Por. Teresa Stanek, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK. Fot. M. Szukała
Zwracam się do wszystkich, aby sprawdzili, gdzie znajduje się najbliższe miejsce pamięci, gdzie będą mogli zapalić światła – powiedziała por. Teresa Stanek, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK, podczas wtorkowej konferencji inaugurującej obchody rocznicy przemianowania ZWZ na AK.
Porucznik Teresa Stanek ps. Mitsuko zapowiedziała, że ŚZŻAK wspólnie z żołnierzami Wojsk Obrony Terytorialnej zorganizuje akcję zapalania świateł pamięci.
„Światła zostaną zapalone w nocy z 13 na 14 lutego na grobach żołnierzy Armii Krajowej i Szarych Szeregów, miejscach straceń i miejscach pamięci upamiętniających, tych którzy zostali rozsypani w proch. Zwracam się do wszystkich, szczególnie młodych, aby sprawdzili, gdzie znajduje się najbliższe miejsce pamięci, gdzie będą mogli zapalić światła, które będą dowodem pamięci i nadziei” – zaapelowała prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
„Światła zostaną zapalone w nocy z 13 na 14 lutego na grobach żołnierzy Armii Krajowej i Szarych Szeregów, miejscach straceń i miejscach pamięci upamiętniających, tych którzy zostali rozsypani w proch. Zwracam się do wszystkich, szczególnie młodych, aby sprawdzili, gdzie znajduje się najbliższe miejsce pamięci, gdzie będą mogli zapalić światła, które będą dowodem pamięci i nadziei” – zaapelowała prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Pierwsze światło pamięci inaugurujące rozpoczynającą się akcję upamiętnienia por. Teresa Stanek zapaliła przed tablicą upamiętniającą żołnierzy zdobywających gmach PAST-y w sierpniu 1944 r. „Żołnierze Batalionu Kiliński, którzy zdobywali PAST-ę nie myśleli, że w tym budynku będziemy my, kombatanci i oni, którzy są w lepszym świecie - że będzie to nasz drugi dom. Tu jest serce, mózg i dowództwo naszego środowiska. Myślę, że to światło będzie symbolem nadziei, że nawet, gdy nas nie będzie, to będzie to miejsce Armii Krajowej” – podkreśliła por. Stanek. Dodała, że ma nadzieję na ustanowienie 13 lutego świętem upamiętniającym przekształcenie Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Po zakończeniu konferencji prasowej por. Teresa Stanek udała się na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, gdzie zapaliła znicze na grobach swoich towarzyszy broni.
Podczas konferencji prasowej Adam Stefan Lewandowski, rzecznik prasowy ŚZŻAK, zapowiedział, że część wydarzeń związanych z osiemdziesiątą rocznicą powołania Armii Krajowej odbędzie się latem, gdy prawdopodobnie liczba zachorowań na koronawirusa będzie znacznie niższa niż obecnie. „Mamy nadzieję, że wówczas będzie możliwe zorganizowanie większej akcji z udziałem kombatantów” – ocenił.
W najbliższych dniach obchody rocznicy powołania Armii Krajowej odbędą się między innymi przed Grobem Nieznanego Żołnierza. niedzielę o godz. 10 w Katedrze Polowej WP odprawiona zostanie msza za poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy ZWZ-AK. W południe jej uczestnicy wezmą udział w przysiędze wojskowej na placu Józefa Piłsudskiego. 14 lutego o godz. 10 weterani złożą kwiaty przed warszawskim pomnikiem dowódcy AK gen. Stefana Roweckiego Grota i pobliskim pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego. Tam zostanie odczytany apel pamięci.
80 lat temu, 14 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. AK jest uważana za największe i najlepiej zorganizowane podziemne wojsko działające w okupowanej Europie. Decyzja o powstaniu AK była podyktowana koniecznością scalenia polskich konspiracyjnych oddziałów zbrojnych i podporządkowania ich rządowi RP w Londynie, któremu podlegały Siły Zbrojne RP. W zamierzeniach rządu miała być organizacją ogólnonarodową, ponadpartyjną, a jej Komendant Główny jedynym, upełnomocnionym przez rząd dowódcą krajowej siły zbrojnej.
AK realizowała swe cele poprzez prowadzenie walki bieżącej i przygotowywanie powstania powszechnego. Walka bieżąca prowadzona była głównie przez akcje małego sabotażu, akcje sabotażowo-dywersyjne, bojowe i bitwy partyzanckie z siłami policyjnymi oraz regularnym wojskiem niemieckim. Specjalne miejsce w działalności bojowej AK zajmowały akcje odwetowe i represyjne w stosunku do SS i policji oraz zdrajców i prowokatorów. Kulminacją jej wysiłku była akcja „Burza” i Powstanie Warszawskie.
AK realizowała swe cele poprzez prowadzenie walki bieżącej i przygotowywanie powstania powszechnego. Walka bieżąca prowadzona była głównie przez akcje małego sabotażu, akcje sabotażowo-dywersyjne, bojowe i bitwy partyzanckie z siłami policyjnymi oraz regularnym wojskiem niemieckim. Specjalne miejsce w działalności bojowej AK zajmowały akcje odwetowe i represyjne w stosunku do SS i policji oraz zdrajców i prowokatorów. Kulminacją jej wysiłku była akcja „Burza” i Powstanie Warszawskie.
19 stycznia 1945 roku Komendant Główny gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu AK. Straty AK wyniosły ok. 100 tys. poległych i zamordowanych żołnierzy, ok. 50 tys. zostało wywiezionych do ZSRS i uwięzionych. Misję Armii Krajowej kontynuowały pod okupacją sowiecką i rządami komunistów wywodzące się z niej organizacje podziemne, m.in. Ruch Oporu Armii Krajowej i Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ pat/
