Po długiej chorobie zmarła w środę w Torrevieja (Hiszpania) prof. Alicja Helman, wybitna teoretyk i historyk filmu, eseistka i tłumaczka. Miała 85 lat. O jej śmierci poinformował na Facebooku eseista i krytyk Lesław Czapliński.
Nestorka polskiego filmoznawstwa Alicja Helman urodziła się 19 maja 1935 r. w Radomiu. Po ukończeniu studiów muzykologicznych na Uniwersytecie Warszawskim, zajęła się naukowo muzyką filmową. W latach 1955-1973 pracowała w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie, była kierownikiem Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Literatury i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1973-1986) i Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (od 1986 r.). Później kierowała Katedrą Teorii Filmu w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ (do 2007 r.) Ostatnio była profesorem w łódzkiej Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Jej najważniejsze książki poświęcone teorii filmu to: "O dziele filmowym" (1970), "Przedmiot i metody filmoznawstwa" (1985), "Podstawy wiedzy o filmie" (2008) i "Historia myśli filmowej. Podręcznik" (2008).
Opublikowała m.in. również: "Film faktów i film fikcji" (1977), "Historię semiotyki filmu" (1993), "Rolę muzyki w filmie" (1996), "Twórczą zdradę. Filmowe adaptacje literatury" (1998).
Jest autorką monografii: "Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego" (2001), "Ten smutek hiszpański. Konteksty twórczości filmowej Carlosa Saury" (2005), "Odcienie czerwieni. Twórczość filmowa Zhanga Yimou" (2010) – za którą otrzymała Nagrodę im. Bolesława Michałka – i "Ścieżkami utraconego czasu. Twórczość filmowa Chena Kaige" (2012).
Jest autorką większości haseł 10-tomowego "Słownika pojęć filmowych" (1991-1998), którego była redaktorem.
Była członkiem Polskiej Akademii Umiejętności Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, Deutsche Gesellschaft für Semiotic Studies, International Association for Semiotic Studies.
Jak informuje Polski Instytut Sztuki Filmowej, wypromowała 44 doktorów.(PAP)
pat/ joz/
