„Pochodnie Nerona” Henryka Siemiradzkiego. Fot. PAP/Reprodukcja/I. Jarosińska
Powstał „Korpus dzieł malarskich Henryka Siemiradzkiego” – jego twórcy przeanalizowali wszystkie znane dzieła artysty, których autentyczność została potwierdzona.
Pod koniec XIX wieku Siemiradzki był jednym z najsławniejszych polskich malarzy. Jego obraz "Pochodnie Nerona", był pierwszym dziełem w zbiorach przyszłego Muzeum Narodowego w Krakowie i zainicjował polską, narodową kolekcję sztuki.
Jak mówił w czwartek dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie prof. Andrzej Szczerski wydanie "Korpusu" to "spłacenie długu wdzięczności wobec artysty, dzięki któremu zaczęła się historia MNK".
"Ta publikacja pozwala docenić Siemiradzkiego w całej skali jego talentu" – podkreślił prof. Szczerski. Dodał, że wiedza nawet o tak wybitnych postaciach z historii sztuki polskiej jest wciąż niekompletna. "Takie właśnie inicjatywy, jak wydanie +Korpusu+ pokazują, jak wiele jest jeszcze do odkrycia" - zaznaczył.
Henryk Siemiradzki ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, zdobywając złoty medal i sześcioletnie stypendium, dzięki któremu mógł kontynuować naukę za granicą. W 1871 roku wyjechał do Monachium, zatrzymując się po drodze w Krakowie. Zamieszkał w Rzymie będąc członkiem tamtejszej kolonii artystycznej, ale cały czas pamiętał o Polsce – jego obraz dał początek kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, artysta wspierał też finansowo warszawską Zachętę.
"Siemiradzki jest mistrzem anegdoty, czyli siły narracyjnej obrazu, wybitnym twórcą kompozycji wielofiguralnych, jako jeden z nielicznych tworzył spektakularne sceny wielopostaciowe, które zachwycają do dzisiaj. Jest też bardzo dobrym kolorystą" – mówił dziennikarzom prof. Szczerski.
"Korpus dzieł malarskich Henryka Siemiradzkiego" obejmuje trzy tomy wydane już w języku polskim i dwa w wersji angielskiej: "Dzieła z historii starożytnej, wczesnego chrześcijaństwa i religijne", "Dzieła o tematyce świeckiej", "Głosy o twórczości Siemiradzkiego – ze studiami nad twórczością, archiwaliami i bibliografią" oraz najnowszą, nieopublikowaną jeszcze czwartą część "Warsztat malarski Henryka Siemiradzkiego". Ponadto wydane zostały materiały z konferencji międzynarodowych i dwa tomy opracowań.
Pięcioletni projekt "Korpus dzieł malarskich Henryka Siemiradzkiego" był realizowany od 2015 roku przez Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata wraz z Muzeum Narodowym w Krakowie i Muzeum Narodowym Warszawie, a finansowany w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Współpracowały przy nim także instytucje rosyjskie: Państwowa Galeria Tretiakowska w Moskwie, Muzeum Rosyjskiej Akademii Sztuk piennych i Państwowe Muzeum Rosyjskie w Petersburgu oraz Narodowa Lwowska Galeria Sztuki i działający w Rzymie Papieski Instytut Studiów Kościelnych, gdzie znajduje się archiwum artysty, m.in. korespondencja i zdjęcia jego pracowni.
"Henryk Siemiradzki stał się obok Jana Matejki i Józefa Brandta najważniejszym organizatorem narodowej wyobraźni, identyfikującej symbolicznie losy chrześcijaństwa z losem Polaków" - mówił kierujący projektem "Korpus dzieł malarskich Henryka Siemiradzkiego" prof. Jerzy Malinowski. "Twórczość Siemiradzkiego ewaluowała od akademickich początków w Akademii Sztuk w Petersburgu po zamieszkaniu artysty w Rzymie do nowatorskiego okresu lat 70. XIX wieku związanego z eksperymentami w budowaniu przestrzeni obrazu, analizą słonecznych barw równoległą do ekspresjonizmu i stosowania bogatych faktur" – podkreślił prof. Malinowski.
Dodał, że od lat 80. XIX wieku twórczość Siemiradzkiego "stanowiła analogię do literackiego parnasizmu" z fascynacją kulturą antyczną i teatralizacją obrazów, co zapowiadało neoklasycyzm.
Jak podkreślił prof. Malinowski malarz wspierał instytucje kultury powstające na ziemiach polskich. "Nikt inny właściwie w XIX wieku nie miał takich zasług na polu życia artystycznego" - podkreślił w rozmowie z dziennikarzami. "To malarz bardzo wszechstronny, znakomicie włączony w dzieje europejskiej sztuki drugiej połowy XIX wieku. Dzięki wersji anglojęzycznej +Korpusu+ mamy szansę pokazać Siemiradzkiego w skali międzynarodowej" – podkreślił.
Henryk Siemiradzki (1843-1902) - był przedstawicielem akademizmu. Malował monumentalne, teatralne kompozycje. Był autorem wielu obrazów a także kurtyn teatrów w Krakowie oraz we Lwowie. Jest pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce.(PAP)
autor: Małgorzata Wosion
wos/ dki/
