Wojciech Korfanty jako poseł na Sejm RP, ok. 1925 r. Źródło: Wikimedia Commons
Wojciech Korfanty – działacz narodowy i przywódca walki o polskość Śląska. Ponad cztery dekady swojej działalności poświęcił walce o polskość Górnego Śląska i obronie miejscowych Polaków.
1873
20 kwietnia
W osadzie Sadzawki (obecnie część Siemianowic Śląskich) w rodzinie górnika miejscowej kopalni urodził się Adalbert (Wojciech) Korfanty.
1879
Początek nauki w szkole ludowej w Siemianowicach.
1888
Korfanty rozpoczyna naukę w gimnazjum w Katowicach.
1895
14 sierpnia
Zostaje relegowany z klasy maturalnej za krytykę kanclerza Rzeszy Ottona von Bismarcka. Dzięki wsparciu jednego z polskich polityków egzaminy końcowe zdał w jednej ze szkół w Wielkopolsce i rozpoczął studia na Politechnice w Charlottenburgu koło Berlina.
1896
3 listopada
Przeniósł się na Uniwersytet Wrocławski. Wstąpił do zrzeszającego polskich studentów Towarzystwa Akademików Górnoślązaków.
1899
Grudzień
Wziął udział w zjeździe polskich środowisk studenckich w Zurychu.
1901
13 stycznia
Podczas spotkania polskich towarzystw społecznych w Bytomiu skrytykował działalność katolickiej Partii Centrum i wezwał do budowania polskiej partii chadeckiej.
Początek działalności Korfantego w Lidze Narodowej Romana Dmowskiego.
Jesień
Na łamach „Pracy” ukazały się krytyczne wobec polityki germanizacyjnej artykuły Korfantego „Do Niemców” i „Do moich braci Górnoślązaków”.
Grudzień
Korfanty został redaktorem naczelnym dziennika „Górnoślązak”.
1902
23 stycznia
Sąd w Poznaniu skazał Korfantego na karę kilkumiesięcznego więzienia za „podburzanie” do działalności przeciwko państwu niemieckiemu w artykułach na łamach „Pracy”.
31 maja
Korfanty opuścił więzienie we Wronkach.
11 września
Wziął udział w spotkaniu, podczas którego reaktywowano Towarzystwa Gimnastyczne „Sokół” w Katowicach. Wybrano go na prezesa tej organizacji.
1903
16 czerwca
W wyborach do Reichstagu wygrał z kandydatem Centrum.
5 października
Zawarł ślub z działaczką oświatową Elżbietą Sprot.
1904
Luty
Zwyciężył w wyborach do pruskiego Landtagu.
1907/1908
Zakończenie współpracy z endecją Dmowskiego.
1911
24 września
Z powodu konfliktów z innymi działaczami polskimi na Śląsku zrezygnował z kandydowania do Reichstagu.
1912
Jesień
Został korespondentem Wschodniej Agencji Telegraficznej w Berlinie.
1914
Listopad
Spotkanie z wysłannikami Naczelnego Komitetu Narodowego.
1918
6 czerwca
Ponownie zostaje posłem do Reichstagu.
25 października
Podczas mowy w Reichstagu Korfanty stawia żądanie powrotu ziem zaboru pruskiego do Polski i upomina się o uwolnienie Piłsudskiego.
11–12 listopada
W trakcie wieców w Poznaniu zapowiada włączenie Wielkopolski do Polski i wchodzi w skład Naczelnej Rady Ludowej.
17 listopada
Nieudane spotkanie z Piłsudskim dotyczące powołania rządu koalicyjnego.
26 grudnia
W Poznaniu Korfanty powitał Ignacego Jana Paderewskiego.
1919
10 lutego
Korfanty został posłem Sejmu Ustawodawczego.
18 kwietnia
W Poznaniu odbyła się narada przedstawicieli polskiego ruchu narodowego na Śląsku z Korfantym na czele z dowódcą wojsk wielkopolskich Józefem Dowborem-Muśnickim dotycząca ewentualnych działań zbrojnych zmierzających do odzyskania Górnego Śląska.
Czerwiec
Dzięki nocnej podróży samolotem z Poznania do Sosnowca Korfanty powstrzymuje wybuch powstania na Górnym Śląsku,
1920
12 lutego
W bytomskim hotelu Lomnitz działalność rozpoczął Polski Komisariat Plebiscytowy. 20 lutego decyzją Naczelnika Państwa polskim komisarzem plebiscytowym został Korfanty.
1921
22 marca
Podczas niemieckiej demonstracji przed siedzibą Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Opolu, w obawie przed wybuchem nowych walk, interwencji dokonały rozjemcze oddziały francuskie. Tego samego dnia Korfanty zaproponował przedstawicielowi Francji podział Górnego Śląska mniej więcej wzdłuż Odry (tzw. linia Korfantego). Negocjacje w sprawie przebiegu granicy toczyły się od końca marca również między państwami alianckimi.
