Prof. Kazuhiko Sawada, badacz życia Bronisława Piłsudskiego, został uhonorowany przez wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Uroczystość wręczenia odznaczenia odbyła się w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.
Podczas uroczystości wręczenia odznaczenia prof. Sawadzie dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku Robert Andrzejczyk zwrócił uwagę, że jest to ukoronowanie działań instytucji w dwóch ostatnich latach. "W 2019 r. ukazała się biografia Bronisława Piłsudskiego w Japonii autorstwa pana profesora. Bardzo szybko - gdy się zorientowaliśmy, że ta biografia się ukazała - podjęliśmy działania, żeby ona się ukazała również w Polsce, w języku polskim (...). Wydaliśmy tę monografię pt. +Opowieść o Bronisławie Piłsudskim; Polak nazwany Królem Ajnów+ na początku zeszłego roku. Jest to niesamowita książka. Zachęcam wszystkich państwa do zapoznania się z nią" - powiedział. Dodał, że biografia - przetłumaczona przez Barbarę Słomkę - jest najlepiej sprzedającym się tytułem, wydanym przez muzem.
Andrzejczyk poinformował, że placówka ma "dalsze plany związane z projektem badawczym polsko-japońskim dotyczącym wsparcia Japonii dla działalności niepodległościowej PPS". "Mamy plany również wystawy poświęconej Bronisławowi Piłsudskiemu. Wszystko to by się nie udało, gdyby nie nasi partnerzy, a jest wśród nich Fundacja Japońska, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie. Ogromne podziękowania również dla tych instytucji. A wizyta studyjna pana prof. Sawady by się nie odbyła, gdyby nie wsparcie MKiDN, MSZ, Instytutu Polskiego w Tokio, Ambasady RP w Wilnie" - wspomniał.
Wręczając Glorię Artis prof. Sawadzie, wicepremier Gliński podkreślił, że badania i działania popularyzatorskie uczonego dotyczące Bronisława Piłsudskiego "wpisują się w długoletnie przeplatanie się związków polsko-japońskich w naszej historii". "Polskę i Japonię, mimo znacznego oddalenia geograficznego i kulturowego, łączy wiele – np. poszanowanie tradycji, waleczność, odwaga, stosunek do rodziny. Już od końca XIX wieku zauważyć można wzajemną sympatię i zainteresowanie" - stwierdził.
Szef MKiDN przypomniał, że o Polsce w Japonii pisali japońscy pisarze i poeci. "O Japonii pisali także polscy poeci i poeci, którzy byli tam w na przełomie XIX i XX wieku. Byli wśród nich podróżnicy, np. Karol Lanckoroński i Paweł Sapieha oraz badacze, a wśród nich zesłańcy na Syberię - etnolog Bronisław Piłsudski, który jest jednym z bohaterów dzisiejszego spotkania oraz etnograf i pisarz Wacław Sieroszewski" - powiedział.
"Pojawiły się wtedy pierwsze pośrednie przekłady literatury japońskiej, prace na temat historii i kultury Japonii, a w sztuce polskiej zrodził się nurt japonizmu. Szczególną rolę odegrał Feliks Jasiński Manggha – miłośnik, propagator i kolekcjoner sztuki japońskiej. Po latach, dzięki Krystynie i Andrzejowi Wajdzie, mamy w Polsce muzeum, które jest nazwane imieniem Jasieńskiego i które prowadzi działalność pod auspicjami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego" – powiedział. "Ale tych związków kultury polskiej i japońskiej, dbających o dziedzictwo japońskiej kultury, jest bardzo wiele" - dodał Gliński.
Wicepremier nadmienił, że "w Japonii pracowali polscy misjonarze, przed wszystkim franciszkanie konwentualni, których misję założył o. Maksymilian Kolbe". "Tragiczne losy Polaków zsyłanych na Syberię miały niekiedy swoje pozytywne zakończenie w odległej Japonii, tak jak Bronisława Piłsudskiego, który odnalazł tam spokojną przystań i przyjaznych ludzi" – zaznaczył.
