Kolaże, klasyczne obrazy, rzeźby i sztandary – prace klasyka współczesności Henryka Musiałowicza - można oglądać na wystawie „Sens wiecznego poszukiwania” w Wallspace Gallery w Warszawie.
Malarz i rysownik, twórca form przestrzennych Henryk Musiałowicz (1914-2015) jest artystą światowego formatu: jego prace pokazywane były na wielu wystawach, m.in. w Rzymie, Genewie, Frankfurcie, Monachium, Berlinie, Nowym Jorku oraz krajowych, m.in. w Warszawie, Białymstoku, Kaliszu, Wałbrzychu, Jeleniej Górze.
„Postacie ze świata cienia, popiołu i znaków, które są jak niewypowiedziany ślad naszej jedynej przygody...” – pisano o obrazach Henryka Musiałowicza po paryskiej wystawie w Galerie Lambert z okazji 90. urodzin artysty.
Figury i twarze z obrazów Musiałowicza robią wrażenie jakichś przedhistorycznych sylwetek, postaci z mitologii a zarazem mają w sobie wiele ze współczesności. To też postaci, jakie spotyka się dziś na ulicy – niepewnych, dokądś spieszących się ludzi, heroicznych w tej wędrówce. Próbują oni wbrew wszystkiemu nadać sens swemu życiu.
Tytuł wystawy „Sens wiecznego poszukiwania” został jakby zaczerpnięty z jednego z głównych przesłań tej twórczości, o którym pisał sam artysta: „Szukam drogi do źródeł, do początków, szukam prawdy życia szukam odrodzenia począwszy: od kamienia polnego – /który mówi mi o zmaganiach – powstającego świata!/ do budowy ptasiego gniazda – /symbolu życia miłości i tworzenia/ Poprzez pion drzewa i poziom horyzontu, jako drogowskazów prawdy, nadziei i odrodzenia. Szukam siebie, szukam ładu człowieczego, szukam złożoności natury, w której człowiek jest tylko cząstką”.
W szkicu „Moja droga w sztuce” Musiałowicz zauważał: „Człowiek jest zagubiony i samotny. Bezradny wobec zła, które go otacza. Gdyż zło pochodzi z niewiedzenia, niezrozumienia natury, niesłyszenia ziemi, łąki roślin, zwierząt i ptaków. Natura ma moc inspirowania i wzbogacania naszego życia wewnętrznego /duchowego/ wiodąc nas ku dobru i prawdzie oraz tajemnicy bycia, porządku i ładu”.
Te przesłania znalazły odbicie w dziełach artysty – w „Sztandarach”, które są jedną z najbardziej ekspresyjnych i dramatycznych form, jakie tworzył. Na dużym płacie tkaniny Musiałowicz przytwierdzał skrawki materiałów, zdjęcia rodzinne, fragmenty plakatów, gazet; pojawiają się tu też prace z lat dawnych, niewielkie obrazy, rysunki, litografie.
Do eksponowania tych prac potrzebne są specjalne stelaże. Sztandary umieszczone bywały zazwyczaj w naturalnej przestrzeni pól. „Poddane ruchom wiatru, przywołują odniesienia kulturowe, chociażby tradycji chorągwi. Chorągwie symbolizują przecież suwerenność, niezależność, a jednocześnie określają przynależność i tożsamość tych, którzy pod tym znakiem występują. Są znakiem ludzkiej dumy i godności, a często triumfu. Są znakiem wzniosłym” – pisała krytyk sztuki Ewa D. Bogusz-Bołtuć.
W końcu lat 80. pojawiły się w twórczości Musiałowicza szczególne rzeźby, które nazwał Słupami. „Czasami przypominają wiejskie kapliczki przydrożne, albo przydrożny słup-totem, albo symbol żałoby, gdy poprzeczna belka przydaje im kształt krzyża. Czasami są smukłe jak pień drzewa, a niekiedy rozłożyste, lub skonstruowane z wielu i różnych, nadbudowanych nad sobą części” – charakteryzowała te dzieła Bożena Kowalska w eseju „O twórczości Henryka Musiałowicza”. Obrazy, Sztandary, Słupy – zwane niekiedy totemami, można oglądać na trwającej wystawie Musiałowicza.
Artysta, malarz i rysownik, twórca form przestrzennych urodził się w Gnieźnie w 1914 r. Studiował na Wydziale malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, pod kierunkiem prof. Felicjana Kowalskiego i prof. Leonarda Pękalskiego. Dyplom uzyskał w 1948 r. Był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków od 1945 r. oraz Europejskiego Stowarzyszenia Kultury (SEC).
Twórczość Henryka Musiałowicza realizuje się w długich, malowanych latami cyklach. Najważniejsze z nich to cykle: „Wojna przeciwko człowiekowi”, „Dno morskie”, „Krajobraz animalistyczny”, „Portret wyobraźni”, „Harnasie”, „Reminiscencje”, „Oczekiwanie”, „Rodzina”, „Sacrum”.
W latach 90. artysta zaczął tworzyć formy trójwymiarowe. Henryk Musiałowicz eksponował swoje prace na ponad 100 wystawach indywidualnych oraz brał udział w około 250 wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Prace artysty znajdują się w muzeach, a także w licznych znaczących kolekcjach prywatnych w Polsce i na całym świecie. Był laureatem wielu prestiżowych nagród i wyróżnień, m.in. Złotej Glorii Artis oraz Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski. Jego malarstwo wysoko cenione przez krytykę, należy do poszukiwanych przez światowych kolekcjonerów. Henryk Musiałowicz zmarł w Warszawie 24 lutego 2015 r.
Wystawa prac Henryka Musiałowicza „Sens wiecznego poszukiwania” jest czynna w Wallspace Gallery w Warszawie przy ul. Foksal 15. (PAP)
Autorka: Anna Bernat
abe/ dki/