Załoga samolotu PZL-37 "Łoś" przy maszynie. Fot. NAC
18 czerwca br. w Sali Września 1939 r. odbyła się kameralna uroczystość przekazania do zbiorów MWP bardzo cennego dla dokumentacji wojskowego lotnictwa polskiego zabytku. Jest nim unikatowa skrzynia z zestawem narzędzi służących do obsługi naziemnej samolotu bombowego PZL 37B „Łoś”.
W obecności zaproszonych gości kuratorów i kustoszy Muzeum Wojska Polskiego, jego dyrektor prof. dr hab. Zbigniew Wawer podziękował donatorom, którymi są: panowie Piotr i Jerzy Modrzejewscy oraz Konieczny i Roman Kruszewski – współwłaściciele Wydawnictwa „Wiedza i Praktyka”, za przekazany dar.
W kraju, po klęsce kampanii 1939 r., nie przetrwał do dnia dzisiejszego ani jeden samolot tego typu, ani nic, co służyło do jego obsługi i serwisowania. W walkach w 1939 r. wzięło udział ogółem udział 47 „Łosi” brygady bombowej, z czego w trakcie działań wojennych utracono 28 maszyn.
Eksponat ten jest bardzo cennym nabytkiem dla polskiego muzealnictwa wojskowego i jedynym tego rodzaju w skali całego kraju. Jego duża wartość muzealna czyni go jednym z najbardziej interesujących eksponatów dotyczących polskiego lotnictwa okresu międzywojennego, jaki znajduje się w polskich muzeach. Stanowi cenną pamiątkę po lotnictwie II Rzeczypospolitej, z okresu tuż przed wybuchem II wojny światowej, gdy polski przemysł zaczynał rozwijać produkcję nowoczesnych samolotów, a takim był właśnie samolot bombowy PZL 37B „Łoś”.
W kraju, po klęsce kampanii 1939 r., nie przetrwał do dnia dzisiejszego ani jeden samolot tego typu, ani nic, co służyło do jego obsługi i serwisowania. W walkach w 1939 r. wzięło udział ogółem udział 47 „Łosi” brygady bombowej, z czego w trakcie działań wojennych utracono 28 maszyn. Po agresji sowieckiej na Polskę 17 września lotnicy polscy ewakuowali drogą powietrzną do Rumunii ok. 20-25 „Łosi”, które zostały tam zarekwirowane i były następnie wykorzystywane przez lotnictwo rumuńskie w działaniach wojennych przeciwko ZSRR w latach 1941-1944.
Skrzynia narzędziowa do obsługi „Łosia”, o której mowa, była - jak wynika z opisów widocznych w jej wnętrzu, wykonana przez „Warsztaty 2 Parku 4. Pułku Lotniczego w Bydgoszczy”. Została prawdopodobnie ewakuowana z Polski po 17 września 1939 r. przez personel naziemny brygady bombowej i w bliżej nieustalonych okolicznościach pozostawiono ją w Rumunii. Jest też inna możliwość, że Niemcy zajęli ją w okupowanej Polsce i przekazali następnie Rumunom do serwisowania używanych przez nich samolotów PZL 37B „Łoś”.
Unikatowa skrzynia z zestawem narzędzi po zakończeniu niezbędnych zabiegów konserwatorskich zostanie wyeksponowana na wystawie stałej na Sali Września 1939 r. w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
(MON)
