaznaczył „symbol życia i zwycięstwa”.
Minister przypomniał, że w tym roku obchodzona jest 300. rocznica urodzin Gaona Wileńskiego, i życzył, by Wilno ponownie stało się miejscem, do którego przybywają Żydzi z całego świata.
Podczas uroczystości reżyser Dominykas Kubilius zaprezentował cykl filmów dokumentalnych „Pasaulio teisuoliai” („Sprawiedliwi Świata”) opowiadających o tych, którzy przeżyli Holokaust i ratowali Żydów, oraz komentarze historyków.
Została otwarta też wystawa fotograficzna Sauliusa Pauksztysa ukazująca miejsca, budynki związane z historią społeczności żydowskiej na Litwie.
W adnotacji do wystawy przekazanej PAP przez MSZ Litwy wskazuje się, że „Żydzi na historycznych terenach Litwy zamieszkali już w pierwszej połowie XIV wieku, w czasach Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina”. Na początku XIX wieku powstało w kraju wiele świeckich instytucji edukacyjnych w językach jidysz i hebrajskim, drukarni książek świeckich i religijnych, rozwijała się żydowska sztuka, w tym literatura.
W czasie Holokaustu dorobek kulturalny Żydów w dużym stopniu został zniszczony, ale - jak zaznacza się w adnotacji - „jeszcze dzisiaj w miastach i miasteczkach Litwy można odnaleźć przestrzenie i budynki świadczące o dawnej obecności Żydów”.
W latach 1941-1944 oddziały SS, policji niemieckiej i kolaborującej z okupantem policji litewskiej, wspomagane przez ochotnicze oddziały strzelców litewskich, wymordowały ponad 90 proc. z około 250 tys. Żydów zamieszkujących międzywojenną Litwę i województwo wileńskie II Rzeczypospolitej.
Obecnie na Litwie mieszka około 5 tys. Żydów.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ akl/
