W czwartek w Kościołach wschodnich rozpoczynają się obchody Triduum Paschalnego. Wierni Kościoła grekokatolickiego mogą wziąć udział w liturgiach oraz poświęcić pokarmy w kilku miejscach stolicy oraz pod Warszawą. Główna ich cerkiew p.w. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny znajduje się w Warszawie przy ul. Miodowej.
Różnica w dacie świętowania Wielkanocy między Kościołem łacińskim (katolickim) a Kościołami wschodnimi wynika nie tylko z różnic między kalendarzem gregoriańskim a juliańskim, ale także ze sposobu wyznaczania daty tej uroczystości. Zmartwychwstanie Pańskie świętowane jest w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Chrześcijanie wschodni dodają do tego jeszcze warunek, że Wielkanoc musi przypadać po zakończeniu Paschy żydowskiej, która jest świętem ruchomym.
"W parafii greckokatolickiej p.w. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Warszawie przy ul. Miodowej 16 w Wielki Czwartek nieszpory z Liturgią św. Bazylego Wielkiego (odpowiednik naszej Mszy Wieczerzy Pańskiej - PAP) rozpoczną się o godz. 10.00, zaś o godz. 18.00 będzie Jutrznia Męki Pańskiej, w czasie której czyta się 12 fragmentów Ewangelii - od mowy arcykapłańskiej Jezusa, poprzez proces Chrystusa, dźwiganie krzyża i śmierć Zbawiciela" - powiedział PAP bazylianin o. Piotr Jan Kuszka OSBM.
Zakonnik zaznaczył, że centralne nabożeństwo Wielkiego Piątku, w czasie którego nastąpi wystawienie całunu z wizerunkiem Jezusa w grobie odbędzie się o godz. 10.00. "Wieczorem o godz. 18.00 odbędzie się Jutrznia Jerozolimska, która odbywa się za stołem. Pierwotnie była ona sprawowana nad Grobem Pańskim w Jerozolimie. Jest to swego rodzaju czas opłakiwania Jezusa. Modlitwa zaczyna się od sześciopsalmia, po którym po raz pierwszy od pięciu dni rozbrzmiewa nie "alleluja", lecz wersety "Bóg i Pan, i objawia się nam (cs. Bog Gospod i jawisja nam). Następnie następuje śpiew troparionu Dostojny Józef (cs. Blagoobraznij Ijosif)" - powiedział zakonnik.
W Wielką Sobotę o 10.00 odbędą się Nieszpory z Liturgią św. Bazylego Wielkiego. Czytanych jest wówczas 15 fragmentów ze Starego Testamentu, które ukazują całą historię zbawienia. Ta liturgia powoli wprowadza w nastrój Wielkanocy.
W sobotę od godz. 7.00 do 19.00 odbędzie się święcenie pokarmów, oczywiście z wyjątkiem czasu liturgii. "Zgodnie z tradycją wschodnią pokarmy na stół wielkanocny święci się po Liturgii Paschalnej. Natomiast ze względu na tych, którzy przyjdą na późniejsze liturgie, aby mogli zjeść świąteczne śniadanie, święcimy pokarmy także w sobotę" - wyjaśnił o. Kuszka OSBM.
Powiedział, że w koszyczku wielkanocnym grekokatolicy poza tradycyjnymi jajkami, chrzanem, solą, masłem, wędliną, mają także tzw. "paskę", czyli okrągłą bułkę pszenną z rodzynkami (placek drożdżowy).
Wyjaśnił, że w cerkwi prawosławnej wierni, którzy chcą przystąpić do komunii św. powinni pościć od północy. "Kościół grekokatolicki odszedł od tych wymagań i obecnie obowiązuje jedna godzina postu do rozpoczęcia liturgii. Zmiany te związane są z przesunięciem celebracji liturgicznych na godziny popołudniowe i wieczorne, co było podyktowane potrzebą wiernych, którzy pracując zawodowo w ciągu dnia nie mogą wcześniej przyjść do cerkwi" - powiedział bazylianin.
Wspomniał, że w Kościele prawosławnym komunia św. powiązana jest ze spowiedzią. "Nie znają oni praktyki, która funkcjonuje w Kościele katolickim, że po jednej spowiedzi można wiele razy przystąpić do Stołu Pańskiego, czyli przyjąć komunię św." - wyjaśnił zakonnik.
W Kościele grekokatolickim spowiedź ma formę indywidualną w konfesjonałach i nie ma postu przed spowiedzią. Z sakramentu będzie można skorzystać przez całe Triduum Paschalne. W Wielki Czwartek i Wielki Piątek przed liturgiami i podczas nich oraz przez całą Wielką Sobotę".
"W tym roku w Niedzielę Wielkanocną z powodu dużej liczbę uchodźców z Ukrainy w parafii greckokatolickiej p.w. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Warszawie przy ulicy Miodowej zostaną odprawione cztery liturgie. Pierwsza - Jutrznia Zmartwychwstania z Liturgią będzie sprawowana o godz. 24.00 z soboty na niedzielę. Następne liturgie będą celebrowane w cerkwi o godz. 7.00, 12.00 i 14.00" - powiedział o. Kuszka.
W Warszawie istnieje także parafia greckokatolicka pod wezwaniem bł. Mikołaja Czarneckiego (należąca do archidiecezji przemysko-warszawskiej), w której nabożeństwa sprawowane są w kaplicy rzymsko-katolickiej parafii NMP Matki Kościoła przy ul. Domaniewskiej (dolny kościół).
