Otwarcie wystawy „Tradycje od pokoleń. Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce” w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu. Fot. PAP/P. Polak
Tradycje flisackie z Ulanowa na Podkarpaciu, nadbużańskie perebory, czy koprzywnickie bziuki można zobaczyć na wystawie otwartej w piątek w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu. Ekspozycja związana jest z 20-leciem Konwencji UNESCO o ochronie niematerialnego dziedzictwa.
Wystawę „Tradycje od pokoleń. Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce”, przygotowaną przez Narodowy Instytut Dziedzictwa otwarto w piątek w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu. Wydarzenie rozpoczęło się na dziedzińcu sandomierskiego Zamku Królewskiego. Podczas otwarcia zaprezentowano przejawy niematerialnego dziedzictwa kulturowego z województwa świętokrzyskiego, lubelskiego oraz podkarpackiego.
„W przypadku niematerialnego dziedzictwa nośnikiem pamięci nie są mury, obiekty, forma architektoniczna, ale człowiek, który to dziedzictwo pielęgnuje” – powiedziała w piątek dyrektor Narodowego Instytut Dziedzictwa dr Katarzyna Zalasińska.
Podkreśliła, że z tego powodu tak istotne jest przekazywanie z pokolenia na pokolenie poczucia przynależności do wspólnoty i więzi międzypokoleniowej. „Bez poczucia dumy ze swojej lokalności, tego, co otrzymaliśmy od swoich ojców i dziadów, nie uda się zachować niematerialnego dziedzictwa kulturowego” – dodała.
Dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu Mikołaj Getka-Kenig zaznaczył, że materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe było w centrum zainteresowania sandomierskiej instytucji od początków jej istnienia, czyli ponad 100 lat. Wskazał, że z muzeum współpracował m.in. znany etnograf dr Janusz Kamocki, który opracował monografię stroju sandomierskiego. „Zaangażowanie muzeum na polu upowszechniania i dbania o dziedzictwo kulturalne ma długą tradycję” – zaznaczył dyrektor.
Udział w wydarzeniu wzięli przedstawiciele trzech regionów: Podkarpacia, Lubelszczyzny i woj. świętokrzyskiego, którzy prezentowali niematerialne dziedzictwo swoich regionów. Wśród uczestników byli m.in. flisacy z Ulanowa (Podkarpacie), panie prezentujące nadbużańskie tradycje tkackie – perebory (lubelskie) oraz bziukacze z Koprzywnicy (świętokrzyskie), gdzie od XIX wieku kultywowany jest zwyczaj „plucia ogniem” przez koprzywnickich strażaków. Widowisko można zobaczyć raz do roku podczas procesji rezurekcyjnej. Strażak bierze do ust łyk nafty, wyskakuje do góry, wypluwa na to pochodnię i w ten sposób tworzy się słup ognia, oświetlający uroczystości.
W 2023 roku mija 20 lat od powstania Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. To również rok jubileuszu 10-lecia Krajowej listy niematerialnego dziedzictw kulturowego.
Obecnie na liście znajduje się ponad 70 zjawisk, m.in. tradycja wytwarzania koronki koniakowskiej, kolędowanie, zabawkarstwo żywiecko-suskie, bacowanie czy też muzyka carillonowa.
Wystawa „Tradycje od pokoleń. Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce" dostępna będzie od do 15 czerwca. (PAP)
Autor: Wiktor Dziarmaga
wdz/ aszw/
