Uroczystości 83. rocznicy deportacji Polaków do niemieckiego obozu Auschwitz odbędą się 14 czerwca w miejscu pamięci z udziałem m.in. delegacji władz państwowych – poinformował w poniedziałek PAP rzecznik Muzeum Auschwitz Bartosz Bartyzel.
„14 czerwca, po głównych obchodach rocznicowych, które odbędą się w godzina południowych, nastąpi uroczyste otwarcie nowego Centrum Obsługi Odwiedzających Muzeum. Powstało ono w bezpośredniej bliskości byłego obozu Auschwitz I” – powiedział PAP Bartosz Bartyzel.
14 czerwca obchodzony jest w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Tego dnia w 1940 roku do tworzonego obozu Auschwitz Niemcy deportowali z więzienia w Tarnowie 728 polskich więźniów politycznych. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Wojnę przeżyło 325 osób, zginęło 292, a w przypadku 111 los jest nieznany.
Obchody rocznicowe objął patronatem prezydent RP Andrzeja Duda.
Bartosz Bartyzel podał w poniedziałek, że uroczystości rozpocznie 14 czerwca o godzinie 11.00 msza święta w Centrum św. Maksymiliana w podoświęcimskich Harmężach. W podziemiach tej świątyni znajduje się ekspozycja prac Mariana Kołodzieja, więźnia z pierwszego transportu.
14 czerwca obchodzony jest w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Tego dnia w 1940 roku do tworzonego obozu Auschwitz Niemcy deportowali z więzienia w Tarnowie 728 polskich więźniów politycznych. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Wojnę przeżyło 325 osób, zginęło 292, a w przypadku 111 los jest nieznany.
O godzinie 12.30 złożone zostaną kwiaty pod tablicą upamiętniającą deportację I transportu Polaków do Auschwitz, która znajduje się na ścianie jednego z budynków Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu. W piwnicach tego obiektu Niemcy uwięzili pierwszych więźniów. Obóz Auschwitz nie był jeszcze gotowy na ich przyjęcie.
Godzinę później zaplanowano upamiętnienie pod Ścianą Śmierci w byłym obozie Auschwitz I. Kwiaty i znicze złożą byli więźniowie, a także przedstawiciele oficjalnych delegacji władz państwowych i organizatorów obchodów. Ściana Straceń jest miejsce szczególny. To przed nią Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.
14 czerwca, po głównych obchodach rocznicowych, odbędzie się uroczyste otwarcie nowego Centrum Obsługi Odwiedzających Muzeum, które powstało w bezpośredniej bliskości byłego obozu Auschwitz I. Prace przy nim rozpoczęły się w 2020 roku. Finansowane są z pieniędzy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz funduszy UE.
„Nowe Centrum obejmuje parking wraz z przechowalnią bagażu i toaletami oraz budynek wejściowy, w którym znajdą się między innymi księgarnia i przestrzeń usług gastronomicznych. Dzięki realizacji projektu uratowany przed zniszczeniem został historyczny budynek, w którym w czasie istnienia obozu mieściły się rzeźnia i mleczarnia. Zmodernizowana została także sala kinowa muzeum” – powiedział PAP Bartyzel.
Centrum powstało w bezpośredniej bliskości byłego niemieckiego obozu Auschwitz I, na terenie, gdzie przed wybuchem wojny usytuowane były bunkry amunicyjne koszar Wojska Polskiego. Podczas okupacji obszar należał do KL Auschwitz. „Początkowo istniała tam żwirownia, a w latach 1941-43 Niemcy wybudowali rzeźnię, która zaopatrywała załogę obozu w mięso i wędliny, a także mleczarnię. Po wojnie istniała tam baza autobusowa, która została zlikwidowana. Teren został zakupiony i stał się własnością Muzeum Auschwitz” – przypomniał Bartosz Bartyzel.
Pierwsi turyści będą mogli skorzystać z nowego parkingu i wejścia do muzeum, które znajduje się przy ul. Więźniów Oświęcimia 55, od 15 czerwca.
Przy Centrum powstaje trzypiętrowy hostel. Zdaniem rzecznika Muzeum Auschwitz, utworzona w ten sposób baza noclegowa zapewni w przyszłości zakwaterowanie wolontariuszom, praktykantom i osobom biorącym udział w dłuższych pobytach studyjnych, konferencjach i seminariach. „Wsparcia finansowego dla tej inwestycji udzielili również Ronald Lauder oraz Joel i Ulrika Citron” – dodał.
14 czerwca w godzinach od 8.00 do 19.00 będą możliwe indywidualne upamiętnienia na terenie miejsca pamięci i złożenie wieńców oraz zniczy pod Ścianą Śmierci na dziedzińcu Bloku 11. Wymagane jest wcześniejsze zgłoszenie pod adresem: 14czerwca.upamietnienia@auschwitz.org w celu ustalenia godziny wejścia.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród ok. 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków zginęła niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości.
Organizatorami oficjalnych uroczystości oprócz Muzeum są m.in. lokalne samorządy, krakowski oddział IPN, fundacje i stowarzyszenia zajmujące się kultywowaniem pamięci o ofiarach, diecezja bielsko-żywiecka, franciszkanie, oświęcimskie Centrum Żydowskie i stowarzyszenie Romów. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ dki/