Koncert z okazji 150. rocznicy urodzin Zygmunta Stojowskiego w niedzielę w Warszawie

Podczas koncertu wystąpią Tomasz Strahl (wiolonczela) i Agnieszka Przemyk-Bryła (fortepian). W jego programie znajdują się utwory Ignacego Jana Paderewskiego, Ludomira Różyckiego i Zygmunta Stojowskiego.

8 kwietnia br. przypadła 150. rocznica urodzin Zygmunta Stojowskiego, który przyszedł na świat w 1870 r. w Strzelcach na Kielecczyźnie (zmarł 5 listopada 1946 r. w Stanach Zjednoczonych).

Był kompozytorem, pianistą i pedagogiem szeroko rozpoznawalny poza Polską, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, gdzie zasłużył się dla amerykańskiego szkolnictwa muzycznego. "Muzyka Stojowskiego jest tam niezmiennie popularna. Tajemnicę jej powodzenia niektórzy znawcy upatrują w podobieństwie do muzyki Rachmaninowa, który był prawie rówieśnikiem Stojowskiego. Także życiorysy obu muzyków wykazują pewne podobieństwa" - napisano na stronie Instytutu Muzyki i Tańca (IMiT).

Przypomniano, że ważną rolę w karierze Stojowskiego odegrała matka – Maria Stojowska z Bogdeńskich, które była jego pierwszą nauczycielką gry na fortepianie. Prowadziła w domu salon muzyczny, odwiedzany przez międzynarodowe muzyczne sławy. "Dzięki jej koneksjom towarzyskim młodziutki Zygmunt stał się protegowanym księżnej Marceliny Czartoryskiej, która zapewniła mu lekcje u cenionego profesora i kompozytora, Władysława Żeleńskiego" - czytamy na stronie IMiT.

Stojowski wychował się w Krakowie, uczęszczał do Gimnazjum Św. Anny, święcił pierwsze tryumfy jako pianista. W Krakowie wykonywano też jego pierwsze kompozycje.

W paryskim konserwatorium został uczniem słynnego profesora fortepianu Louisa Diemera. "Zachwycił swą grą Camille'a Saint-Saensa tak, iż ten wziął go +pod swoje skrzydła+. W 1891 r. był uczniem Ignacego Jana Paderewskiego, z którym pozostał w przyjaźni prawie pół wieku" - czytamy na stronie IMiT.

Sztuki kompozycji uczył się u Leo Delibes'a.

Po ukończeniu konserwatorium koncertował w Paryżu, Londynie, Brukseli, Berlinie oraz w Polsce. "Wielkim wydarzeniem 1893 r. był przyjazd Stojowskiego do rodzinnego Krakowa. Prezentował tam utwory Bacha, Chopina i Liszta oraz swoje własne kompozycje, które – jak relacjonował ówczesny krytyk muzyczny Franciszek Bylicki – wzbudziły bardzo duże zainteresowanie, wśród nich szczególnie bardzo trudne technicznie humoreski, które artysta musiał kilkakrotnie bisować" - napisano na stronie IMiT.

W 1905 r. kompozytor wyjechał na stałe do Stanów Zjednoczonych (w 1938 r. przyjął obywatelstwo amerykańskie). Uczył w Institute of Musical Art w Nowym Jorku, potem w Von Ende School od Music (obecnie University of the State of New York), a następnie założył własną szkołę. Organizował festiwale i kursy mistrzowskie, koncertował w wielu miastach Stanów Zjednoczonych, Kanady oraz w krajach Ameryki Południowej, grywając oprócz własnych dzieł koncerty Beethovena, Chopina, Liszta i Saint-Saensa.

Utwory Stojowskiego były wydawane przez czołowe firmy – C. F. Peters w Lipsku, J. H. Heugel w Paryżu, G. Augener w Londynie, G. Schirmer w Nowym Jorku.

Ignacy Paderewski zaproponował Stojowskiemu udział w tworzonym przez siebie pierwszym polskim rządzie – miał on objąć tekę Ministra Spraw Zagranicznych - ten jednak odmówił, argumentując, że bardziej przyda się dyplomatycznie w Ameryce. Założył Polish Institute of Arts and Letters. Przez 20 lat działał w Fundacji Kościuszkowskiej. Był też jedną z osób zaangażowanych w ukrywanie i deponowanie polskiego złota narodowego, które wywieziono z Warszawy w 1939 r.

Rząd Polski przyznał Zygmuntowi Stojowskiemu Order Polonia Restituta, Stany Zjednoczone wyróżniły go szeregiem odznaczeń, m.in. Medalem Zasłużonych.

Początek koncertu o godz. 18. Wstęp na podstawie bezpłatnych zaproszeń, które można otrzymać po dokonaniu rezerwacji pod adresem mailowym: muzyka@imit.org.pl.

Organizatorem wydarzenia jest IMiT ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.(PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

gj/ pat/