Na jutrzniach, odprawianych w kościołach przed świtem, luteranie na Śląsku Cieszyńskim przywitali narodzonego Zbawiciela. Nabożeństwa te są odpowiednikiem pasterki w Kościele katolickim. Rokrocznie gromadzi się na nich w świątyniach wielu wiernych.
"To nabożeństwo ma swój wymiar teologiczny. Gdy przychodzimy na nie, o godz. 5. jest jeszcze ciemno. Gdy się ono kończy, wychodzimy z kościoła, zaczyna rodzić się dzień. Staje się jasność. Chrystus jest światłością świata. W taki symboliczny sposób doświadczamy tego poselstwa" – powiedział PAP proboszcz parafii luterańskiej w podbielskim Jaworzu ks. Władysław Wantulok.
Nabożeństwa odprawiono m.in. w Bielsku-Białej, Jaworzu, w cieszyńskim kościele Jezusowym, największej świątyni luterańskiej w Polsce, a także w Wiśle, w której ewangelicy stanowią większość mieszkańców. Liturgia miała podniosły charakter. Wierni wysłuchali proroctw starotestamentowych z Ksiąg Izajasza i Micheasza oraz fragmentów Ewangelii św. Łukasza lub św. Mateusza. Świątynie wypełniły kolędy. Wśród nich była "Cicha noc".
Jutrznie nawiązują do historii pastuszków, którzy zauważyli na polach betlejemskich jasność, gdy urodził się Jezus. Nie wiadomo, kiedy pojawiła się tradycja ich odprawiania. Ks. Wantulok wskazał, że sięgają tradycją prawdopodobnie XVI w. "W porządku kościelnym księcia cieszyńskiego Adama Wacława nabożeństwo to było ujęte. Można powiedzieć, że jest ono ewangelicką tradycją" - wskazał.
Jutrznie odprawiane były też w czasie, gdy w 1781 r. wydany został przez cesarza Austrii Józefa II tzw. Patent Tolerancyjny, który kończył w Cesarstwie Austriackim kontrreformację. Zezwolono wówczas protestantom organizować się w parafie i budować kościoły.
"Jeszcze po II wojnie nabożeństwo jutrzenne odprawiane było w parafiach na Mazurach. Wówczas to tam skupisko ewangelików było najliczniejsze. Dziś już nie; pozostał tylko Śląsk Cieszyński" – podkreślił ks. Wantulok.
Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce należy do rodziny Kościołów zrzeszonych w Światowej Federacji Luterańskiej. Liczy ok. 60 tys. wiernych. Najliczniejsza grupa luteranów mieszka na Śląsku Cieszyńskim. Reformacja dotarła tu wkrótce po wystąpieniu Marcina Lutra w 1517 r. Diecezja cieszyńska zrzesza ok. 36 tys. wiernych. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ mir/
