Katalog prezentujący i opisujący sztukę sakralną Jerzego Nowosielskiego, która powstała w cerkwiach m.in. województwa podlaskiego – to jedna z propozycji Muzeum Ikon w Supraślu w ramach trwającego Roku Nowosielskiego. Promocja odbędzie się w niedzielę.
Sejm RP ustanowił 2023 Rokiem Jerzego Nowosielskiego (1923-2011). W uchwale zwrócono uwagę, że "w 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Jerzego Nowosielskiego – wybitnego malarza, rysownika, scenografa, pedagoga, filozofa, teoretyka sztuki i myśliciela religijnego, uważanego za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon".
Muzeum Ikon w Supraślu k. Białegostoku (oddział Muzeum Podlaskiego), który znajduje się w zabudowaniach supraskiego monastyru, z okazji Roku Nowosielskiego przygotowało liczne wydarzenia przypominające postać oraz dorobek artysty.
W niedzielę po południu w Akademii Supraskiej działającej także w supraskim klasztorze, promocję będzie miał katalog "Nowosielski sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin" autorstwa dr Krystyny Czerni. To jeden z tomów monografii dorobku sakralnego Nowosielskiego, który dr Czerni zapoczątkowała w 2015 roku. W ramach promocji przewidziano też wykład autorki.
"Dr Krystyna Czerni w swojej pracy badawczej podjęła temat twórczości sakralnej Nowosielskiego i jest to bardzo istotne, by tę twórczość skatalogować, ponieważ wiele dzieł było w rozproszeniu, wiele dzieł nie zostało do tej pory nawet w taki sposób podstawowy opracowane, więc jest to bardzo ważne, żeby dzieła tego wybitnego artysty, które znajdują się na terenie Polski, ale nie tylko, miały po pierwsze: wykonaną tę pracę taką podstawową, która mówi o tym, gdzie te dzieła się znajdują, o ich stanie zachowania, o tym, jaka jest ich historia. Istotne jest to, że dzięki tej pracy można zajmować się dalszymi badaniami, ale również tym, żeby to dziedzictwo chronić i zdawać sobie sprawę z jego wagi" - powiedziała PAP kierownik Muzeum Ikon w Supraślu Ewa Zalewska.
Katalog dotyczący Podlaskiego został wydany w 2019 roku, a Muzeum Podlaskie było współwydawcą. Zalewska powiedziała, że nakład wydawnictwa rozszedł się błyskawicznie. "Widać po tym ogromne zainteresowanie odbiorców. Krótko mówiąc: bardzo wartościowa pozycja, która znalazła uznanie i w oczach badaczy, historyków sztuki, ale też zwiedzających, którzy odwiedzają cerkwie" - mówiła Zalewska. Stąd decyzja o dodruku tego "kompendium wiedzy o sztuce Nowosielskiego".
Powiedziała, że katalog opisuje wszystkie dostępne dzieła, których twórcą był sam Nowosielski bądź współpracował przy nich z innymi artystami. Podkreśliła, że wartością publikacji jest to, iż opisuje nie tylko dzieła, które nadal są dostępne, ale też te, które nie przetrwały do dzisiaj, a są dostępne jedynie na materiałach archiwalnych czy też projekty dzieł, które nie zostały zrealizowane.
W katalogu opisano polichromie i ikony, jakie Nowosielski stworzył do cerkwi prawosławnych w województwie podlaskim. To dzieła stworzone m.in. w cerkwi pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Gródku, cerkwi cmentarnej pw. św. Proroka Eliasza w Białymstoku, cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego na Świętej Górze Grabarce czy w soborze prawosławnym pw. Świętej Trójcy w Hajnówce.
W publikacji są też przykłady sztuki sakralnej Nowosielskiego z cerkwi grekokatolickich na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, a także z Lublina.
Dodruk w nakładzie tysiąca sztuk był możliwy dzięki dofinansowaniu, jakie muzeum otrzymało z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na projekt "Rok Jerzego Nowosielskiego w Muzeum Ikon w Supraślu".
W ramach projektu do końca roku w sali Jerzego Nowosielskiego w Muzeum Ikon można oglądać wystawę dzieł artysty wypożyczonych od Zgromadzenia Sióstr Oblatek w Tyńcu, które niegdyś stanowiły wyposażenie kaplicy zakonnej. Uzupełnieniem wystawy jest spis modlitw liturgicznych zrobiony ołówkiem przez Nowosielskiego. Raz w miesiącu, w niedzielę, odbywają się oprowadzania kuratorskie po wystawie. W planach muzeum jest też m.in. druk drobnych publikacji dedykowanych wystawie.(PAP)
autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ amac/
