„Dzień historyczny. Wizyta marszałka Józefa Piłsudskiego w Koninie” dr. Piotra Grzelczaka
100. rocznicę wizyty Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego świętuje w sobotę wielkopolski Konin. 10 lipca 1921 r. marszałek wręczył sztandar stacjonującemu w tym mieście 18. Pułkowi Piechoty.
Od soboty w ogrodzie Muzeum Okręgowego w Koninie oglądać można wystawę plenerową "Józef Piłsudski w Koninie. W 100-lecie historycznej wizyty Marszałka". W budynku urzędu miejskiego odsłonięta zostanie pamiątkowa tablica, zaplanowano też złożenie kwiatów pod pomnikiem marszałka przed konińskim ratuszem.
Z okazji rocznicy przygotowany został też album upamiętniający pobyt głowy państwa w Koninie. Książka zostanie zaprezentowana podczas rocznicowych obchodów. Elementem publikacji "Dzień historyczny. Wizyta marszałka Józefa Piłsudskiego w Koninie" autorstwa dra Piotra Grzelczaka z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu są m.in. zdjęcia wykonane podczas historycznej wizyty.
Wizytę marszałka w Koninie zaliczyć można do najważniejszych wydarzeń w dziejach tego powiatowego miasta w dwudziestoleciu międzywojennym - powiedział PAP dr Piotr Grzelczak z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu, autor książki "Dzień historyczny. Wizyta marszałka Józefa Piłsudskiego w Koninie".
Józef Piłsudski (1867-1935)
Jak powiedział PAP autor książki, wizytę marszałka w Koninie zaliczyć można do najważniejszych wydarzeń w dziejach tego powiatowego miasta w dwudziestoleciu międzywojennym.
"Ona miała niejako podwójnie uroczysty wymiar. Z jednej strony wynikało to z faktu przyjazdu do miasta Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza, z drugiej zaś łączyło się bezpośrednio z wręczeniem sztandaru stacjonującemu tutaj 18. Pułkowi Piechoty, który ufundowali mieszkańcy trzech powiatów: konińskiego, kolskiego i słupeckiego" – powiedział PAP dr Grzelczak.
"Owa wzruszająca fundacja była dla lokalnej społeczności tym istotniejsza, że to właśnie stąd pochodziły kolejne roczniki poborowych zasilających od 1919 r. 18. Pułk Piechoty, aby potem służyć w jego szeregach w czasie najcięższych walk wojny polsko-bolszewickiej" – dodał.
Dr Grzelczak podkreślił, że rekonstrukcja pobytu marszałka Piłsudskiego w Koninie 10 lipca 1921 r. była możliwa m.in. dzięki przechowywanemu w zbiorach Archiwum Akt Nowych, unikatowemu pamiątkowemu albumowi przesłanemu latem 1921 r. do Belwederu przez lokalny Komitet Obywatelski.
Wydana przy okazji rocznicy książka nie ogranicza się do opisu okoliczności pobytu Piłsudskiego w Koninie. Jest to także prezentacja dziejów miasta u progu Niepodległej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji społeczno-politycznej panującej w mieście w czasie Wielkiej Wojny i tuż po niej.
Autor dodał, że publikacja zawiera także informacje o kultywowaniu pamięci o Józefie Piłsudskim w Koninie, począwszy od "rozmaitych przejawów oficjalnego kultu, którym otaczano go w II RP, przez reakcje koninian na jego śmierć, po renesans pamięci o nim w czasach III RP, które ponownie przyniosły miastu ulicę Piłsudskiego, most jego imienia, a także pomnik stojący od 2008 r. przed ratuszem".
Dr Grzelczak podkreślił, że rekonstrukcja pobytu marszałka Piłsudskiego w Koninie 10 lipca 1921 r. była możliwa m.in. dzięki przechowywanemu w zbiorach Archiwum Akt Nowych, unikatowemu pamiątkowemu albumowi przesłanemu latem 1921 r. do Belwederu przez lokalny Komitet Obywatelski, odpowiedzialny za przebieg i organizację pobytu Naczelnika Państwa w mieście. Uwiecznienia wizyty marszałka na szklanej kliszy podjął się zakład fotograficzny rodziny Pęcherskich.
Wiadomo, że wizyta marszałka rozpoczęła się ok. godz. 10. na dworcu kolejowym w Czarkowie. Gość przejechał powozem do budynku starostwa, przebijając się przez tłumy koninian i mieszkańców okolicznych wsi.
Po odpoczynku i odwiedzinach w farze przejechał na miejskie błonia, gdzie odbyła się główna uroczystość. Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz wręczył 18. Pułkowi Piechoty sztandar. Pułk trzy miesiące wcześniej wrócił z frontu wojny polsko-bolszewickiej.
Przywołując słowa biografa Józefa Piłsudskiego Wacława Jędrzejewicza, Grzelczak przypomniał, że "wśród wytężonej codziennej pracy Naczelnika Państwa po zakończeniu wojny najmilszymi dla niego były wyjazdy do pułków armii polskiej, by wręczyć odznaczenia wyróżnionym i spędzić czas jakiś w żołnierskim otoczeniu, które bardzo lubił”.
Piłsudski odwiedził też miejscowe gimnazjum i uczestniczył w bankiecie wydanym na jego cześć. Konin opuścił około godz. 18.
Przywołując słowa biografa Józefa Piłsudskiego Wacława Jędrzejewicza, Grzelczak przypomniał, że "wśród wytężonej codziennej pracy Naczelnika Państwa po zakończeniu wojny najmilszymi dla niego były wyjazdy do pułków armii polskiej, by wręczyć odznaczenia wyróżnionym i spędzić czas jakiś w żołnierskim otoczeniu, które bardzo lubił”.
Organizatorami obchodów 100. rocznicy wizyty marszałka Józefa Piłsudskiego w Koninie, są: samorząd miasta, poznański oddział IPN oraz Muzeum Okręgowe w Koninie.
Sobotnie obchody zwieńczy wieczorny pokaz; na fasadzie budynku Urzędu Miejskiego w Koninie zobaczyć będzie można uwiecznioną na zdjęciach wizytę Piłsudskiego sprzed wieku. (PAP)
Autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ mhr/
