Parafia katedralna św. Zygmunta w Płocku otrzymała od Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków 370 tys. zł dotacji na trzy projekty związane z planowanymi pracami konserwatorskimi i restauratorskimi w bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
Proboszcz płockiej parafii katedralnej ks. kanonik Stefan Cegłowski poinformował PAP, że projekty, których dotyczą dotacje, obejmują prace konserwatorskie elementów architektonicznych detali i elewacji świątyni, opracowanie programu kompleksowej konserwacji i restauracji jej kamiennej posadzki, a także prace konserwatorskie oraz restauratorskie drewnianego wyposażenia jej zakrystii.
Jak podkreślił ks. kanonik Cegłowski, planowane prace wpisują się w realizowany od lat kompleksowy program odnowienia płockiej katedry Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, która jest jedną z pięciu najstarszych w kraju i jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski.
„Dzięki otrzymanym od mazowieckiego konserwatora zabytków dotacjom chcemy na przykład przeprowadzić obecnie prace konserwatorskie elewacji północnej katedry. W ramach przygotowania programu konserwacji posadzki planujemy też wykonać konieczną inwentaryzację i ocenę stanu jej zachowania. Z kolei w przypadku zakrystii, projekt zakłada prace polegające na odnowieniu znajdującego się tam wyposażenia, w tym liczących ponad sto lat mebli, które projektował Stefan Szyller” – wyjaśnił proboszcz płockiej parafii katedralnej.
Według niego, wszystkie przedsięwzięcia, na które przyznana została tam dotacja Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, mają zostać zrealizowane jeszcze w tym roku.
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku została wybudowana przez biskupa Aleksandra z Malonne w latach 1130-44. To największa nekropolia Piastów. W bazylice tej spoczywają średniowieczni władcy, książęta: Władysław I Herman oraz jego syn Bolesław III Krzywousty, za których panowania Płock był stolicą Polski. Pochowanych jest również 14. książąt mazowieckich, w tym Bolesław IV Kędzierzawy i Konrad I Mazowiecki. Spoczywają tam też szczątki księżniczki Gaudemundy-Zofii, córki Wielkiego Księcia Litwy Trojdena, żony Bolesława II Mazowieckiego.
Wzniesiona w stylu romańskim płocka katedra od chwili konsekracji była przez wieki wielokrotnie przebudowywana - np. na przełomie XIII i XIV wieku dobudowano gotyckie wieże, a w XVI wieku renesansową kopułę na skrzyżowaniu naw. Ostatnia przebudowa świątyni, dokonana według projektu znanego architekta Stefana Szyllera, miała miejsce w latach 1903-1915. Z granitowych kamieni odbudowano wtedy m.in. dolne partie murów, górne części zrekonstruowano z nowej cegły, a w miejscu drewnianego chóru wzniesiono nowy, murowany.
W 1910 r. papież Pius X wyróżnił płocką katedrę tytułem Bazyliki Mniejszej - jest to godność nadawana kościołom, które w szczególny sposób wyróżniają się wartością zabytkową, liturgiczną i duszpasterską oraz są celem licznych pielgrzymek.
Kaplica Królewska płockiej bazyliki, gdzie spoczywają książęta Władysław I Herman i Bolesław III Krzywousty została gruntownie odrestaurowana w latach 2016-17. Prace konserwatorskie polegały m.in. na odnowieniu książęcego sarkofagu wraz z insygniami władców - nagrobek ufundowano w 1825 r., wykonany został przez znanego wówczas architekta Zygmunta Vogla. Odnowiono także pochodzące z początku XX wieku malowidła ścienne, autorstwa Stanisława Drapiewskiego, Czesława Idźkiewicza i Nicolasa Bruchera oraz XVIII-wieczną posadzkę i zdobioną kratę wejściową.
Parafia katedralna nosi wezwanie św. Zygmunta, średniowiecznego króla Burgundii, którego szczątki przechowywane są w relikwiarzu ufundowanym w XIV wieku przez króla Kazimierza Wielkiego, a należącym obecnie do skarbca płockiej bazyliki. W XVI wieku biskup płocki Erazm Ciołek wprowadził do herbu tej diecezji barwy niebiesko-złote, nawiązujące do godła Burgundii i symbolicznie podkreślające związek św. Zygmunta z Płockiem, którego stał się on patronem, a także z całym Kościołem.
W 2018 r. płocka katedra wraz z innymi zabytkami tamtejszego Wzgórza Tumskiego została wpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę na listę Pomników Historii. (PAP)
mb/ pat/
