Źródło: twitter.com/IPNGdansk
Interaktywna publikacja, broszury, wystawy, lekcje plenerowe – to niektóre inicjatywy przygotowane przez gdański IPN z okazji 100. rocznicy zaślubin Polski z morzem i powrotu Pomorza w granice Polski.
W siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku odbył się we wtorek briefing prasowy, podczas którego naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Krzysztof Drażba zaprezentował materiały dydaktyczne i publikacje przygotowane przez IPN w związku 100. rocznicą zaślubin Polski z Bałtykiem i powrotem Pomorza w granice RP.
Gdański oddział IPN we współpracy z Radiem Gdańsk opracował publikację zatytułowaną "Pomorscy ojcowie niepodległości". "Są to 33 biogramy postaci związanych walką o polskość i niepodległość od drugiej połowy XIX wieku do czasu Wolnego Miasta Gdańska. Ich autorami są pracownicy gdańskiego oddziału IPN" - wyjaśnił Drażba.
Książka podzielona jest na trzy rozdziały. Pierwszy, zatytułowany "Pomorscy ojcowie niepodległości" poświęcony jest m.in. Józefowi Hallerowi, Antoniemu Abrahamowi, ks. Józefowi Wryczy, Józefowi Wybickiemu, Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu, Ignacemu Paderewskiemu. II rozdział wspomina tych, którzy działali na rzecz propagowania polskości w Wolnym Mieście Gdańsku - wśród nich był m.in. Brunon Zwarra. Ostatni rozdział opowiada o męczennikach - błogosławionych kościoła katolickiego związanych z Pomorzem.
Przy biogramach znajdują się kody QR, dzięki którym można posłuchać audycji radiowych poświęconych bohaterom. Do publikacji dołączona jest też karta pamięci, na której znajduje się kilkadziesiąt radiowych opowieści zatytułowanych "Pomorzanie polskiej niepodległości". Ich autorkami są trzy reporterki Radia Gdańsk - Marzena Bakowska, Anna Rębas oraz Magdalena Świerczewska.
Audycje zawierają rozmowy z żyjącymi potomkami pomorskich ojców niepodległości - opowiadają o nich również pasjonaci i historycy.
Prezes Radia Gdańsk Adam Chmielecki podziękował gdańskiemu oddziałowi IPN za zaproszenie do udziału w przedsięwzięciu.
"Ukazywanie historii Polski, a zwłaszcza Pomorza jest częścią misji Radia Gdańsk jako nadawcy publicznego" - podkreślił Chmielecki.
Jego zdaniem najważniejszym przesłaniem publikacji jest ukazanie, że silna świadomość regionalna nie musi być w kontrze do świadomości narodowej. "Biogramy bohaterów całego cyklu +Pomorzanie polskiej niepodległości+ pokazują, że ich determinacja, wiara, działalność polityczna, obrona polskości wobec germanizacji, wynikająca z silnego zakorzenienia na Pomorzy sprawiły, że ten region powrócił w granice Polski" - powiedział Chmielecki. "Męstwo, pomysłowość, umiłowanie wolności i nade wszystko miłość do ojczyzny to cechy, o które warto przypominać i stawiać za wzór współczesnemu pokoleniu Polaków" - dodał.
Krzysztof Drażba przypomniał, że IPN zaangażował się w organizację obchodów związanych z 100. rocznicą zaślubin Polski z morzem, które odbędą się w Pucku.
Każdy z uczestników uroczystości otrzyma odznakę - pamiątkową wpinkę Frontu Pomorskiego. Przypinka jest repliką odznaki Frontu Pomorskiego, zatwierdzonej przez Ministerstwo Spraw Wojskowych w 1928 roku. Przedstawia orła w koronie, trzymającego w szponach tarczę z mitycznym Gryfem na tle morza, po którym płynie żaglowiec. Data 10 lutego nawiązuje do kulminacyjnego wydarzenia inkorporacji Pomorza, czyli symbolicznych zaślubin Polski z morzem dokonanych w Pucku z udziałem gen. Hallera.
IPN przygotował także biało-czerwoną opaskę odblaskową ze specjalnym logiem zaślubin, które składa się z dwóch symbolicznie złączonych ze sobą obrączek, w które została wpisana w liczba 100. Projekt loga został przygotowany przez pracowników Urzędu Miasta Puck.
Zaplanowano również prezentację 5 wystaw plenerowych poświęconych odzyskaniu przez Polskę niepodległości, które w Pucku będzie można obejrzeć do końca lutego.
Od 11 do 14 lutego, w Pucku będą się odbywały lekcje plenerowe dla dzieci i młodzieży szkolnej prowadzone przez historyków związanych z gdańskim oddziałem IPN.
Jak podkreślił Drażba wszystkie materiały edukacyjne przygotowane przez IPN są darmowe. Można je odebrać w siedzibie IPN w Gdańsku (al. Grunwaldzka 216) do 10 lutego lub do wyczerpania zapasów.
10 lutego 1920 r. generał Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wrzucił do morza platynowy pierścień - symbol odzyskania przez Polskę dostępu do Bałtyku, który kilka godzin wcześniej otrzymał w Gdańsku od miejscowej Polonii.
"Stojąc pod banderą oświadczyłem w krótkim przemówieniu, żeśmy wrócili nad morze i że Rzeczpospolita Polska staje się znów władczynią na swoim Bałtyku, na znak czego - zaślubin Polski z Bałtykiem - rzucam w morze pierścień ofiarowany przez polską ludność z Gdańska, który znów będzie polskim" - tak wspominał historyczny dzień w Pucku w swoich "Pamiętnikach" gen. Haller.
Dowódcy Frontu Pomorskiego podczas uroczystości w puckim porcie towarzyszyła dwudziestoosobowa delegacja Sejmu, przedstawiciele rządu, m.in. minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski, wicepremier Wincenty Witos, wojewoda pomorski Maciej Rataj, kontradmirał Kazimierz Porębski oraz dyplomaci: szef misji brytyjskiej i attache wojenno-morski USA. Drugi identyczny pierścień, dar gdańskiej Polonii, Haller nosił na palcu aż do śmierci 4 czerwca 1960 roku w Londynie. (PAP)
Autorka: Anna Machińska
anm/ pat/
