Dla blisko 70 proc. uczniów zmiany klimatu są istotne, 10 proc. uważa je za nieważne, a 20 proc. nie ma zdania – wynika z badania przeprowadzonego w listopadzie i grudniu ubiegłego roku wśród nastolatków, głównie mieszkańców woj. śląskiego.
Badanie pt. "Uczniowie wobec zmian klimatu" przeprowadzili w ramach projektu wyszehradzkiego "Edukacja Humanistyczna V4 dla Klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje" naukowcy z Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach we współpracy z Europe Direct Śląskie.
Ponad połowa - blisko 60 proc. - badanych oceniło, że edukacja dotycząca klimatu nie jest satysfakcjonująca. Tylko 37,6 proc. uczniów podało, że na lekcjach poruszane są problemy dotyczące zmian klimatu. Najczęściej - jak wskazali - wątki klimatyczne pojawiają się podczas lekcji: geografii, biologii, języka angielskiego, języka polskiego i wiedzy o społeczeństwie.
Uczniowie wysoko oceniają lekcje, które pozwalają im zaangażować się w dyskusję, dogłębnie wyjaśniają przekazywane treści. Cenią sobie zaangażowanie prowadzącego, dyskusje i debaty, a zatem formy aktywizujące ich do myślenia i krytycznej refleksji. Zdecydowanie gorzej oceniają lekcje, na których nauczyciele wykorzystują wyłącznie tzw. metody podające - wykłady i pracę z podręcznikiem.
Ponadto większość badanych uczniów - 82 proc. - nie podejmuje dodatkowej aktywności w zakresie edukacji dla klimatu – nie zna tekstów kultury (zna je tylko 8 proc.) i nie ogląda filmów (robi to 31 proc. respondentów) na temat kryzysu klimatycznego. 17 proc. badanych podejmuje dodatkowe działania w zakresie poszerzania i pogłębiania edukacji klimatycznej. Uczniowie czerpią inspiracje na temat klimatu z różnych źródeł: mediów społecznościowych, telewizji, od influencerów. Wymieniali też: rodzeństwo, rodziców, dziadków, przyjaciół, organizacje proekologiczne, zespoły muzyczne, wokalistów.
W opiniach uczniów edukacja dla klimatu powinna być: praktyczna (wspólne akcje, takie jak sprzątanie planety, zajęcia na dworze, debaty oksfordzkie), prowadzona przez profesjonalistów (ekspertów i osoby o wykształceniu kierunkowym), prowadzona z pasją, co wpłynie na motywację do aktywnego działania.
"Zaprezentowane wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczniów świadczą o potrzebie systemowych zmian w edukacji, o których wszyscy mówią, a inne państwa od dawna je praktykują. Trzeba pilnie zmienić podstawę programową i podręczniki oraz kształcenie uniwersyteckie nauczycieli. Opieszałość w podejmowaniu tych wyzwań może oznaczać nieodwracalne skutki dla kolejnych pokoleń Ziemian" - komentują autorki raportu z badań dr Anna Guzy i dr Magdalena Ochwat.
W badaniu prowadzonym od listopada do 15 grudnia 2021 roku wzięło udział 2 181 uczniów, 1 227 ankiet zostało w pełni wypełnionych i poddanych szczegółowej analizie.
Największą grupę respondentów stanowiły młode kobiety w przedziale wiekowym 15–18 lat. Zdecydowana większość badanych wypełniających ankietę to uczniowie szkół ponadpodstawowych: liceum 65,7 proc. badanych (807 osób), uczniowie z techników stanowili 10,51 proc. respondentów (129 osób), a uczniowie szkół branżowych – 2,04 proc. (25 osób). Najliczniejszą grupą byli mieszkańcy województwa śląskiego – 96,68 proc. (1 190 osób).(PAP)
Autorka: Anna Gumułka
lun/ mhr/
