Jury Nagrody Literackiej m.st. Warszawy wybrało 15 najlepszych polskich książek 2022 r. oraz przyznało im nominacje w pięciu kategoriach. Laureaci nagrody zostaną ogłoszeni 17 czerwca podczas gali - poinformowano PAP w przesłanym w czwartek komunikacie.
Pierwszą książką nominowaną w kategorii "proza" jest "Ten się śmieje, kto ma zęby" Zyty Rudzkiej. Jak uzasadnia jury, cytowane w komunikacie: "Rudzka w swojej powieści wywraca na nice polską tradycję literatury żałobnej i zarządza swoje porządki w zdaniu". Drugi nominowany tytuł to "Bella, ciao" Piotra Siemiona. Według jury autor "dokonuje rzeczy właściwie niemożliwej: tworzy wciągającą, zbudowaną z rzemieślniczą precyzją powieść o II wojnie światowej, omijając wszystkie koleiny polskiej literatury wojennej". Tę kategorię zamyka debiut Małgorzaty Żarów "Zaklinanie węży w gorące wieczory". "Dawno nie było w polskiej literaturze takiej bohaterki, potrafiącej odwracać padające na nią spojrzenia, silnej, ale przecież na swój sposób pokręconej" - podkreśla jury.
W kategorii "poezja" nominowano tom "Pustko" Macieja Bobuli, które jury opisuje jako "precyzyjnie skonstruowaną zasadzkę, która siłę czerpie z dezorientowania czytelniczych oczekiwań". Kolejnym wyróżnionym tomem poetyckim jest "Pocałunek na placu Wolnica" Darka Foksa, będący - w ocenie jury - "dziedzictwem międzywojennych awangard, dających tu o sobie znać licznymi sygnałami, od konstruktywizmu po futuryzm". Trzecia nominacja trafia do Kamili Janiak za książkę "miłość". "To zapis obcości w sytuacji szpitalno-porodowej, wyobcowania z ciała, z całego życia" – można przeczytać w uzasadnieniu jury.
Listę nominacji w kategorii "literatura dziecięca" otwierają "Wojny" napisane przez Bogusława Janiszewskiego i zilustrowane przez Maxa Skorwidera. Jak wyjaśnia jury, "autorzy z dużą wnikliwością i poczuciem humoru przybliżają i odsłaniają młodemu czytelnikowi nie tylko sam problem wojen, ale i rządzące nimi mechanizmy". Druga nominowana książka to "Antosia w bezkresie" Marcina Szczygielskiego, czyli - jak zaznacza jury - "opowieść bez martyrologii, opowieść o potrzebie życia, o przyjaźni". Ostatni tytuł w tej kategorii to "Dwa słowa" Anny Taraski, która stworzyła tekst oraz Dominiki Czerniak-Chojnackiej odpowiedzialnej za ilustracje. "Książka jest pełna humoru językowego, ale zadaje poważne pytania o naturę słów i naszego językowego bytowania" – podkreśla jury.
Pierwszym tytułem nominowanym w kategorii "książka o tematyce warszawskiej" jest "Hoża, moja ulica" Pawła Kłudkiewicza – "portret ulicy położonej w centrum Warszawy, zbudowany z różnych tropów – historycznych, literackich, architektonicznych, typograficznych oraz osobistych". Kolejna nominacja trafiła do Kingi Nettmann-Multanowskiej za "Warszawa rysuje Skopje". W uzasadnieniu jury czytamy, że "to piękna, nieoczywista opowieść o splecionych losach dwóch europejskich stolic i wspólnocie, która narodziła się z bólu po utraconych miastach, tęsknocie po tym, co zostało pogrzebane w ruinach, i tym wszystkim, co narodziło się ze współpracy warszawiaków i skopijczyków". Ostatni nominowany tytuł to "Bazgracz. Trzy eseje o Norblinie" Konrada Niemiry. Według jury to "pasjonujący i świetnie udokumentowany portret jednego z najbardziej tajemniczych warszawskich artystów: Jana Piotra Norblina. Autor pewnym krokiem prowadzi czytelniczki i czytelników po zabłoconych ulicach osiemnastowiecznej stolicy i odbrązawia biografię swojego bohatera".
Pierwszą publikacją nominowaną w kategorii "komiks i powieść graficzna" jest "Opowiedzieć ciszę" Karoliny Jeske. Jurorzy wyróżnili ją za "znalezienie przekonującej tekstowo-graficznej formy na uchwycenie doświadczenia osób głuchych". Kolejny nominowany tytuł to "Incel" Jana Mazura. Według oceny jury "w tych biało-czarnych kadrach, opowiedzianych kilkoma kreskami, rozgrywa się opowieść o rozpaczliwej, zrezygnowanej samotności, z której, być może, nie ma wyjścia". Ostatnia z wyróżnionych książek to cyberpunkowy komiks "Rege" Daniela Odiji i Wojciecha Stefańca będący - jak zaznacza jury - "wyrazistym głosem w dyskusjach toczonych w cieniu wojny, katastrofy naturalnej i wzrastających w siłę autorytaryzmów".
Nagroda Literacka m.st. Warszawy to wyróżnienie, którego historia sięga czasów przedwojennych. Konkurs jest kontynuacją tradycji nagrody o tej samej nazwie, przyznawanej w latach 1926-38, a przerwanej przez wybuch II wojny światowej. Pierwszym jej laureatem był najstarszy syn Adama Mickiewicza - Władysław, ostatnim zaś przed wojną - Leopold Staff. Nagrodą tą wyróżniono także twórców takich jak: Wacław Berent, Tadeusz Boy-Żeleński, Pola Gojawiczyńska, Maria Kuncewiczowa.
Nagroda Literacka m. st. Warszawy w obecnej formie przyznawana jest od 2008 r., kiedy to Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła uchwałę reaktywującą to wyróżnienie. Nagroda przyznawana jest w pięciu kategoriach. Szczególnym wyróżnieniem jest tytuł Warszawski Twórca, przeznaczony dla wybitnych pisarzy, w szczególny sposób związanych z Warszawą. Pierwszym uhonorowanym tym tytułem był Tadeusz Konwicki. Wśród laureatów i laureatek nagrody znajdują się m.in. Józef Hen, Marek Nowakowski, Janusz Głowacki, Janusz Tazbir, Joanna Kulmowa, Wiesław Myśliwski, Eustachy Rylski, Hanna Krall, Ewa Lipska, Łukasz Orbitowski, Justyna Bednarek, Anna Bikont oraz Jakub Żulczyk.(PAP)
Autorka: Anna Kruszyńska
akr/ dki/
