Departament Stanu USA potępił we wtorek rozwiązanie przez rosyjski Sąd Najwyższy stowarzyszenia Memoriał, zajmującego się badaniem zbrodni stalinowskich. Resort zaapelował do władz Rosji, by przestały tłumić głosy niezależne i głosy obrońców praw człowieka.
"Jesteśmy solidarni z tymi, którzy stali się celem represji za to, że korzystali ze swego prawa do swobody wypowiedzi, wolności tworzenia stowarzyszeń i pokojowych zgromadzeń" - powiedział rzecznik Departamentu Stanu Ned Price.
Wcześniej prezydent RP Andrzej Duda, odnosząc się do wydanego przez rosyjski Sąd Najwyższy nakazu likwidacji stowarzyszenia, oświadczył na Twitterze, że Polska jest wdzięczna Memoriałowi. - Sumienia nie da się ani zdusić, ani zdelegalizować - napisał.
Z kolei szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Jakub Kumoch podkreślił, że stowarzyszenie udokumentowało zbrodnie na licznych narodach, w tym Polski, Litwy, Łotwy i Estonii. Przypomniał w tym kontekście niedawne wspólne oświadczenie prezydentów czterech państw w sprawie nagonki przeciwko Memoriałowi.
Stowarzyszenie Memoriał. Ponad 30 lat na straży pamięci historycznej
Natomiast MSZ RP oświadczyło, że orzeczenie rosyjskiego Sądu Najwyższego w sprawie stowarzyszenia Memoriał znacząco ograniczy możliwość prowadzenia badań na temat totalitarnej przeszłości państwa rosyjskiego oraz że Polska jest wdzięczna i wysoko ocenia wysiłki stowarzyszenia na rzecz odkrywania prawdy o represjach wobec Polaków.
Także MSZ Niemiec, minister spraw zagranicznych Francji Jean-Yves Le Drian, resort dyplomacji Czech, organizacja Amnesty International i niemieckie organizacje pozarządowe, w tym Fundacja Heinricha Boella oraz niemiecki oddział PEN, skrytykowali rozwiązanie stowarzyszenia.
Sąd Najwyższy Rosji, który we wtorek nakazał likwidację Memoriału, uznał, że stowarzyszenie naruszało przepisy o tzw. zagranicznych agentach. Przedstawiciele organizacji zapowiedzieli odwołanie od tej decyzji.
Memoriał - którego pełna nazwa brzmi: Międzynarodowe stowarzyszenie historyczno-oświatowe, charytatywne i obrony praw człowieka "Memoriał" - powstał w latach 80. XX wieku jako zrzeszenie niezależnych organizacji. Również teraz tworzą go niezależne struktury, z których 10 działa poza granicami Rosji.
Od 30 lat Memoriał zajmuje się badaniem represji politycznych w ZSRR, w tym represji wobec Polaków. Centrum obrony praw człowieka Memoriału nagłaśnia przypadki łamania praw człowieka, prowadzi też wykaz więźniów politycznych w Rosji.(PAP)
fit/ mal/
arch.