Szef MKiDN przypomniał, że "w czasie II wojny światowej Japonia znalazła się w przeciwnej koalicji". "Nie zabrakło jednak Japończyków heroicznych, bohaterów, którzy mieli odwagę przeciwstawić się eksterminacji Żydów w gettach, obozach koncentracyjnych i zagłady" - dodał. Jako przykład Gliński podał Sugiharę – japońskiego konsula w litewskim Kownie, który uratował kilka tysięcy polskich Żydów, wystawiając im wizy do Japonii.
Gliński zwrócił także uwagę na fascynację muzyką Fryderyka Chopina w Japonii. "Wspólna jest także fascynacja nauką i odkryciami, czego najlepszym dowodem jest ogromna i nie do przecenienia praca prof. Sawady nad życiem i działalnością Bronisława Piłsudskiego. Dzisiaj - w muzeum jednego z największych Polaków i brata Bronisława Piłsudskiego - przypada mi w udziale zaszczyt odznaczenia pana profesora Złotym Medalem Gloria Artis" – podsumował.
Prof. Sawada podziękował za zorganizowanie ceremonii. "Jest to dla mnie wielki zaszczyt. Bardzo dziękuję. Chciałbym podziękować następującym osobom i instytucjom - panu premierowi Piotrowi Glińskiemu, ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego, panu Rafałowi Wolskiemu, dyrektorowi Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej w MSZ, panu prof. Janowi Malickiemu, dyrektorowi Studium Europy Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim" - wymienił.
Uroczystość zwieńczył wykład prof. Sawady pt. "Bronisław Piłsudski i kobiety w Japonii", a także uruchomienie japońskojęzycznej i anglojęzycznej wersji strony bronislawpilsudski.pl, stworzonej w ub.r. przez Muzeum Józefa Piłsudskiego. "Mamy nadzieję, że informacje o Bronisławie Piłsudskim za pośrednictwem portalu naszego muzeum dotrą do szerszego grona odbiorców przede wszystkim za granicą, nie tylko w Polsce" - powiedział Andrzejczyk.
Bronisław Piłsudski (ur. 2 listopada 1866 r. w Zułowie) był etnografem, bratem Józefa Piłsudskiego. W 1886 r. rozpoczął studia w Petersburgu na Wydziale Prawa. Za udział w spisku przygotowującym zamach na cara Aleksandra III został skazany na 15 lat ciężkich prac na Sachalinie. Na zesłaniu zetknął się z ludem Ajnów. Po 10 latach kara została zamieniona na nakaz osiedlenia się na Dalekim Wschodzie. Piłsudski nadal zajmował się badaniami na tamtejszymi ludami. Opublikował po japońsku pracę o Ajnach, wspólnie z pisarzem Shimeiem Futabateiem założył Towarzystwo Polsko-Japońskie. Ożenił się z krewną wodza Ajnów Shinhinchou, z którą miał dwoje dzieci: syna o imieniu Sukezo i córkę Kyou.
W 1906 r., płynąc przez Amerykę, Piłsudski dotarł z powrotem na tereny Polski, gdzie osiadł najpierw w Krakowie, później zaś w Zakopanem. Po wybuchu I wojny światowej wyjechał do Szwajcarii, włączając się w nurt działalności niepodległościowej. W 1917 r. znalazł się w Paryżu. Zmarł 17 maja 1918 r. - zginął w nurtach Sekwany. Został pochowany na cmentarzu Montmorency pod Paryżem, ma również symboliczny grób na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem. Obecnie w japońskiej Jokohamie i Hokkaido mieszkają kolejne pokolenia jego rodziny. (PAP)
autorki: Daria Porycka, Anna Kruszyńska
dap/ akr/ dki/