50 tys. euro z Nagrody Księżnej Asturii dla Biblioteki Gdańskiej PAN

Ceremonia przekazania statuetki, zaprojektowanej przez katalońskiego artystę Joana Miró oraz nagrody pieniężnej w wysokości 50 tys. euro odbyła się w środę w historycznym gmachu Biblioteki Polskiej Akademii Nauk przy ul. Wałowej w Gdańsku. W uroczystości - oprócz prezydent Aleksandry Dulkiewicz i dyrektorki placówki dr Anny Walczak - uczestniczyli radni miasta oraz Konsul honorowy Królestwa Hiszpanii w Gdańsku Maciej Dobrzyniecki.

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz przypomniała, że miasto zostało laureatem Nagrody Księżnej Asturii za 2019 rok w kategorii Zgoda (de la Concordia). Podkreśliła, że w uzasadnieniu swojej decyzji kapituła nagrody stwierdziła m.in., "że przeszłość i teraźniejszość w Gdańsku to wrażliwość na solidarność, obronę wolności oraz praw człowieka, a także ochronę pokoju".

Prezydent Gdańska odebrała wyróżnienie w październiku ubiegłego roku podczas uroczystej gali z udziałem królewskiej rodziny, która odbyła się w położonym na północy Hiszpanii mieście Oviedo. Dulkiewicz oświadczyła wówczas, że o tym, na co zostaną przeznaczone pieniądze, zdecydują mieszkańcy w głosowaniu. Większość z nich chciała, by środki trafiły na remont kościoła św. Mikołaja. Dulkiewicz zadecydowała jednak, że nagroda w wysokości 50 tys. euro (ok. 200 tys. zł) zostanie przekazana Bibliotece Gdańskiej PAN.

„Kiedy powróciliśmy z Hiszpanii, poprosiłam gdańszczan o nadsyłanie propozycji, na jaki cel powinna zostać przeznaczona ta nagroda. 90 proc. propozycji było związanych ze wsparciem remontu bazyliki św. Mikołaja. We wtorek odwiedziłam ojców dominikanów, którzy opiekują się świątynią. Powiedziałam im, że po przemyśleniu zdecydowałam się przekazać tę nagrodę Bibliotece Gdańskiej PAN. Ucieszyli się z tego wyboru, bo ich zbiory również znajdują się w tej bibliotece" - wyjaśniła podczas konferencji prasowej prezydent Gdańska.

Uzasadniając swoją decyzję Dulkiewicz podkreśliła, że Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk jest drugą - po Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie - najstarszą biblioteką w Polsce. Działa nieprzerwanie od 424 lat. Znajdują się w niej między innymi zbiory z listy UNESCO czy największe na świecie zespoły starodruków ze styku cywilizacji niemiecko-polskiej.

„Biblioteka ta gromadzi nie tylko dzieła Jana Heweliusza, ale również księgozbiór ufundowanej przez Zachariasza Zappio biblioteki, zbiory religijne, bibliotekę gdańskich dominikanów. Tych, dzieł, które tutaj są jest wiele. Wierzę, że te środki pozwolą na to, aby to miejsce było częściej odwiedzane przez mieszkańców” – powiedziała.

Dyrektorka instytucji dr Anna Walczak poinformowała, że pieniądze zostaną przeznaczone na remont parteru budynku, który - jak mówiła - od lat jest bolączką pracowników.

"Zależy nam, żeby świadomość istnienia niezwykłych zbiorów, które znajdują się w naszej bibliotece, wzrastała w Gdańsku. Chcemy, aby mieszkańcy wiedzieli, że mogą tutaj przyjść i korzystać z tych dobrodziejstw. Nie mieliśmy dotąd tylu funduszy, aby poprzez nowoczesne technologie stworzyć innowacyjną przestrzeń informacyjną o wysokich walorach estetycznych, która będzie służyła każdemu. Tak, abyśmy od wejścia mogli pokazywać historię Gdańska w oparciu o nasze zbiory. Wierzę, że dzięki tej nagrodzie będzie to możliwe” – oświadczyła dyrektorka Biblioteki Gdańskiej PAN dr Anna Walczak.

Konsul honorowy Królestwa Hiszpanii w Gdańsku Maciej Dobrzyniecki zwrócił uwagę, że "stosunki Gdańska z Hiszpanią to kilkusetletnia tradycja". "Sytuacja, w której możemy te stosunki umacniać lub świętować jest dla mnie zawsze ogromnym przeżyciem. Warto wiedzieć, że laureaci nagrody Księżnej Asturii są traktowani ze szczególną atencją, a konsul jest zobowiązany służyć im tak, jak osobom o wysokim protokole. Ta nagroda, to kolejny krok do rozpoznawalności Gdańska wśród Hiszpanów i Hiszpanek" - podkreślił.

Nagroda Księżnej Asturii w krajach hiszpańskojęzycznych cieszy się uznaniem podobnym do nagrody Nobla. Przyznawana jest od 1981 r. Każdego roku wręczanych jest w sumie osiem wyróżnień za dokonania w dziedzinie sztuki, literatury, współpracy międzynarodowej, komunikacji i nauk społecznych, a także sportu i badań naukowych.

Każdy z laureatów nagrody otrzymuje statuetkę zaprojektowaną przez wybitnego hiszpańskiego rzeźbiarza Joanna Miró i nagrodę pieniężną w wysokości 50 tys. euro.

Na liście laureatów Nagrody Księżnej Asturii jest wiele znanych nazwisk. W różnych kategoriach otrzymali ją m.in. Michael Haneke, Francis Ford Coppola, Martin Scorsese, Stephen Hawking, Pedro Almodovar, Bob Dylan, Vaclav Havel, Umberto Eco i J. K. Rowling.

Przyznawano ją nie tylko osobom, ale też instytucjom, organizacjom bądź wydarzeniom i inicjatywom m.in. Międzynarodowemu Ruchowi Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Światowej Organizacji Zdrowia, Maratonowi Nowojorskiemu, Drodze Św. Jakuba, społecznościom sefardyjskim czy Tour de France. Osiem lat temu uhonorowano Pięćdziesięciu z Fukushimy czyli ludzi, którzy ochotniczo zgłosili się do ekip ratowniczych po tym, jak w wyniku tsunami doszło do awarii w japońskiej elektrowni atomowej.

Wśród wyróżnionych Nagrodą Księżnej Asturii są też Polacy: Krzysztof Penderecki (2001, kategoria: sztuka), Ryszard Kapuściński (2003, wspólnie z Gustavo Gutierrez Merino, kategoria: Komunikacja i Działania na rzecz Ludzkości), Adam Zagajewski (2017, kategoria: literatura) oraz Krzysztof Wielicki (2018, wspólnie z Reinholdem Messnerem, kategoria: sport).

Laureatami nagrody Księżnej Asturii w kategorii Zgoda (de la Concordia) były m.in.: Unia Europejska, fundacja SOS Wioski Dziecięce, miasto Berlin, Instytut Yad Vashem oraz UNICEF. Oprócz Gdańska, jedynym miastem laureatem jest Berlin, również uhonorowany w kategorii Zgoda. (PAP)

Autorka: Anna Machińska

anm/ dki/