30 kwietnia
Polska prasa na Śląsku doniosła o dwóch rozbieżnych raportach sporządzonych przez Komisję Plebiscytową. Wzbudziło to wśród Polaków obawy wokół ostatecznej decyzji o losie regionu. Korfanty podjął decyzję o wybuchu powstania. Plany działań zbrojnych oddziałów Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska zostały zatwierdzone już kilka dni wcześniej.
3 maja
Wybuchło III Powstanie Śląskie. Dyktatorem zrywu został Korfanty, który został odwołany z funkcji komisarza plebiscytowego. Powstańcy szybko opanowali powiaty: pszczyński, katowicki, tarnogórski i rybnicki oraz rozpoczęli blokadę większych miast (tzw. akcja cernowania – z francuskiego „cerner” – osaczyć). W ciągu pierwszego tygodnia walczącym oddziałom udało się zdobyć teren do „linii Korfantego”.
31 maja
Korfanty odwołał ppłk. Macieja Mielżyńskiego ze stanowiska naczelnego dowódcy wojsk powstańczych. Wojska alianckie przystąpiły do zajmowania pasa neutralnego.
1 czerwca
Korfanty wydał rozkaz o wstrzymaniu działań zbrojnych i wycofaniu na wyznaczone linie. Wywołało to sprzeciw niektórych dowódców powstania, a część oddziałów kontynuowała walki. Dyktator zrywu nakazał aresztować niesubordynowanych wojskowych.
1922
20 czerwca
Oddziały polskie pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego wkroczyły do Katowic. Dzień wcześniej nastąpiło pożegnanie wycofujących się sił alianckich.
14 lipca
Podczas kryzysu rządowego po upadku gabinetu Artura Śliwińskiego na urząd premiera zostaje wysunięta kandydatura Korfantego. Pomysł został storpedowany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Prawica odpowiedziała wnioskiem o wotum nieufności wobec Piłsudskiego, który nie zyskał większości.
16 lipca
W Katowicach odbyła się uroczystość podpisania Aktu Objęcia Górnego Śląska przez Polskę.
24 września
Odbyły się pierwsze wybory do Sejmu Śląskiego. Najwięcej mandatów zdobył Blok Narodowy tworzony przez Korfantego.
Zostaje wybrany na przewodniczącego rady nadzorczej Banku Śląskiego.
1924
11 września
Paderewski sprzedaje Korfantemu dziennik „Rzeczpospolita”.
1926
Lipiec-sierpień
Piłsudczykowski „Głos Prawdy” w serii artykułów oskarża Korfantego o korupcję i przyjmowanie instrukcji od Niemiec.
1927
19–28 listopada
Sąd Marszałkowski bada sprawę oskarżeń wobec Korfantego.
1930
26 września
Po zakończeniu kadencji Sejmu Śląskiego Korfanty został aresztowany i osadzony w twierdzy w Brześciu.
16 listopada
Korfanty został wybrany do Sejmu i Senatu, a tydzień później również do Sejmu Śląskiego.
23 listopada
W dniu wyborów do Sejmu Śląskiego Korfanty został przewieziony do Warszawy i osadzony w więzieniu mokotowskim.
9 grudnia
Posłowie prawicy w Sejmie Śląskim złożyli projekt uchwały z żądaniem uwolnienia Korfantego. Mimo sprzeciwu ugrupowań obozu sanacji cztery dni później wniosek został przyjęty większością głosów.
21 grudnia
Korfanty został zwolniony z Brześcia i powrócił do Katowic. Na dworcu był witany przez tłumy zwolenników.
1931
Luty
Dla podreperowania zdrowia Korfanty wraz z małżonką wyjechał na urlop w Taorminie na Sycylii.
1935
6 kwietnia
Z powodu zagrożenia aresztowaniem wyjeżdża do Pragi.
1936
27 lutego
Na Morawach Korfanty spotyka się z przedstawicielami przyszłego Frontu Morges.
1939
15 marca
W momencie zajęcia Czech przez Niemców Korfanty schronił się w ambasadzie Francji i dzięki pomocy dyplomatom dociera do Francji.
28 kwietnia
Korfanty powraca do Polski. Następnego dnia zostaje aresztowany w Katowicach.
20 lipca
Zostaje zwolniony z więzienia z powodu pogarszającego się stanu zdrowia.
11 sierpnia
W Warszawie Korfanty przeszedł operację wątroby.
17 sierpnia
Zmarł w szpitalu św. Józefa przy ul. Hożej w Warszawie.
20 sierpnia
Wojciech Korfanty został pochowany na Cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ skp/
