Tablicę poświęconą członkom młodzieżowej organizacji antykomunistycznej „Młode Białe Orły” odsłonięto we wtorek w Sandomierzu (Świętokrzyskie). Wydarzenie było jednym z punktów obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Tablicę odsłonięto w I Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Sandomierzu. W placówce otwarto także wystawę „Zapomniane ogniwo. Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/45–1956”. Prelekcję poświęconą powojennemu, antykomunistycznemu oporowi prowadzonemu przez mieszkańców dawnego województwa kieleckiego oraz Ziemi Sandomierskiej wygłosił dr Robert Piwko z Referatu Badań Historycznych kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej.
„Młode Białe Orły” była to tajna organizacja założona przez uczennice i uczniów sandomierskich liceów latem 1951 roku. „W początkowej fazie członkowie organizacji skupili się na dyskutowaniu o historii i wydarzeniach współczesnych. Szacujemy, że ta działalność o charakterze opozycyjnym, nosząca znamiona podejmowanego oporu wobec ówczesnych władz rozpoczęła się w 1952 roku” – powiedział PAP dr Piwko. Dodał, że jednym z najważniejszych aspektów realizowanej przez młodzież antysystemowej działalności było samokształcenie.
„Ci młodzi chłopcy i dziewczęta odcięci od prawdziwych informacji, narażeni na komunistyczną propagandę, potrafili dotrzeć do tych prawdziwych informacji dotyczących otaczającej ich rzeczywistości. Najważniejsze referaty przez nich przygotowane dotyczyły sowieckiego sprawstwa zbrodni katyńskiej, sojuszu pomiędzy III Rzeszą Niemiecką a ZSRS oraz te dotyczące planów gospodarczych realizowanych wówczas w kraju i fasadowości demokracji funkcjonującej w Polsce Lufowej” – podkreślił.
„W początkowej fazie członkowie organizacji skupili się na dyskutowaniu o historii i wydarzeniach współczesnych. Szacujemy, że ta działalność o charakterze opozycyjnym, nosząca znamiona podejmowanego oporu wobec ówczesnych władz rozpoczęła się w 1952 roku” – powiedział PAP dr Robert Piwko.
Organizacja została rozbita przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa państwa latem 1952 roku. Część członków została poddana represjom politycznym, w tym karą więzienia.
Według szacunków IPN w latach 1944-56 w Polsce istniały przynajmniej 972 podziemne związki młodzieżowe, skupiające ok. 11 tys. członków. Zakładali je we wszystkich regionach uczniowie, studenci, młodzi robotnicy i chłopi w wieku 14–21 lat. Przyświecały im te same cele: przekonanie społeczeństwa do kontynuowania oporu i obrony własnego systemu wartości. Zasadniczym jednakże zadaniem było odzyskanie niepodległości, rozumianej jako warunek restytucji wolności osobistej.
1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Wydarzenie było jednym z punktów obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Główne uroczystości rozpoczną się w środę (1 marca) o godz. 9 mszą świętą w intencji żołnierzy wyklętych w kieleckiej Bazylice Katedralnej. Po nabożeństwie uczestnicy przejdą pod ścianę straceń w byłym więzieniu kieleckim, gdzie zostaną zapalone znicze i złożone kwiaty. O godz. 10.30 przed pomnikiem Armii Krajowej odbędą się: złożenie kwiatów, wciągnięcie flagi państwowej na maszt, modlitwa za poległych, apel pamięci i salwa honorowa.
Kwiaty zostaną złożone także na cmentarzu na Piaskach, przed pomnikiem ku czci pomordowanych żołnierzy podziemia antykomunistycznego. O godz. 18 przed pomnikiem Armii Krajowej rozpocznie się akcja „Zapalmy znicz pamięci”. (PAP)
Autor: Janusz Majewski
maj/ pat/
