Akta polskich konsulatów w Casablance, Ottawie, Goeteborgu, Kurytybie oraz ambasady w Buenos Aires z lat 1918-45, a także zarządzenia Prezydium Rady Ministrów z lat 1945-48 zostały podczas poniedziałkowej uroczystości w MSZ przekazane do Archiwum Akt Nowych.
"Kolejna ciekawa grupa archiwaliów trafia z MSZ do Archiwum Akt Nowych. Jest ona o tyle interesująca, że dotyczy okresu międzywojennego, wojennego i tuż po wojnie, głównie z naszych placówek w Ameryce Łacińskiej, ale także w Kanadzie i Szwecji. Dzięki staraniom naszych konsuli i dyplomatów w tych państwach kolejne cenne archiwa zostały ocalone dla potomnych i historyków. Cieszę się, że ten zasób zostanie zachowany i udostępniony dla badaczy" - powiedział wiceszef MSZ Bogusław Winid.
Wśród przekazanych materiałów znalazły się m.in. odnalezione w Kanadzie dokumenty związane z podpisaniem układu Sikorski-Majski w 1941 r., a także przemówienie gen. Władysława Sikorskiego wygłoszone 31 lipca 1941 r. w związku z zawarciem umowy polsko-sowieckiej.
Jak zaznaczył naczelny dyrektor Archiwów Państwowych Władysław Stępniak, są to materiały archiwalne wytworzone na trzech kontynentach, które uległy rozproszeniu w związku z dramatycznymi dziejami naszego państwa.
"Przejmujemy do zasobu Archiwum Akt Nowych w charakterze uzupełnienia zbiorów posiadanych przez archiwum materiały, które dotąd pozostawały albo w rękach prywatnych albo w zakamarkach naszych placówek dyplomatycznych. Te materiały dotyczą Polaków żyjących poza granicami Rzeczpospolitej, w tym skupiska polonijnego najmniej znanego, na obszarze Brazylii. Są to także dokumenty archiwalne zawierające dane polskich dyplomatów z okresu międzywojennego" - mówił Stępniak.
Wśród przekazanych materiałów znalazły się m.in. teczki osobowe kuzyna Jarosława Iwaszkiewicza, Jerzego, który był dyplomatą; akta osobowe pracowników służby dyplomatycznej i materiały z lat 1940-43 związane z polityką zagraniczną Polski; odnalezione w Kanadzie dokumenty związane z podpisaniem układu Sikorski-Majski w 1941 r., a także przemówienie gen. Władysława Sikorskiego wygłoszone 31 lipca 1941 r. w związku z zawarciem umowy polsko-sowieckiej.
"Znajdujemy tu przede wszystkim treści przekazywane placówkom dyplomatycznym przez centralę MSZ w Warszawie. Jeszcze wiele cennych archiwaliów znajduje się poza granicami kraju i liczymy, że trafią one do naszych zasobów. Jako archiwista mam głęboką świadomość, że akta polskiej dyplomacji, głównie z okresu międzywojennego, uległy znaczącemu rozproszeniu" - dodał Stępniak.
Jak zaznaczył, przed polską służbą dyplomatyczną i archiwami spoczywa zadanie zgromadzenia informacji i pozyskania do zbiorów państwowych wszystkich materiałów wytworzonych przez polską dyplomację. "Pamiętajmy, że np. oryginały akt MSZ z okresu międzywojennego przechowywane są na Uniwersytecie Stanford w zbiorach archiwum Instytutu Hoovera. Liczę, że także polskie materiały dyplomatyczne znajdujące się w rękach prywatnych trafią do zasobów archiwalnych i apeluję o ich przekazywanie" - podsumował naczelny dyrektor Archiwów Państwowych. (PAP)
akn/ abe/