"W Wielki Piątek liturgia odbędzie się o 19.00. W Wielką Sobotę rano będzie nabożeństwo Jutrzni, a do 13.00 planowane jest święcenie pokarmów. Nieszpory z Liturgią św. Bazylego Wielkiego rozpoczną się o godz. 18.00 a o 22.00 będzie procesja rezurekcyjna, po której będzie Jutrznia Paschalna i Liturgia Paschalna" – powiedział duszpasterz parafii greckokatolickiej ks. Bogdan Kruba.
Zaznaczył, że w niedzielę liturgia będzie sprawowana o godzinie 8.00, 10.00 i 12.15, a po każdej z nich będzie święcenie pokarmów.
W stolicy jest także parafia greckokatolicka p.w. Opieki Najświętszej Marii Panny. Nabożeństwa odbywają się w kaplicy przy parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Królowej Polskich Męczenników przy alei Stanów Zjednoczonych 55.
"W Wielki Czwartek liturgia będzie tam sprawowana o godz. 19.00, zaś w Wielki Piątek o godz. 18.00. W Wielką Sobotę kaplica będzie otwarta dla wiernych cały dzień i można będzie przyjść na indywidualną modlitwę do Grobu Bożego oraz poświecić pokarmy na stół wielkanocny. W niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego - 24 kwietnia planowana jest Jutrznia połączona z mszą św. i rozpocznie się ona o godz. 7.00. Następna eucharystia odbędzie się o godz. 10.00. Po nich (obu liturgiach) będzie święcenie pokarmów" - powiedział PAP ks. Volodymyr Rachkovskyy.
Wierni Kościoła grekokatolickiego z okolic Tarchomina w Wielki Czwartek będą mogli uczestniczyć w Jutrzni Męki Pańskiej o godz. 19.00 w kaplicy w domu parafialnym parafii rzymskokatolickiej Najświętszej Maryi Panny Matki Pięknej Miłości przy ul Myśliborskiej 100. W Wielki Piątek nieszpory połączone z wystawieniem całunu z wizerunkiem Jezusa w grobie odbędą się o godz. 18.00. W Wielką Sobotę poświęcenie pokarmów odbędzie się o godz. 15.00 i 16.00. W niedzielę Wielkanocną msze św. planowane są o 10.00 i 12.00" - poinformował PAP grekokatolicki duchowny ks. Dmytro Orszulak.
Dodał, że "w Wieczerniku na terenie parafii rzymskokatolickiej św. Jana Kantego w Legionowie przy ul. ks. Józefa Schabowskiego 2, w Wielką Sobotę - 23 kwietnia o 14.00 będzie poświęcenie pokarmów". "W niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego msza św. odbędzie się o godz. 7.30 i po niej również będzie można świecić produkty na stół wielkanocny" - zapowiedział ks. Orszulak.
"W katolickim sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Ożarowie Mazowieckim obchody Triduum Paschalnego dla grekokatolików odbędą się w dolnym kościele. W Wielki Piątek 22 kwietnia wystawienia płaszczenicy w grobie odbędzie się o godz. 17.00. W Wielką Sobotę msza wielkanocna rozpocznie się o godz. 20.00. Po liturgii odbędzie się święcenie koszyka wielkanocnego" – poinformowano na stronie internetowej parafii.
Parafia greckokatolicka pw. Św. Jozafata Męczennika w Piasecznie zaprasza wiernych Kościoła grekokatolickiego w Wielki Czwartek i Wielki Piątek na nabożeństwa o godz. 19.00 w rzymskokatolickiej kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej przy ul Chyliczkowskiej 20E.
"W Wielką Sobotę - 23 kwietnia, kaplica będzie otwarta cały dzień i będzie można czuwać przy całunie (płaszczenicy) w grobie. Natomiast w godzinach 14.00-18.00 planowane jest poświęcenie pokarmów na stół wielkanocny" – powiedział PAP ks. Paweł Rohuń.
Zaznaczył, że w niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego 24 kwietnia, Jutrznia Paschalna i Święta Liturgia (msza św.- PAP) odbędzie się w tzw. czerwonej auli przy kościele pw. Świętej Anny przy placu Piłsudskiego 10, o godz. 6.00 i o godz. 9.00.
Zaznaczył, że "osoby, które chcą skorzystać ze spowiedzi mogą to zrobić w Wielki Czwartek i Wielki Piątek - po liturgiach, a w Wielką Sobotę po godz. 14.00 w rzymskokatolickiej kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej".
Poinformował, że w Grójcu pod Warszawą w katolickim kościele Miłosierdzia Bożego, w sobotę odbędzie się poświęcenie pokarmów o godz. 18.30, zaś w niedzielę msza św. o godz. 15.00.
W Pruszkowie grekokatolicy spotykają się w rzymskokatolickiej parafii pw. Św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny przy ul. Helenowska 3.
"W Wielki Czwartek i Wielki Piątek liturgia odbędzie się o godz. 19.00. W sobotę kaplica będzie otwarta z możliwością czuwania przy całunie, zaś w niedzielę liturgia będzie sprawowana o godz. 7.00 i 10.00, a po nich święcenie pokarmów" – poinformował PAP ks. Vitalii Madarash. (PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ mhr/
