Źródło: AAN
Oryginał traktatu o Układzie Warszawskim został w środę przekazany z archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych do Archiwum Akt Nowych. "Struktury układu zostały rozwiązane niemal 30 lat temu, teraz sprawa została zamknięta także archiwalnie" - mówił Piotr Długołęcki z MSZ.
W środę w siedzibie MSZ odbyła się uroczystość przekazania oryginału Układu Warszawskiego z Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych do Archiwum Akt Nowych.
"Układ Warszawski to umowa międzynarodowa, która została podpisana w 1955 roku. Była sojuszem wojskowym łączącym Związek Radziecki z jego tzw. +zewnętrznym imperium+, czyli krajami socjalistycznymi Europy Środkowej i Wschodniej. Dzisiaj mamy możliwość zaprezentować zebranym oryginał tego dokumentu, a wraz z nim - dokumenty dotyczące rozwiązania struktur wojskowych i politycznych Układu Warszawskiego, czyli dwa protokoły podpisane w 1991 roku" - mówił Piotr Długołęcki, zastępca dyrektora w biurze Archiwów i Zarządzania Informacją Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
65 lat temu zawarto Układ Warszawski
"Układ Warszawski teoretycznie - zgodnie z zapewnieniami - powstał jako sojusz obronny, w rzeczywistości miał charakter układu, który zapewniał Związkowi Radzieckiemu kontrolę nad Polską i innymi krajami Europy Środkowej i Wschodniej. Pełnił funkcje takiego straszaka - nie tylko teoretycznego, o czym przekonali się Węgrzy i Czechosłowacja" - przypomniał Długołęcki.
"Oryginał układu, który jest bardzo rzadko udostępniany i wystawiany na widok publiczny został przekazany do Archiwum Akt Nowych, co oznacza symboliczne zakończenie działań nad tym układem. Jego struktury wojskowe i polityczne zostały rozwiązane niemal 30 lat temu, dzisiaj sprawa została zamknięta także w sensie archiwalnym" - dodał.
Dokumenty dotyczące funkcjonowania Układu Warszawskiego zgromadzone są w kilku archiwach. Część wojskowa, dotycząca współpracy militarnej, jest archiwum IPN, część odnosząca się do współpracy politycznej - w archiwach MON, zaś dokumenty dotyczące działań partyjnych, społecznych i propagandowych znajdują się w Archiwum Akt Nowych. Te zasoby są już od lat odtajnione i dostępne dla badaczy.
Długołęcki zauważył, że podczas podpisywania Układu Warszawskiego zachowano praktykę dyplomatyczną związaną z podpisywaniem umów międzynarodowych. Układ został podpisany w stolicy Polski i Polska stała się depozytariuszem oryginału, a pozostałe państwa, która go podpisały, otrzymały jedynie uwierzytelnione kopie. "Ten dokument, który dziś przekazaliśmy jest unikalny i istnieje tylko jeden jego egzemplarz. W archiwom MSZ pozostają natomiast protokoły rozwiązania Układu Warszawskiego, które zostały podpisane w Pradze i Budapeszcie. Tu z kolei oryginały pozostały w Czechach i na Węgrzech, a w Polsce są tylko uwierzytelnione kopie" - dodał Długołęcki. (PAP)
aszw/ dki/
