W Kościele 29 czerwca przypada uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła. Tego dnia papież święci i wręcza paliusze nowym arcybiskupom metropolitom. Obecnie są one nakładane później przez przedstawiciela Stolicy Apostolskiej w miejscowej bazylice archikatedralnej. W tym roku w Polsce otrzyma go abp Tadeusz Wojda.
Paliusze są znakiem władzy, jaką każdy metropolita pozostający w jedności z biskupem Rzymu sprawuje w Kościele lokalnym.
Ma on postać białego pasa noszonego na ramionach, którego dwa końce spływają na plecy i piersi, utkanego z wełny dwóch owiec błogosławionych przez papieża, w przypadające 21 stycznia liturgiczne wspomnienie męczennicy św. Agnieszki. Ma on szerokość kilku centymetrów. Nakłada się go na ornat. Ozdobiony jest haftowanymi krzyżami i trzema ozdobnymi szpilkami, które symbolizują rany Jezusa Chrystusa. Paliusz symbolizuje zagubioną owcę, którą na ramionach niesie Dobry Pasterz.
Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego (kan. 437 § 1.) "W ciągu trzech miesięcy od przyjęcia konsekracji biskupiej, a gdy jest już konsekrowany, od powierzenia kanonicznego, metropolita obowiązany jest, osobiście lub przez pełnomocnika, prosić Biskupa Rzymskiego o paliusz, który stanowi znak władzy, jaką - pozostając we wspólnocie z Kościołem Rzymskim - jest wyposażony na mocy prawa we własnej prowincji".
Wyjaśniono w dokumencie, że "zachowując przepisy liturgiczne, metropolita może używać paliusza w każdym kościele swojej prowincji kościelnej, której przewodniczy, nigdy jednak poza nią, nawet za zgodą biskupa diecezjalnego".
"Jeśli metropolita zostaje przeniesiony na inną stolicę metropolitalną, potrzebuje nowego paliusza" - wskazuje KPK.
W 2015 r. papież Franciszek wprowadził istotną zmianę do watykańskiego ceremoniału. Nie on nakłada arcybiskupom-metropolitom paliusze, czyli symbol więzi ze Stolicą Apostolską, ale otrzymają je oni w swych diecezjach z rąk nuncjuszy apostolskich.
W tym roku paliusz otrzyma metropolita gdański abp Tadeusz Wojda SAC. "Uroczystość nałożenia paliusza odbędzie się w bazylice archikatedralnej w Gdańsku-Oliwie, w niedzielę, 26 września br. Tego aktu dokona abp Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce" - poinformowała archidiecezja gdańska.
"Kościół umieszcza w jednym dniu uroczystość św. Pawła wraz ze św. Piotrem nie dlatego, aby równał go w prymacie z pierwszym zastępcą Chrystusa. Chodzi jedynie o podkreślenie, że obaj Apostołowie byli współzałożycielami gminy chrześcijańskiej w Rzymie, obaj w tym mieście oddali dla Chrystusa życie swoje oraz że w Rzymie są ich relikwie i sanktuaria" - wyjaśnia Księga Liturgii Godzin, czyli brewiarz.
Zwrócono uwagę, że "już w roku 258 obchodzono święto obu Apostołów razem dnia 29 czerwca, tak na Zachodzie, jak też i na Wschodzie, co wskazywałoby na powszechne przekonanie, że był to dzień śmierci obu Apostołów. Taki bowiem był bardzo dawny zwyczaj, że święta liturgiczne obchodzono w dniu śmierci męczenników, a potem także (od w. IV) - wyznawców".
Inna ze współczesnych teorii mówi, że 29 czerwca miało miejsce przeniesienie relikwii obu apostołów do katakumb Kaliksta podczas prześladowań za cesarza Waleriana w celu schowania ich i uchronienia przed zniszczeniem.
Ewangelia wskazuje, że Apostoł Piotr przed powołanie na ucznia Jezusa nazywał się Szymon i pochodził z Betsaidy, miejscowości położonej nad Jeziorem Genezaret (Galilejskim). Jego bratem był św. Andrzej Apostoł, który przyprowadził go do Jezusa po chrzcie w rzece Jordan, jaki Chrystus Pan otrzymał z rąk Jana Chrzciciela.
Kiedy Jezus zapytał apostołów, za kogo go uważają otrzymał z ust Piotra wyznanie: "Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego". Chrystus odpowiedział wówczas: "Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jony. Albowiem ciało i krew nie objawiły ci tego, lecz Ojciec mój, który jest w niebie. Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr, czyli skała i na tej skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie" - opisuje ewangelista Mateusz.
Św. Piotr zostawił dwa listy, które należą do Pisma świętego Nowego Testamentu. Pierwszy pisał z Rzymu ok. 63 r., przed prześladowaniem wznieconym przez Nerona, zaś drugi został zredagowany w więzieniu, gdyż Piotr pisze o swojej rychłej śmierci.
Apostoł poniósł śmierć męczeńską na wzgórzu watykańskim. Według świadectwa Orygenesa został ukrzyżowany głową w dół na własną prośbę, gdyż czuł się niegodnym umierać na krzyżu jak Chrystus.
Cesarz Konstantyn Wielki wystawił ku czci św. Piotra nad jego grobem bazylikę. Obecna bazylika Św. Piotra w Rzymie pochodzi z wieku XVI-XVII, zbudowana została w latach 1506-1629.
Dzieje Apostolskie wskazują, że Apostoł Paweł (Szaweł) pochodził z Tarsu w Cylicji - Mała Azja i urodził się, jako obywatel rzymski, co dawało mu pewne przywileje. Jego rodzina należała do faryzeuszów. Przełomem w jego życiu było nawrócenie pod Damaszkiem, gdzie Chrystus, powalił go na ziemię, oślepił i w jednej chwili objawił, że chrześcijaństwo jest wypełnieniem obietnic Starego Przymierza.
Po chrzcie Szaweł rozpoczął głoszenie Chrystusa. Po soborze apostolskim w latach 49-50 r. rozpoczął swoje cztery wielkie podróże przemierzając obszary Syrii, Małej Azji, Grecji, Macedonii, Italii i prawdopodobnie Hiszpanii, zakładając gminy chrześcijańskie i wyznaczając w nich swoich zastępców. Śmierć męczeńską poniósł ok. 67 roku. Nie jest znany dzień jego śmierci, a jedynie miejsce - Aquae Silviae za Bramą Ostyjską w Rzymie.
"Jego ciało złożono najpierw w posiadłości św. Lucyny przy drodze Ostyjskiej. W roku 284 za czasów prześladowania, wznieconego przez cesarza Waleriana, przeniesiono relikwie Apostoła do katakumb, zwanych dzisiaj katakumbami św. Sebastiana przy drodze Apijskiej" - czytamy w Liturgii Godzin.
Paweł jest autorem 13 listów do gmin chrześcijańskich, włączonych do ksiąg Nowego Testamentu.
W związku z jubileuszem 2000 lat od narodzin Apostoła Narodów Kościół w (2008-2009 r. w czasie pontyfikatu papieża Benedykta XVI obchodził Rok św. Pawła. (PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ mhr/
