Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych organizuje 2 grudnia w Warszawie uroczystości z okazji 80. rocznicy śmierci Marszałka Polski Edwarda Śmigłego-Rydza – poinformował Wydział Prezydialny UdSKiOR.
Jak wyjaśniono, "tegoroczne obchody będą szczególną okazją do oddania hołdu i uczczenia pamięci żołnierza Legionów Polskich, bohatera wojny polsko-bolszewickiej 1920 r., Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, Naczelnego Wodza Wojska Polskiego, którego zasługi przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości".
Zapowiedziano, że w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie o godz. 10.30 odprawiona zostanie msza św. w intencji śp. Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, której przewodniczył będzie wikariusz generalny biskupa polowego Wojska Polskiego ks. płk Bogdan Radziszewski.
"W samo południe odbędzie się ceremonia złożenia wieńców i wiązanek kwiatów przed tablicą poświęconą Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi przy ul. Sandomierskiej 18 na warszawskim Mokotowie" - napisano. Jak wyjaśniono, "pod tym adresem w czasie okupacji przez kilka miesięcy mieszkał marszałek i tam też zmarł 2 grudnia 1941 r.". Zaplanowano przemówienie szefa UdSKiOR Jana Józefa Kasprzyka.
Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz (ur. 11 marca 1886 r. Brzeżanach – zm. 2 grudnia 1941 r. w Warszawie) był absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Od 1908 r. działał w Związku Walki Czynnej, a później w Związku Strzeleckim. Od 1913 r. był Komendantem Okręgu Lwowskiego Związku Strzeleckiego i redaktorem naczelnym pisma "Strzelec".
Przypomniano, że był "zaliczany jest do grona najwybitniejszych dowódców legionowych". "Wsławił się dowodzeniem w bitwach pod Laskami-Anielinem, Chyżówkami i Łowczówkiem, stojąc na czele 1. pułku piechoty Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym i aresztowaniu przez Niemców Józefa Piłsudskiego przejął faktyczne kierownictwo obozu polityczno-wojskowego piłsudczyków, stając na czele Polskiej Organizacji Wojskowej" - czytamy w przesłanej informacji.
Był jednym z organizatorów odrodzonego Wojska Polskiego. "W wojnie polsko-bolszewickiej dowodził operacją łotewską w 1919 r. i wyprawą kijowską w 1920 r. (m.in. 3. i 2. Armią oraz Frontem Środkowym w sierpniu 1920 r.)" - napisano.
Zaznaczono, że "w latach 1921-26 był inspektorem armii w Wilnie, a po 1926 r. – Inspektorem Armii w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych w Warszawie".
Po śmierci Józefa Piłsudskiego 12 maja 1935 r. Śmigły-Rydz objął funkcję Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, a w listopadzie 1936 r. został Marszałkiem Polski. Był jednym z twórców Obozu Zjednoczenia Narodowego i autorów planu unowocześnienia polskiej armii wobec zagrożenia wojennego.
Przypomniano, że "po śmierci Józefa Piłsudskiego 12 maja 1935 r. objął funkcję Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, a w listopadzie 1936 r. został Marszałkiem Polski". "Był jednym z twórców Obozu Zjednoczenia Narodowego i autorów planu unowocześnienia polskiej armii wobec zagrożenia wojennego" - dodano.
"We wrześniu 1939 r. sprawował funkcję Naczelnego Wodza Wojska Polskiego w nierównym starciu z agresorami niemieckim i sowieckim. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie polskie przekroczył granicę z Rumunią z zamiarem przedostania się do Francji i kontynuowania walki zbrojnej. 18 września 1939 r. został internowany w Rumunii, skąd uciekł w grudniu 1940 r. i przez Węgry przedostał się w 1941 r. do okupowanej Warszawy. Tam podjął próby włączenia się w działania Polskiego Państwa Podziemnego" - czytamy w informacji UdSKiOR.
Zmarł pod konspiracyjnym nazwiskiem Adam Zawisza i spoczął na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. "Jego prawdziwe dane zostały przywrócone dopiero w 1994 r." - napisano.
Marszałek Edward Śmigły-Rydz został odznaczony m.in.: Orderem Orła Białego, Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Orderem Odrodzenia Polski i czterokrotnie Krzyżem Walecznych.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ pat/