Obchody Święta Niepodległości. Prezydent RP Andrzej Duda (L) oraz odznaczona Orderem Orła Białego Joanna Duda-Gwiazda (P). Warszawa, 11.11.2021. Fot. PAP/R. Pietruszka
Joanna Duda-Gwiazda, współzałożycielka Wolnych Związków Zawodowych, działaczka podziemnej Solidarności, została we czwartek odznaczona przez prezydenta Andrzeja Dudę Orderem Orła Białego.
Joanna Duda Gwiazda już w 1976 r. rozpoczęła działalność wymierzoną w system komunistyczny. Była współzałożycielką Wolnych Związków Zawodowych i jedną z najaktywniejszych działaczek jawnej i podziemnej „Solidarności”. Po 1989 r. działała na rzecz upamiętnienia zasług NSZZ „Solidarność”.
W 1976 roku, wraz z mężem, napisała list do Sejmu PRL z wyrazami poparcia dla działań KOR. Dwa lata później współtworzyła Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża i została dziennikarką niezależnego pisma „Robotnik Wybrzeża”.
Urodziła się 11 października 1939 roku na Wołyniu. Spędziła dzieciństwo w Krzemieńcu. Po wysiedleniu z Kresów jej rodzina osiedliła się w Gdańsku. Tam ukończyła Politechnikę Gdańską na Wydziale Budowy Okrętów. W 1961 roku wyszła za mąż za Andrzeja Gwiazdę.
Wolne Związki Zawodowe na celowniku Służby Bezpieczeństwa
W 1976 roku, wraz z mężem, napisała list do Sejmu PRL z wyrazami poparcia dla działań KOR. Dwa lata później współtworzyła Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża i została dziennikarką niezależnego pisma „Robotnik Wybrzeża”. Od 1977 roku znajdowała się pod stałą obserwacją Służby Bezpieczeństwa. Kolportowała nielegalne wydawnictwa, angażowała się w akcje protestacyjne, m.in. w 1979 roku w głodówkę w kościele Świętego Krzyża w Warszawie podjętą na znak solidarności z aresztowanymi działaczami czechosłowackiej Karty 77 - została za to zwolniona z pracy w Centrum Techniki Okrętowej. Ponownie zatrudniono ją w marcu 1980 r.
W sierpniu 1980 r. przystąpiła do strajku w Stoczni Gdańskiej, gdzie uczestniczyła w obradach prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, biorąc na siebie rolę rzeczniczki prasowej i opracowując dwa z 21 postulatów strajkowych dotyczących zagadnień socjalnych. Była redaktorką tygodnika „Solidarność” i członkinią zarządu regionu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) „Solidarność” w Gdańsku. Była zwolenniczką „twardego kursu” wobec władz komunistycznych.
W grudniu 1981 roku razem z mężem została internowana. Była przetrzymywana w ośrodkach internowania w Strzebielinku, Gdańsku, Fordonie, Gołdapi i Darłówku. Po uwolnieniu w lipcu 1983 r. powróciła do działalności opozycyjnej.
W grudniu 1981 roku razem z mężem została internowana. Była przetrzymywana w ośrodkach internowania w Strzebielinku, Gdańsku, Fordonie, Gołdapi i Darłówku. Po uwolnieniu w lipcu 1983 r. powróciła do działalności opozycyjnej. Redagowała pisma „Skorpion” (1982-83) i „Poza Układem” (1983-86, 1989-97). W czerwcu 1988 roku wyjechała z mężem w kilkumiesięczną podróż do Wielkiej Brytanii, USA, Kanady i Francji. Ich celem było informowanie opinii publicznej o sytuacji w Polsce oraz pozyskanie środków na działalność podziemia. Należała do przeciwników kompromisu politycznego zawartego przy Okrągłym Stole.
W III RP zaangażowała się w działalność na rzecz upamiętnienia bohaterów „Solidarności”. W 1999 r. przeszła na emeryturę.
Odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. W 2016 r. otrzymała Medal Przemysła II przyznawany przez Akademicki Klub Obywatelski im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu. W 2000 r. otrzymała tytuł honorowego obywatela miasta Gdańska.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ pat/
