„Zaginiony skarbiec kamieński. Katalog strat wojennych z katedry w Kamieniu Pomorskim”
Kompletny katalog zaginionych zabytków skarbca katedry w Kamieniu Pomorskim zawiera publikacja „Zaginiony skarbiec kamieński”. Jej autor dr Marek Łuczak uważa, że niektóre z zaginionych w 1945 roku skarbów mogą nadal znajdować się w okolicach miasta.
Książka należy do prac z zakresu badań historycznych, związanych z poszukiwaniem zaginionych dzieł sztuki – wynika z informacji prasowych zachodniopomorskiej policji. Autor opisał powstanie skarbca w katedrze kamieńskiej, jego najwartościowsze obiekty, darowizny książęce, następnie ewakuację skarbca do Benic w 1942 r., podział i rozlokowanie zbiorów w dobrach rodu von Flemming. Ponadto podjął próbę rekonstrukcji losów skarbca podczas kolejnej ewakuacji w marcu 1945 r. i zaginięciu zabytków skarbca kamieńskiego.
Książka prezentuje kilka lat pracy autora, analizę zebranych materiałów oraz stworzenie kompletnego katalogu poszukiwanych zabytków skarbca ujętych w wykazie strat wojennych.
Łuczak dotarł do rodziny Flemmingów, która była bezpośrednio zaangażowana w ewakuację skarbca podczas II wojny światowej. Z uwagi na wyniki badań dotyczących proweniencji poszczególnych obiektów i okoliczności ich zaginięcia opracowanie może być przydatne na etapie poszukiwań skradzionych zabytków i ewentualnej restytucji obiektów.
Prof. Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Maciej Trzciński pisze w recenzji książki, że "Łuczak dochodzi do ciekawych spostrzeżeń, z których wynika, że część zapakowanych w skrzynie zabytków podczas II wojny światowej nigdy nie została z Kamienia Pomorskiego ewakuowana. Za przekonującą uznać należy wysuniętą hipotezę, że niektóre z eksponatów nie zostały ewakuowane, lecz rozgrabione przez okolicznych mieszkańców w 1945 r. i być może wciąż znajdują się w ich posiadaniu".
Trzciński podaje także, że "autor pozyskał też informację o możliwej lokalizacji na terenie Bretanii najcenniejszego zabytku skarbca - relikwiarza św. Korduli. Nie udało się co prawda jej zweryfikować, lecz wątek ten może okazać się przydatny w dalszych poszukiwaniach".
Książka wydana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego liczy 365 stron. Publikacja została przekazana do proboszczów z dekanatu kamieńskiego, bibliotek w Szczecinie i Kamieniu Pomorskim, urzędu ochrony zabytków oraz instytucji zajmujących się ochroną zabytków, Muzeum Narodowego w Szczecinie oraz Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.
Dr Marek Łuczak jest historykiem i koordynatorem wojewódzkim KWP w Szczecinie ds. zwalczania przestępczości przeciwko zabytkom. (PAP)
autor: Kacper Reszczyński
res/aszw/
