Prezydent RP Ignacy Mościcki w samochodzie marki Cadillac przed wyjazdem do Spały. 1931 r. Fot. NAC
W sobotę, 4 czerwca, kolumna sześciu historycznych aut, którymi wożeni byli w okresie międzywojennym prezydenci RP, przejedzie w uroczystej paradzie spod Zamku Królewskiego w stronę Belwederu. Pojazdy będzie można także podziwiać na Dziedzińcu Wielkim Zamku Królewskiego.
Nie lada gratka czeka na miłośników zabytkowej motoryzacji. Sześć eleganckich limuzyn zaprezentuje się "na żywo" warszawiakom już w sobotę. Będzie można je podziwiać przez dwa dni. Samochody służyły Prezydentom Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1922-1939, wchodziły w skład Garażu Samochodowego Adiutantury Generalnej, a później Kolumny Samochodowej Gabinetu Wojskowego Prezydenta RP.
4 czerwca, w sobotę, o godzinie 10.45 kolumna sześciu samochodów wyruszy spod Zamku Królewskiego w stronę Belwederu. Ich powrót na Dziedziniec Wielki Zamku Królewskiego planowany jest na godz. 11.40. A od godz. 14 błyszczące automobile będą mogli podziwiać wszyscy warszawiacy. Sześć wyjątkowych pojazdów można obejrzeć w sobotę w godzinach 14-18 i w niedzielę, 5 czerwca, od godz. 10 do 18.
Wśród luksusowych w ówczesnych czasach aut, którymi podróżowali polscy prezydenci będzie można zobaczyć Packarda 443 z 1928 r., Cadillaca 341B Phaeton z 1929 r., Packarda 645 Deluxe Eight z 1929 r., Packarda 826 z 1931 r., Cadillaca 370A z 1937 r., Cadillaca Series 75 Fleetwood V8 Limousine z 1939 r., CWS T-1 Torpedo z 1925 r. (replika).
Przy okazji na zamkowym dziedzińcu, a później w Ogrodach Królewskich, będzie można zobaczyć unikatowe fotografie reprezentacyjnych maszyn w służbie głowy państwa i poznać ich tajniki.
W latach 1922-1926 Kolumna Samochodowa obsługiwała podczas krajowych podróży Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego, a także szefów oraz pracowników Kancelarii Cywilnej i Kwatery Wojskowej Prezydenta RP. Służyła też gościom zagranicznym podczas oficjalnych wizyt państwowych. W tym czasie Kolumna Samochodowa posiadała kilka pojazdów reprezentacyjnych, głównie amerykańskiej marki Cadillac z różnymi typami nadwozia oraz samochody osobowe i półciężarowe, wykorzystywane do codziennej pracy.
Po wyborze prof. Ignacego Mościckiego na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nastąpiły zmiany strukturalne. Siedzibę Prezydenta RP przeniesiono z Belwederu do Zamku Królewskiego. 20 lipca 1926 roku, w miejsce Kwatery Wojskowej powołano Gabinet Wojskowy Prezydenta RP, w którego skład weszły m.in. dwie wyspecjalizowane jednostki: Kompania Zamkowa i Zamkowa Kolumna Samochodowa. ZKS początkowo miała dwanaście wozów osobowych, jeden ciężarowy i jeden motocykl, a po reorganizacji w 1928 roku piętnaście osobowych i jeden ciężarowy. W połowie lat trzydziestych XX wieku liczba pojazdów wzrosła do około dwudziestu, w tym reprezentacyjnych, marek: Cadillac, Buick, Rolls Royce i Packard oraz "roboczych", m.in. Polskich Fiatów.
Samochody reprezentacyjne Prezydenta RP nie miały tablic rejestracyjnych. Zastąpiono je znakiem Orła Białego, a od 1927 roku specjalnym weksyloidem (znaki rozpoznawcze) zaprojektowanym przez profesora Zygmunta Kamińskiego. Do zadań Zamkowej Kolumny Samochodowej należała także obsługa wizyt zagranicznych delegacji, m.in. naczelnika Łotwy Otto Strandmana, prezydenta Estonii Konstantego Paetsa, króla Rumunii Karola II, czy regenta Węgier Miklosa Hortyego. ZKS współdziałała z Kompanią Zamkową, zapewniającą ochronę Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.
Wystawa będzie prezentowana od 4 do 24 czerwca na Dziedzińcu Wielkim, i od 29 czerwca do 1 września w Ogrodach Zamku Królewskiego w Warszawie. Organizatorami wydarzenia są Zamek Królewski w Warszawie oraz Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.(PAP)
Autorka: Marta Stańczyk
mas/ jann/
